Robotnicy wrócili do zabytkowego Zespołu Sierocińca - po decyzji konserwatora zabytków

Na kilka miesięcy trzeba było wstrzymać prace konserwacyjne w jednym z najstarszych budynków w Gdańsku. Poprzedni Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków zwlekał z wydaniem decyzji w sprawie prac konserwatorskich prowadzonych przy ul. Sierocej. Wydał je dopiero nowy Konserwator. O co konkretnie chodziło?
22.07.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
na zdjęciu nieduża koparka i rozkopany teren, po prawej fragment budynku niskiego
Na ul. Sierocą wrócili robotnicy i sprzęt budowlany
Fot. Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Posadzki z początku XVIII wieku, oryginalne dekoracje

- Koniec przerwy na placu budowy Zespołu Sierocińca! Mamy uzgodnienia z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Ekipa i ciężki sprzęt działają przy ul. Sierocej: wykonywane są przyłącza wodno-kanalizacyjne oraz kanalizacji deszczowej - ogłosił w poniedziałek, 22 lipca, na Facebooku, Piotr Grzelak, zastępca prezydent Gdańska.

W ubiegłym roku, w trakcie robót remontowych, odkryto w budynku przy ul. Sierocej zabytkowe posadzki z kamienia olandzkiego datowane na rok 1712. Odsłonięto także oryginalne dekoracje malarskie elementów klatek schodowych. Dlatego trzeba było skorygować program prac konserwatorskich i uzgodnić go ponownie z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Igor Strzok, który pełnił funkcję Pomorskiego Konserwatora Zabytków za czasów poprzedniego rządu RP, przez blisko rok uchylał się od podjęcia decyzji w sprawie dalszego postępowania wobec wspomnianych wyżej odkryć w Zespole Sierocińca. Brak tych ustaleń zmusił wykonawcę prac do ich przerwania. 

Decyzję podjął dopiero nowy Konserwator, Dariusz Chmielewski, który objął to stanowisko w lutym br. 

Budynek przy Gdańskiej 32 po remoncie wygląda jak nowy

po lewej widać remontowany budynek ze skutą częściowo elewacją
W najbliższym czasie prowadzone będą roboty sieciowe na ul. Sierocej oraz prace związane ze wzmocnieniem budynku i fundamentów
Fot. Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Jak zabezpieczyć artefakty?

- Decyzja konserwatorska dotyczyła głównie sposobu zabezpieczenia odkrytych zabytkowych artefaktów: posadzek, ceglanych fundamentów i malowideł na klatkach schodowych. Po uzyskaniu decyzji przystąpiono do dokończenia prac - informuje Aneta Niezgoda z Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska, która nadzoruje realizację tej inwestycji. - W najbliższym czasie, poza wspomnianą konserwacją zabytkowych elementów, prowadzone będą roboty sieciowe na ul. Sierocej oraz prace związane z wzmocnieniem budynku i fundamentów. 

Ogłoszenie przetargu na prace wykończeniowe w Zespole Sierocińca planowane jest natomiast do końca 2024 roku. Ich realizacja powinna potrwać do połowy 2026 r. 

Rewitalizacja Biskupiej Górki. Piąta kamienica po remoncie

wizualizacja przedstawia dwa zabytkowe podłużne ale niskie budynki, jeden stoi obok drugiego
Tak wyglądać będą budynki dawnego sierocińca po zakończeniu prac konserwatorskich i modernizacyjnych
Mat. Urząd Miejski w Gdańsku

Gdański Dom Literatury

Obiekty Zespołu Sierocińca znajdują się przy ul. Sierocej 6 i 8. W ramach prowadzonej inwestycji zostaną wyremontowane i wzmocnione. W zabytkowych nieruchomościach zaplanowano też prace adaptacyjne do funkcji kulturalnych. W przyszłości powstać ma tu bowiem Gdański Dom Literatury. 

W budynku głównym znajdą się m.in. sale ekspozycyjne prezentujące wystawy stałe i czasowe, związane z działalnością literacką i plastyczną sławnych gdańszczan. W budynku bocznym, zgodnie z historyczną funkcją kuchni przy sierocińcu i w tym samym miejscu, wstępnie zaprojektowano kawiarnię wraz z ogródkiem kawiarnianym. Zrekonstruowana przestrzeń dawnej kaplicy, oprócz funkcji wystawienniczych będzie mogła działać jako sala wykładowa lub sceniczna.

Inwestycja obejmuje budynek główny, budynek boczny i dziedziniec dawnego Zespołu Sierocińca. Znajdują się one w sąsiedztwie Placu Obrońców Poczty Polskiej i budynku Muzeum Obrońców Poczty Polskiej.

Śródmieście. Intensywne prace w Zespole Sierocińca

wizualizacja przedstawia zabytkowy budynek w czerwonej elewacji
W zabytkowym Zespole Sierocińca działać będzie Gdański Dom Literatury
Mat. Urząd Miejski w Gdańsku

Remont Zespołu Sierocińca w etapach

Prace remontowo - adaptacyjne podzielono na kilka etapów. W pierwszym etapie koncentrują się na wzmocnieniu konstrukcji i posadowienia budynku głównego oraz budynku bocznego. Wykonane zostaną, lub już zostały, m.in. dodatkowe ściany usztywniające konstrukcje, a także przyłącza instalacji podziemnych. 

Roboty rozpoczęły się w lipcu 2022 r. Inwestycję realizuje firma Poleko. 

na zdjęciu plac budowy, widać rozkopany nieduży teren, dużo piachu i niewielki sprzęt budowlany
Obecnie przy ul. Sierocej wykonywane są przyłącza wodno-kanalizacyjne oraz kanalizacji deszczowej
Fot. Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska

Historia dawnego Zespołu Sierocińca

Budynek Główny przy ul. Sierocej 6 wybudowany został w latach 1698 - 99. Działał w nim przez wiele lat Dom Dobroczynności zarządzany przez rajców miejskich ze Starego i Głównego Miasta, w którym miejsce mogli znaleźć żebracy oraz osierocone lub ubogie dzieci.

W budynkach dawnego Zespołu Sierocińca zachowały się dawne elementy wystroju, takie jak: pamiątkowe tablice kamienne, barokowe schody drewniane, autentyczne okna, sztukaterie sufitu dawnego „pokoju pastora”, malowania drewnianych belek sufitowych, ciekawe rozwiązania konstrukcyjne więźby dachowej i mury pamiętające rzemieślników murarskich z XVII w. Przetrwała także wewnętrzna amfiladowa struktura budynków, z drewnianymi barokowymi klatkami schodowymi oraz licznymi zachowanymi belkami stropowymi.

„Przywrócenie wartości siedemnastowiecznemu Zespołowi Sierocińca w Gdańsku z konserwacją i rekonstrukcją zabytku oraz adaptacją budynków i terenu dawnej instytucji do nowych funkcji - kultury i turystyki” realizowane jest ze środków VII Priorytetu Kultura, Działanie, Infrastruktura kultury i turystyki kulturowej Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027. 

Kwota całkowita projektu to ponad 77 mln zł. Wkład miasta wynosi ponad 32 mln zł, a dofinansowanie 45 mln. zł.

TV

Mikołaj przypłynął do Gdańska i rozświetlił choinkę na Długim Targu