Środa Popielcowa nie jest świętem nakazanym, mimo to wieczorem w kościołach zazwyczaj pojawiają się tłumy wiernych. Duchowny posypuje ich głowy popiołem ze spalonych palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku, wypowiadając słowa: „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” oraz „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Obrzęd jest kultywowany od VIII wieku.
Tego dnia katolików obowiązuje post ścisły. Nie spożywają pokarmów mięsnych, mogą zjeść tylko trzy posiłki, w tym jeden do syta.
- Rozpoczynamy Wielki Post, 40-dniowe przygotowanie do świąt paschalnych - przypomina ks. Wiesław Szlachetka, biskup pomocniczy Archidiecezji Gdańskiej. - W tym czasie duchowo - poprzez post, jałmużnę, wzmożoną modlitwę - przygotowujemy się na owocne przeżycie tych zbawczych wydarzeń, największych, najważniejszych, czyli męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Obecnie obchodzimy Rok Miłosierdzia. To mobilizuje do jeszcze głębszej refleksji nad bożym miłosierdziem, które uobecnia się w zbawieniu, ale także skłania nas w Wielki Post do czynów miłosierdzia, do tego, by naśladować Boga w Jego miłosierdziu.
Popielec obchodzą także ewangelicy.
- Tego dnia spotkamy się na nabożeństwach. To dla ewangelików dzień pokuty i modlitwy, ale nie wiąże się z żadnymi obrzędami, jakie mają miejsce w Kościele rzymskokatolickim - zaznacza ks. Marcin Rayss, wikariusz Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Sopocie. - W Środę Popielcową również rozpoczynamy okres postu, czyli czas pasyjny.
Środy Popielcowej nie obchodzi Kościół Prawosławny.
- W tym roku zaczynamy post od Niedzieli Przebaczenia w połowie marca, a to dlatego, że święto Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa w kalendarzu juliańskim wypada dopiero 1 maja - tłumaczy ks. Dariusz Jóźwik, proboszcz prawosławnej parafii św. Mikołaja w Gdańsku. - W Niedzielę Przebaczenia Win kapłani wychodzą na środek świątyni i proszą o przebaczenie wiernych. Wierni przebaczają kapłanom i także sobie nawzajem.