Gdański pomnik odsłonięty został 1 września 1979 roku. To dzieło monumentalne: konstrukcja wysoka na 9 metrów, wykonana z nierdzewnej stali. Przedstawia umierającego obrońcę Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, któremu bogini zwycięstwa Nike podaje karabin. Z otwartej torby pocztowca wysypują się listy. Całość kompozycji dopełniają fale morskie i wzbijające się w powietrze gołębie.
Głównym projektantem był prof. Wincenty Kućma, ale pomnik jest tak naprawdę dziełem małżeńskim - jego współautorka to Krystyna Hajdo-Kućma, która ma obecnie 88 lat.
Prof. Wincenty Kućma w swojej twórczości zajmuje się nie tylko rzeźbą monumentalna, ale również małymi formami rzeźbiarskimi, medalierstwem, rysunkiem, projektowaniem wnętrz sakralnych oraz urbanistyką. Prace wystawiał na 20 wystawach indywidualnych, 75 wystawach zbiorowych w kraju, 53 wystawach za granicą. Zdobył ok. 50 nagród i wyróżnień. Jego prace znajdują się w w muzeach i prywatnych kolekcjach w kraju i za granicą.
Jest kawalerem Orderu Orła Białego.
W niedzielę, 25 maja, prezydent Aleksandra Dulkiewicz napisała na swoim Fb:
Najserdeczniejsze życzenia z okazji 90. urodzin dla Pana Wincentego Kućmy - wybitnego artysty, który wraz z małżonką, panią Krystyną, stworzył pomnik upamiętniający bohaterską obronę Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 roku. To niezwykłe dzieło na trwałe wpisało się w krajobraz i tożsamość Miasto Gdańsk. Życzę Panu zdrowia, spokoju, pogody ducha i wielu jeszcze chwil twórczej satysfakcji. Z głęboką wdzięcznością i szacunkiem myślę o Pana wkładzie w pielęgnowanie pamięci. Wszystkiego dobrego!
List prezydent Aleksandry Dulkiewicz do prof. Wincentego Kućmy
Szanowny Panie,
Dostojny Jubilacie!
Ślę z Gdańska wyrazy szacunku i najserdeczniejsze życzenia z okazji Pańskich 90 urodzin. Piękny wiek, godny honorów. Z wielką życzliwością myślę o Panu i Pańskiej małżonce zawsze, gdy jestem na placu Obrońców Poczty Polskiej.
Chcę, żeby Państwo wiedzieli, iż pomnik Obrońców Poczty Polskiej - przez Pana samego wymieniany, jako jedna z ważniejszych realizacji monumentalnych - na stałe i trwale wpisał się w krajobraz naszego miasta.
W literaturze często nazywa się pomniki nośnikami lub instytucjami społecznej pamięci. Tak właśnie jest w Gdańsku. Od momentu, gdy na mocy specustawy z 2019 roku Gdańsk utracił Westerplatte, plac przed historycznym budynkiem Poczty Polskiej w Wolnym Mieście i pomnikiem stał się centralnym miejscem miejskich obchodów kolejnych rocznic wybuchu II wojny światowej.
Pomnik prawdziwie służy upamiętnieniu, kreowaniu i utrwalaniu pamięci o tych ważnych dla naszej społeczności wydarzeniach i postaciach. Nie tylko kształtuje wspólnotowość, tożsamość i lokalną dumę ze wspólnej przeszłości, ale i odzwierciedla ważne dla nas idee i wartości.
W tym roku rozpoczął się remont Muzeum Poczty Polskiej, jego wartość szacowana jest na ponad 11 mln złotych. Zwiększy się jego powierzchnia użytkowa, na potrzeby ekspozycji zostaną zaadaptowane zamknięte dotąd piwnice, na odnowionej wystawie zaprezentowanych będzie ok. trzech tys. eksponatów. Cieszę się na to nowe życie tego miejsca, tak licznie odwiedzanego przez turystów, również młodzież szkolną. Mają Państwo wielki wkład w to dzieło.
Z okazji 90 urodzin ślę w imieniu gdańszczanek i gdańszczan oraz własnym serdeczne życzenia - zdrowia i wiernych przyjaciół, obrót spraw na świecie niech nie przysparza zmartwień, tylko daje nadzieję, a siły twórcze nie opuszczają.
Łączę ukłony dla małżonki,
proszę serdecznie panią Krystynę ode mnie uściskać.
Z wyrazami szacunku
Aleksandra Dulkiewicz
prezydent Gdańska
