W 42. rocznicę Sierpnia '80 odbyły się spacery z uczestnikami strajków w Gdańskiej Stoczni

Jarosław Żurawiński, Jerzy Borowczak, Bożena Rybicka-Grzywaczewska i Maciej Grzywaczewski Krzysztof Kasprzyk i Maciej Pietrzyk to uczestnicy Sierpnia '80. W niedzielę, 14 sierpnia, w 42. rocznicę strajków w Gdańskiej Stoczni, byli przewodnikami podczas spacerów po terenach stoczni, wystawach czasowej i stałej w Europejskim Centrum Solidarności.
15.08.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Spacer subiektywny po terenach stoczniowych prowadził Jarosław Żurawiński
Spacer subiektywny po terenach stoczniowych prowadził Jarosław Żurawiński
fot. Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl

42. rocznica wybuch strajku w Gdańskiej Stoczni

14 sierpnia 1980 roku o godz. 6.00 robotnicy ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina pod wodzą Bogdana Borusewicza, Jerzego Borowczaka, Bogdana Felskiego i Ludwika Prądzyńskiego ogłosili strajk. Domagali się powrotu do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, powstania pomnika ofiar Grudnia ’70, wyższych płac i zagwarantowania bezpieczeństwa strajkujący. Na czele protestu stanął Lech Wałęsa. 

Strajk zakończył się 31 sierpnia 1980 roku podpisaniem Porozumienia Gdańskiego (nazywanym też Porozumieniami Sierpniowymi).  

Strajk sierpniowy w Stoczni Gdańskiej wybuchł 42 lata temu. Pamiętajmy, jak było

Spacery subiektywne po terenach stoczni i wystawach ECS

W niedzielę, 14 sierpnia 2022 roku - w 42. rocznicę Sierpnia '80 odbyły się spacery subiektywne, których przewodnikami byli uczestnicy tamtego strajku w Stoczni Gdańskiej.  

Jako pierwszy - od godz. 6.00 - po terenach stoczniowych oprowadzał Jarosław Żurawiński. 

Jarosław Żurawiński

W Sierpniu ’80 był nastolatkiem, trafił pod Bramę nr 2 strajkującej Stoczni Gdańskiej, gdy na placu nie było jeszcze tłumów. Z kolegami rozwoził pod wskazane adresy listy od protestujących do rodzin i dowoził zakupy ze sklepu. Już jako uczeń trzy lata później rozpoczął w stoczni praktykę, po czym po szkole pracował na Wydziale Prefabrykacji Kadłubów.

Obecnie jest prezesem Morskiej Fundacji Historycznej. Dziennikarz, autor książek i publikacji o tematyce gdańskiej. Pasjonat historii Gdańska i popularyzator tematyki stoczniowej. Autor scenariuszy filmowych o historii Stoczni Gdańskiej. Przewodnik turystyczny z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem, również certyfikowany przewodnik ECS. Animator kultury i przestrzeni stoczniowej, zaangażowany m.in. w takie projekty, jak Subiektywna linia autobusowa (2009–2010) czy Szlak Stoczni Cesarskiej (od 2018).


ZOBACZ WIĘCEJ ZDJĘĆ ZE SPACERU JAROSŁAWA ŻURAWIŃSKIEGO

 

Kolejnymi przewodnikami w niedzielę, 14 sierpnia, byli: 

Andrzej Nawrocki

Wieloletni pracownik Stoczni Gdańskiej, pracował m.in. jako główny specjalista ds. automatyki, szef biura projektowo-konstrukcyjnego, dyrektor techniczno-handlowy, a także wiceprezes zarządu Stoczni Gdańskiej SA.

Współredaktor książki „Stocznia Gdańska – jaką pamiętamy. Wspomnienia stoczniowców” (Stowarzyszenie Strażników Pamięci Stoczni Gdańskiej, 2020). Certyfikowany przewodnik turystyczny PTTK, również certyfikowany przewodnik ECS. Wiceprezes zarządu Koła Przewodników Miejskich i Terenowych PTTK w Gdańsku. Współzałożyciel i członek zarządu Stowarzyszenia Strażników Pamięci Stoczni Gdańskiej. Aktywny wolontariusz ECS, współpracujący z Regionalnym Centrum Wolontariatu w Gdańsku.

Jerzy Borowczak

14 sierpnia 1980 roku wspólnie z Bogdanem Borusewiczem, Bogdanem Felskim i Ludwikiem Prądzyńskim zapoczątkował strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Miał wtedy 23 lata.

Należał do współpracowników Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Od 1979 roku pracował w Stoczni im. Lenina w Gdańsku. Po powołaniu NSZZ „Solidarność” został wiceprzewodniczącym komisji zakładowej związku w Stoczni Gdańskiej. Wszedł do grona członków Komitetu Założycielskiego Solidarności. Współorganizował strajki podczas stanu wojennego. Internowany trafił do Ośrodku Odosobnienia w Iławie. Dyscyplinarnie zwolniony z pracy, zatrudnienie znalazł w gdańskiej Spółdzielni Pracy Usług Wysokościowych, zwanej „Świetlik”. Do pracy w stoczni wrócił dopiero w 1989 roku.

Obecnie jest posłem na Sejm. Honorowy obywatel Gdańska, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Maciej Grzywaczewski i Bożena Rybicka-Grzywaczewska

Maciej Grzywaczewski w Sierpniu ’80 uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. To on, wraz z nieżyjącym już Arkadiuszem Rybickim, przeniósł na drewniane tablice 21 postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Tablice 21 Postulatów w 2003 roku zostały wpisane na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Obecnie to najcenniejszy eksponat wystawy stałej ECS.

Już jako uczeń III Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku organizował młodzieżowe struktury opozycyjne. W 1979 roku założył, m.in wraz z Aleksandrem Hallem, Markiem Jurkiem, Arkadiuszem Rybickim i przyszłą małżonką Bożeną Rybicką, organizację antykomunistyczną Ruch Młodej Polski. RMP stawiał sobie za cel odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności.

Producent filmowy, przedsiębiorca, wydawca.

Bożena Rybicka-Grzywaczewska | Zapisała się w historii sierpniowego strajku jako organizatorka czuwań modlitewnych.

Jednak już wcześniej była aktywną opozycjonistką – działała w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, współpracowała z niezależnym Wydawnictwem im. Konstytucji 3 Maja, współorganizowała w Gdańsku manifestacje niepodległościowe i była jedną z założycieli Ruchu Młodej Polski. Jesienią 1980 roku została asystentką Lecha Wałęsy. Od 13 grudnia 1981 do czerwca 1982 roku ukrywała się, po ujawnieniu na powrót prowadziła nieoficjalny sekretariat Lecha Wałęsy. W 1984 roku na cztery lata wyjechała do Francji, gdzie nadal pracowała na rzecz polskiej wolności. Była m.in. jedną z inicjatorek powołania Funduszu SOS Pomoc Chorym w Polsce.

Od 1992 roku kieruje Gdańską Fundacją Dobroczynności, która m.in. prowadzi domy dla seniorów oraz osób niepełnosprawnych oraz pracuje z dziećmi i młodzieżą.

Bożena Rybicka-Grzywaczewska: - Żyliśmy jak w transie a brat na ślubie ukradł nam show

Krzysztof Kasprzyk i Maciej Pietrzyk

Krzysztof Kasprzyk w sierpniu 1980 roku w prezencie dla strajkujących stoczniowców napisał wiersz „Do córki” – „Nie mam teraz czasu dla Ciebie / […] Jeszcze trochę poczekaj, dorośnij / Opowiemy Ci o tych wypadkach / O tych dniach pełnych nadziei […] / O tych ludziach, którzy poczuli / Że są wreszcie teraz u siebie / Solidarnie walczą o dzisiaj / I o jutro także dla ciebie”. Sam miał 23 lata i małe dziecko. Tekst podał przez Bramę nr 2. Potem muzykę do niego skomponował Maciej Pietrzyk, a ballada stała się jednym ze strajkowych hymnów. Dołączył do strajkujących.

Jego teksty ukazywały się w prasie emigracyjnej, m.in. w paryskiej „Kulturze”. W lipcu 1981 roku wyjechał do Berlina Zachodniego, gdzie współorganizował Grupę Roboczą „Solidarność” i redagował jej miesięcznik „Przekazy”.

Maciej Pietrzyk w sierpniu 1980 roku przyłączył się do strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina wraz z aktorami teatru Wybrzeże. To wtedy skomponował muzykę do słów Krzysztofa Kasprzyka i tak powstał strajkowy szlagier – „Piosenka dla córki”.

W 1968 roku ukończył warszawską Akademię Sztuk Pięknych, w marcu uczestniczył w protestach studenckich w Warszawie. Występował w filmach i sztukach Teatru Telewizji. W 1981 roku – wbrew sprzeciwom cenzury – wykonał „Piosenka dla córki” na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Zaśpiewał ją także w filmie Andrzeja Wajdy „Człowiek z żelaza” (1981). Nosił miano jednego z bardów Solidarności. Był również autorem plakatów satyrycznych, które prezentujemy na wystawie stałej ECS. W latach 80. tworzył podziemną grupę teatralną, która dawała spektakle m.in. w prywatnych domach.

Artysta, malarz, poeta i aktor.

 

TV

Nowi mieszkańcy na Ujeścisku