O co chodzi w ustawie o ROP?
Konferencję prasową pt. “Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta: szanse, wyzwania i sprawiedliwe rozwiązania dla mieszkańców” zorganizowano w czwartek, 11 września w hotelu “Orle” na wyspie Sobieszewskiego. Spotkanie z mediami było elementem trzydniowego VII Samorządowego Forum Gospodarki Odpadami.
W połowie sierpnia 2025 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Rdzeniem tych przepisów są nowe propozycje ws. Rozszerzonej Odpowiedzialności producenta (ROP).
Gdańsk już po raz siódmy centrum debaty o gospodarce odpadami
Założeniem ustawy jest przeniesienie ciężaru finansowania systemu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) z mieszkańców i samorządów na producentów. Nowe prawo ma też zwiększyć poziom recyklingu oraz zmniejszyć ilość odpadów opakowaniowych.
Źródłem finansowania systemu będą wpływy z tytułu opłaty opakowaniowej, ponoszonej przez producentów co kwartał za każdy kilogram opakowań wprowadzanych na rynek.
Ostatni dzwonek na wprowadzenie ROP
Instytucją, która będzie zarządzać środkami finansowymi pochodzącymi z opłaty opakowaniowej, będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Nowy PSZOK w Osowej. Gdańsk stawia na gospodarkę obiegu zamkniętego
- Rozszerzona Odpowiedzialność Producencka w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych jest potężnym wyzwaniem, z którym Polska jest w realizacji mocno spóźnione. To ostatni moment na to, żebyśmy te sprawy uregulowali zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej. Przeciwko tym pomysłom, które stworzyliśmy, podnoszone są zarzuty, które mijają się z prawdą. Przede wszystkim nie wprowadzamy żadnego nowego podatku. Te koszty już funkcjonują w gospodarce. Szacowane są na około 4 miliardów złotych rocznie. I ponoszą je mieszkańcy w comiesięcznych opłatach za odpady komunalne - powiedział na konferencji prasowej w Gdańsku Marek Goleń, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.
Wyjaśnił, że do projektu ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, zawierającego ROP, w ramach konsultacji społecznych wpłynęło ok. 1000 wniosków, do których resort musi się teraz ustosunkować.
Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz przyznała, że zapowiadana zmiana przepisów nakłada także wiele nowych obowiązków na samorządy.
- Dlatego wspólnie wspólnie z Unią Metropolii Polskich, Związkiem Miast Polskich oraz Związkiem Gmin Wiejskich przygotowaliśmy cykl szkoleń dla gmin, które te różne zawiłości prawne mają wyjaśnić, pomóc przygotować się w praktyce, podzielić się dobrymi dobrymi doświadczeniami, które różne gminy już dzisiaj mają. Nie stoimy bezczynnie. Aktywnie jako samorządy uczestniczymy w procesie legislacyjnym. Naszym celem jest stworzenie systemu gospodarowania odpadami, który będzie bardziej efektywny, przyjazny dla środowiska i sprawiedliwy dla wszystkich - powiedziała prezydent Gdańska.
Duże pieniądze i duże interesy
Małgorzata Izdebska, sekretarz Wołomina i ekspertka Związku Miast Polskich, jest przekonana, że wdrożenie w życie ROP to historyczny moment dla samorządów i mieszkańców.
– To rozwiązanie wreszcie przenosi odpowiedzialność za opakowania na producentów i odciąża mieszkańców z kosztów, na które dotąd nie mieli wpływu. Proponowany model ma charakter prospołeczny i zakłada, że producenci będą partycypować w kosztach zbiórki oraz zagospodarowania odpadów - wyjaśniła Małgorzata Izdebska.
Objazdowa Zbiórka Odpadów Niebezpiecznych - rusza kolejna edycja
Olga Goitowska, przewodnicząca zespołu ds. gospodarowania odpadami Unii Metropolii Polskich, zwróciła uwagę, że odpady opakowaniowe stanowią nawet 30–40 procent wszystkich odpadów komunalnych, a Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej bez systemu ROP.
- Do tej pory mieszkańcy ponosili praktycznie 100 procent kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów opakowaniowych. Ten projekt ma to zmienić i sprawić, że producenci wreszcie zaczną realnie uczestniczyć w kosztach gospodarki odpadami. To krok w stronę gospodarki o obiegu zamkniętym, który pozwoli ograniczyć ilość wytwarzanych opakowań oraz zwiększyć udział tych nadających się do recyklingu – dodała Olga Goitowska.
Jej zdaniem, projekt ustawy stwarza dużo nadziei na to, że mieszkańcy przestaną w całości ponosić koszty obrotu opakowaniami.
- Musimy pamiętać, że jest to średnio na mieszkańca od 7 do 16 zł miesięcznie na osobę. To są ogromne pieniądze. Tu chodzi o to, żeby ten koszt przenieść na tych, którzy kierują się marketingiem, sprzedając produkty w opakowaniach, które się do recyklingu nie nadają, a my jako mieszkańcy nie mamy już na to wpływu - wytłumaczyła Olga Goitowska.
ZOBACZ FILM Z KONFERENCJI PRASOWEJ:
Ustawa częściowo miałaby wejść w życie już od 1 stycznia 2026 r., z okresem przejściowym na lata 2026–2027. Pełne wdrożenie nowego modelu ROP ma nastąpić w 2028 r.
