Celem projektu badawczego, w którym współuczestniczy Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, było znalezienie odpowiedzi m.in. na to, jak do zdalnego nauczania przystosowali się uczniowie, rodzice i nauczyciele, co o nim sądzą, jakie emocje im towarzyszyły i czy otrzymali odpowiednie wsparcie w tym zakresie. Badacze chcieli też wiedzieć, jak zmieniło się korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych i różnych zasobów online w czasie rozprzestrzeniania się wirusa w porównaniu do okresu wcześniejszego.
Głos gdańskiej młodzieży ma znaczenie - uczniowie ocenili zdalne nauczanie
Badanie przeprowadzono online wśród nauczycieli, uczniów i rodziców z 34 szkół podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski od 12 maja do 12 czerwca 2020 roku.
W każdej szkole badani byli: uczniowie klas 6-8 szkół podstawowych i uczniowie szkół ponadpodstawowych, rodzice badanych uczniów (kwestionariusz badania wypełniał tylko jeden rodzic/opiekun i nauczyciele wszystkich przedmiotów prowadzący zajęcia w klasach badanych uczniów).
W badaniu wzięło udział prawie trzy tysiące osób. Celowo przebadano te trzy grupy, aby otrzymać pełen obraz wpływu zdalnej edukacji na wszystkich uczestników tego procesu.
- Chociaż pełen raport z badania ukaże się na początku przyszłego roku szkolnego, bo przed nami jeszcze czas analizy wszystkich danych, zdecydowaliśmy się od razu po zakończeniu badania opublikować kilka bardzo istotnych wyników - powiedział Maciej Dębski, członek zespołu badawczego z Instytutu Socjologii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, prezes Fundacji Dbam o Mój Zasięg. - Czas wakacji będzie wypełniony analizami doświadczeń dotyczących realizacji obowiązku zdalnego nauczania w ostatnich miesiącach. Wierzymy, że wiedza pozyskana zarówno w naszym badaniu jak i w innych zaprezentowanych ostatnio raportach, które cytujemy w publikacji, posłuży do wypracowania najlepszych rozwiązań dla edukacji, nie tylko zdalnej.
Edukacja online: Miasto szuka rozwiązań, firmy przekazują sprzęt
Wybrane, pierwsze wyniki z badania naukowcy przedstawili w prezentacji „Zdalna edukacja - gdzie byliśmy, dokąd idziemy?”. Raport ze wszystkimi wynikami badania „Zdalne nauczanie a adaptacja (…)” zostanie zaprezentowany jesienią 2020 roku.
Wyniki można pobrać ze strony www.zdalnenauczanie.org
Na stronie czytamy:
Zebrane informacje posłużą do sporządzenia raportu naukowego i przygotowania stosownych rekomendacji związanych z przygotowaniem nauczycieli, rodziców i uczniów do wdrażania rozwiązań zdalnego nauczania w edukacji formalnej. Powstałe materiały zostaną udostępnione bezpłatnie dla każdego internauty oraz przekazane podmiotom związanym z kształtowaniem oświaty w Polsce. Ponadto, szkoły biorące udział w badaniu otrzymają zanonimizowany raport z badania w swojej placówce oraz certyfikat udziału w projekcie badawczym.
Najważniejsze z nich:
Obszar dobrostanu:
- Uczniowie, rodzice oraz nauczyciele twierdzą, że ich aktualne samopoczucie psychiczne oraz fizyczne jest gorsze w porównaniu do czasu sprzed pandemii.
- Obniżenie samopoczucia psychicznego oraz fizycznego dotyka przede wszystkim nauczycieli, w drugiej kolejności rodziców.
- Około 20 proc. badanych uczniów twierdzi, że ich zdrowie psychiczne i fizyczne poprawiło się w porównaniu do czasu sprzed pandemii.
- Czas spędzony przed ekranem i w internecie w okresie zdalnego nauczania zasadniczo wzrósł w grupie badanych uczniów i nauczycieli. Dotyczy to nie tylko dni powszednich, ale również weekendów.
- Wśród uczniów, rodziców oraz nauczycieli widoczne są wyraźne symptomy nadużywania mediów cyfrowych. Przemęczenie, przeładowanie informacjami, niechęć do korzystania z komputera i internetu oraz rozdrażnienie z powodu ciągłego używania technologii informacyjno-komunikacyjnych to najczęściej występujące objawy zmęczenia cyfrowego.
Obszar technologii i kompetencji cyfrowych:
- Prawie 60 proc. rodziców ocenia co najmniej dobrze przygotowanie nauczycieli i szkół do prowadzenia zdalnej edukacji.
- 45 proc. nauczycieli czuje się przygotowanych w stopniu małym i umiarkowanym do prowadzenia zajęć w sposób zdalny.
- Nauczyciele najczęściej pracują metodami podającymi (wyświetlanie filmu, prezentacji, publikowanie treści), zdecydowanie rzadziej korzystają z metod aktywizujących (quizy, dzielenie na grupy i wspólna praca online).
- Połowa badanych uczniów ocenia lekcje prowadzone zdalnie jako mniej atrakcyjne niż przed pandemią.
Obszar relacji:
- Ponad połowa uczniów uważa, że ich relacje rówieśnicze w klasie przed pandemią były lepsze.
- Co piąty uczeń ma poczucie że relacje z wychowawcą/wychowawczynią były lepsze przed pandemią.
- Nauczyciele często wskazują w pytaniach otwartych, że tęsknią za bezpośrednimi relacjami offline z uczniami.
- Edukacja zdalna negatywnie przekłada się na relacje osobiste/domowe wielu nauczycieli.
Organizatorami projektu badawczego są: Polskie Towarzystwo Edukacji Medialnej, Fundacja Dbam o Mój Zasięg i Fundacja Orange. Badaniu patronuje Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego oraz Wydział Humanistyczny Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
