Harmonogram mszy św. w kościele św. Jana
Święta Bożego Narodzenia rozpoczyna nocna, uroczysta msza św. zwana pasterką. Upamiętnia ona oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających do Betlejem. To jedna z najważniejszych religijnych tradycji w Polsce. Narodzenie Jezusa Chrystusa upamiętnia natomiast msza św. odprawiana w pierwszy dzień świąt, czyli 25 grudnia. 26 grudnia z kolei, czyli drugi dzień świąt bożonarodzeniowych poświęcony jest św. Szczepanowi. Był on pierwszemu męczennikiem za wiarę chrześcijańską.
Bazylika Mariacka jak 500 lat temu - zobacz malowidła, które odkryto na wysokości 26 metrów
Zapraszamy do oglądania transmisji świątecznych mszy św., które nadamy na portalu gdansk.pl. Oto ich porządek:
- 24 grudnia (wtorek) Wigilia – msza św. (Pasterka), godz. 24.00
- 25 grudnia (środa) Boże Narodzenie, godz. 12.00
- 26 grudnia (czwartek) drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, godz. 12.00
Duszpasterstwo Środowisk Twórczych
W kościele św. Jana w Gdańsku prężnie działa od lat Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej. Rektorem kościoła jest ks. Krzysztof Niedałtowski, duszpasterz tych środowisk. On też najczęściej sprawuje liturgię i wygłasza kazania.
Transmisje mszy św. dostępne też będą na Facebooku i kanale Youtube duszpasterstwa.
Historia kościoła św. Jana (początki)
Położony w północnej części Głównego Miasta, kościół św. Jana został założony około połowy XIV wieku, jako filia parafialnego kościoła św. Katarzyny na Starym Mieście w Gdańsku.
Najprawdopodobniej jeszcze w 1357 r., w okolicy wieży lub zachodniej części korpusu dzisiejszej świątyni, położono kamień węgielny pod niewielką kaplicę.
W kolejnych latach rozbudowywany, kościół zyskał zarys architektoniczny podobny do współczesnego na początku XV wieku, lecz bez wieży. Po zniesieniu obostrzeń Krzyżaków, po roku 1454, możliwa była rozbudowa i kontynuacja prac przy wznoszeniu wieży. W latach 1463–1465 w kościele wykonano sklepienia.
W 1456 r. kościół św. Jana stał się samodzielnym kościołem parafialnym północnej części Głównego Miasta Gdańska. Zasięg parafii objął ulice Świętojańską, Straganiarską, Tobiasza oraz Targ Rybny i Groblę II, III, IV, od ul. Szerokiej aż do murów miejskich.
Taki sam zasięg ma późniejsza parafia ewangelicka, powołana w kościele św. Jana w 1559 r., po zwycięstwie reformacji w Gdańsku.
Kościół św. Jana posiadał bardzo bogate wyposażenie w dzieła sztuki sakralnej, fundowane przez liczne bractwa i fundacje cechowe.
Historia powojenna
W marcu 1945 r. kościół św. Jana spłonął - zniszczeniu uległo wiele elementów architektonicznych, jak więźba dachowa, dach, okna i posadzka, większość pól sklepiennych w prezbiterium i dwa w transepcie. Powstały liczne spękania i naruszenie konstrukcji, wieża straciła latarnię, dach i całą wewnętrzną konstrukcję.
W okresie powojennym, ok. 1947 r., wykonano pierwsze prace zabezpieczające konstrukcję obiektu przy ścianie wschodniej, w latach 50 XX w. wykonano więźbę dachową nad korpusem nawowym oraz pokryto ją dachówką ceramiczną. Otwory wejściowe i okna częściowo zamurowano i zabito deskami.
Od czasu zakończenia II wojny światowej kościół należał do Skarbu Państwa, prowadzone w tym czasie w obiekcie doraźne prace budowlano-remontowe nie zabezpieczały zabytku przed postępującą destrukcją i dewastacją. Obiekt przez wiele lat służył jako magazyn kamiennych detali architektonicznych ocalonych z ruin Głównego Miasta w trakcie odbudowy miasta. W maju 1986 r. jeden z ceglanych filarów w korpusie nawowym zawalił się.
Dopiero w 1991 roku kościół został przekazany Archidiecezji Gdańskiej Kościoła Rzymskokatolickiego. Cztery lata później, w 1995 r., Archidiecezja zawarła z Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku umowę użyczenia kościoła św. Jana przez okres 30 lat w celu jego odbudowy i konserwacji oraz adaptacji na cele kulturalne. Swoje miejsce znalazło tu też – od 1998 r. – Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej.
W roku 2008 podpisano aneks do wcześniejszej umowy, wydłużający okres użytkowania do 50 lat, do roku 2045. Od 1995 r. Nadbałtyckie Centrum Kultury jako użytkownik kościoła prowadził w kościele prace rewaloryzacyjne i adaptacyjne na centrum kultury.
W latach 2007-2020 kościół został odbudowany, poddany konserwacji i zaadoptowany na centrum kultury. Zabytkowy budynek został wyposażony w nowoczesną infrastrukturę sceniczną, a także w obrotową widownię oraz elektrycznie sterowane rolety w gotyckich oknach. W tym czasie do wnętrza obiektu powróciły dzieła sztuki z oryginalnego wyposażenia kościoła, inne jak kamienny ołtarz główny zostały poddane konserwacji.
Wyjątkowym przedsięwzięciem było zrekonstruowanie XVIII-wiecznych organów projektu Johanna Rhode wraz z konserwacją oryginalnej dekoracji rzeźbiarskiej prospektu Johanna Meissnera.
oprac. na podst. strony Centrumswjana.pl
