Brunon Zwarra urodził się 18 października 1919 roku przy ulicy Biskupiej 2 i do 1939 roku mieszkał na Biskupiej Górce, którą z sentymentem opisał w swoich wspomnieniach. Był działaczem społecznym i pisarzem, autorem książek o Gdańsku. Mieszkańcy Gdańska pamiętają go przede wszystkim jako autora „Wspomnień gdańskiego bówki”, autobiografii osadzonej w dramatycznej historii dwudziestowiecznego Gdańska. W swoim dorobku miał także mniej znany, choć cenniejszy dla historyków, opracowany przez siebie zbiór relacji o losach Polaków w Gdańsku: „Gdańsk 1939”.
- Tablica, którą dziś odsłaniamy, należy do cyklu tablic oznaczających w przestrzeni miasta miejsca ważne, związane z historycznymi postaciami lub wydarzeniami - powiedział Piotr Grzelak zastępca prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju. - Chciałoby się, by zawisła ona na domu rodzinnym pisarza, który stał kilkadziesiąt metrów stąd pod numerem drugim. Niestety budynek nie dotrwał do naszych czasów, dlatego umieściliśmy tablicę na sąsiednim budynku, w którym działa z pożytkiem dla mieszkańców dom sąsiedzki, opiekuje się nim Stowarzyszenie WAGA, ma tu też swoją siedzibę Stowarzyszenie Biskupia Górka. Tablica na zewnątrz jest znakiem, że współcześni gdańszczanie chcą pamiętać o wielkim Polaku i jego zasługach dla miasta.
Za stworzenie portretu międzywojennego Gdańska oraz za całokształt pracy twórczej otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Uhonorowano go również m.in. medalem księcia Mściwoja II. Ostatnie lata życia spędził w Oliwie. Zmarł 14 sierpnia 2018 roku - został pochowany 21 sierpnia 2018 roku na Cmentarzu Oliwskim.
- Jego książki są świadectwem tego, co przeżyli gdańscy Polacy, sam autor pomimo niebezpieczeństw zawsze otwarcie przyznawał się do bycia Polakiem - dodał Piotr Grzelak podczas uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy. - Nie złamał go pobyt w niemieckich obozach koncentracyjnych, wytrzymał szykany władz PRL, kiedy patrioci tacy jak on byli traktowani jako element podejrzany. Spisywanie relacji o gdańskich Polakach uważał za swoją powinność, utrwalał pamięć o ich działalności i walce ale także uwiarygodnił ją dokumentami.
Prezydent Grzelak zapowiedział też reedycję dzieł Brunona Zwarry, którą finalizuje Muzeum Gdańska. Wszystkie napisane przez gdańszczanina książki zostaną wznowione w atrakcyjnej formie i wzbogacone o komentarze historyków.
Barbara Wolf-Zwarra, córka Brunona przypomniała o osobach i wydarzeniach z życia ojca nieznanych opinii publicznej.
- Sa zdarzenia, które nie zostały opisane, są osoby wspierające ojca a pozostające do dziś w cieniu - mówiła podczas piątkowej uroczystości Barbara Wolf-Zwarra. - Dzięki nim ojciec mógł oddać się bez reszty pracy pisarskiej. Taką osobą była moja mama Kunegunda Zwarra, której poświęceniu i oddaniu zawdzięczamy tak bogaty księgozbiór ojca. Ona nieprzerwanie dbała o komfort jego życia, a nie było to łatwe.
Przypomniała też koniec lat 60, który był bolesnym okresem dla rodziny Zwarrów, bo był to czas, kiedy władza komunistyczna wzięła za cel zniszczenie Brunona Zwarry i korzystając z faktu, że był prywatnym rzemieślnikiem odebrała rodzinie środki do utrzymania, wpędzając gdańszczanina w głęboki stres i wielomiesięczną chorobę.
- Był to jednocześnie przełom w życiu pisarza, który od tego momentu zaczął wędrować do zakamarków swojej pamięci - dodała córka Brunona Zwarry. - Powracać do dzieciństwa na Biskupie Górce i z czasem stał się dokładnym archiwistą, traktującym historię Gdańska jak najwyższą wartość.
W uroczyste obchody 100-lecia włączyła się także Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, która zaprasza do zapoznania się ze zgromadzonym przez Zwarrę bogatym archiwum, jakie przekazał instytucji.
- Na wystawę o życiu i twórczości najsłynniejszego gdańskiego bówki pokażemy m.in. dokumenty mówiące o przynależności Zwarry do organizacji i stowarzyszeń polonijnych, świadectwa z Gimnazjum Polskiego oraz Szkoły Dokształcającej Macierzy Szkolnej czy papiery potwierdzające długoletnią pracę zawodową w branży emalierskiej - mówią autorki wystawy, Sabina Drożdziecka i Maria Sokołowska.
Ciekawostką dla zwiedzających z pewnością będą pamiątki związane z klubem „Gedania”, w którym pisarz przed wojną trenował i który w latach powojennych aktywnie wspierał. Wystawę można oglądać do 20 grudnia 2019 roku w historycznym gmachu PAN BG (ul. Wałowa 15).
Czytaj także:
Brunona Zwarrę wspomina Marek Adamkowicz, kierownik Muzeum Poczty Polskiej
