10 kamienic już w trakcie remontu, trzy - czekają na swoją kolej
Gdańskie Nieruchomości, które zarządzają lokalami komunalnymi w mieście, wyznaczyły aż 13 kamienic na Biskupiej Górce, które poddane zostaną gruntownym przebudowom w ramach rewitalizacji tej części miasta. Obecnie intensywne roboty prowadzone są w 10 budynkach. Prace w kolejnych trzech rozpoczną się wkrótce.
Roboty prowadzone są kompleksowo - elewacje wraz z elementami sztukatorskimi remontowane są zgodnie z opracowanym programem prac konserwatorskich. We wszystkich budynkach wymieniona zostanie stolarka okienna z uwzględnieniem pierwotnych podziałów.
Prace obejmą także części wspólne budynków - klatki schodowe, niezbędne instalacje, piwnice i strychy, a także poszczególne lokale mieszkalne.
W wyremontowanych budynkach powstanie w sumie 80 mieszkań. Prace pochłoną ponad 50 mln złotych.
W których kamienicach zaplanowano kompleksową przebudowę?
Budynki, które przejdą gruntowną przebudowę znajdują się przy ul. Biskupiej 8A, 11, 17 i 27, a także przy ul. Na Stoku 12B, 15, 23, 25, 35, 39 i 40, przy ul. Rogaczewskiego 45 oraz przy ul. Salwator 7. Wszystkie znajdują się w zasobach miejskiej jednostki Gdańskie Nieruchomości.
Biskupia Górka odzyska dawny blask. Zobacz, ile dało dzielnicom Gdańska 10 lat rewitalizacji
Inwestycje pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków
Kamienice na Biskupiej Górce, m.in. przy ul. Na Stoku, powstały około roku 1900. Cały ten obszar jest wpisany do rejestru zabytków.
- Co istotne, poszczególne elementy wewnątrz budynków nie podlegają opiece konserwatora zabytków. Zachować musimy natomiast elewacje, które poddane zostaną pracom konserwatorskim. Zachowana musi zostać też stolarka okienna - okna są więc wyjmowane, następnie poddawane pełnej renowacji, po czym zostaną ponownie włożone. Co też ważne, nie wszystkie okna zostaną odnowione - jedynie wybrane, gdyż ta historyczna stolarka nie będzie spełniała warunków termicznych zgodnych z nowymi warunkami technicznymi. Pozostałe okna zostaną wykonane na wzór zabytkowych - odtworzone zostaną na wzór tych, które były tu pierwotnie - wyjaśnia Marcin Baźmirowski, inspektor nadzoru z ramienia Gdańskich Nieruchomości.
Z zabytkowych elewacji wykuwane są stare, zniszczone cegły. W ich miejsce wstawiane są nowe - muszą być dobierane tak, by pasowały do charakteru tych zabytkowych. Pozostałe cegły są czyszczone, naprawiane. Na elewacjach wycięte zostaną natomiast wszystkie fugi, które są już stare i zwietrzałe, a w ich miejsce położone zostaną nowe. Wszystko to musi zostać także scalone kolorystycznie.
W ramach prac wykonywana jest również hydrofobizacja murów elewacyjnych, czyli zabezpieczenia przed wodą.
Ozdobne detale pod opieką konserwatora
Elewacje zawierają często zabytkowe ozdobne detale, które zostaną poddane renowacji zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi. Detale, które nie zachowały się do dzisiaj, a istniały na danym budynku, zostaną odtworzone. Wykorzystane do tego będą stare fotografie i ryciny.
- W trakcie prac na elewacjach odkrywane są czasem nieznane wcześniej elementy. Wówczas po konsultacjach z konserwatorem podejmowane są decyzje, w jaki sposób zabezpieczyć je i odtworzyć - tłumaczy Marcin Baźmirowski.
Jakie prace prowadzone są obecnie w kamienicy przy ul. Na Stoku 35?
Jednym z największych i najbardziej urokliwych budynków, w których prowadzone są prace jest kamienica przy ul. Na stoku 35. Jej wnętrze nie jest objęte ochroną konserwatorką, zostało więc całkowicie rozebrane.
- Na poziomie piwnicy podbiliśmy fundamenty i wybudowaliśmy nową płytę fundamentową, na której będzie opierał się budynek. Ten dociążamy nowymi stropami żelbetowymi, ponieważ dotychczasowe były drewniane. Dlatego trzeba było też wzmocnić fundamenty. Dodatkowo wszystkie ściany zewnętrzne "pryskamy" od środka betonem, co stanowić będzie dodatkowe wzmocnienie. Ten proces nazywa się torketowaniem. W zasadzie każdy budynek na Biskupiej Górce wykonujemy w ten sam sposób - zaznacza Marcin Gierszewski, kierownik budowy w obiekcie przy ul. Na Stoku 35.
Wyburzanie skomplikowane, ale konieczne
Wyburzanie wnętrza budynku jest dość skomplikowane. Prace trzeba wykonywać etapami, by ten się nie rozpadł. W kamienicy przy ul. Na Stoku 35 prace rozpoczęto w październiku 2022 r. Najpierw rozebrano ścianki działowe, następnie, od dołu zaczynając, wymieniano stropy na nowe. Pogłębiono też piwnice.
Zabytkowe ściany elewacji zostały dodatkowo zabezpieczone za pomocą tzw. stężeń. To rodzaj metalowych belek spinających mury z ich obu stron połączonych specjalnymi śrubami.
W tym budynku udało się już wykonać nowe stropy do poziomu poddasza. Wykonano też pełną izolację murów. Obecnie trwają przygotowania do wykonania więźby dachowej.
Panująca już czwarty miesiąc zima nie sprzyja natomiast wykonywaniu prac konserwatorskich przy elewacji. Wykonawca wykorzystuje "okienka pogodowe", by móc takie przeprowadzić. Zimowa aura nie przeszkadzała natomiast w pracach żelbetowych wewnątrz obiektu.
Budynki podłączą do miejskiej sieci, w mieszkaniach będą łazienki
W kamienicy przy ul. Na Stoku 35 zachowane zostały też zabytkowe piece, które trafiły pod nadzór konserwatorski. Po zakończeniu robót wrócą do pomieszczeń, ale już jako element dekoracyjny, a nie funkcjonalny. Bowiem wszystkie budynki, które przechodzą gruntowną przebudowę w ramach rewitalizacji, podłączone zostaną do miejskiej sieci ciepłowniczej. Zmieni się więc sposób ogrzewania na wygodniejszy i przede wszystkim ekologiczny. Będzie też bardziej ekonomicznie, co nie pozostanie bez znaczenia dla przyszłych najemców.
Zmieniony zostanie też układ przestrzenny - w lokalach mieszkalnych wydzielone zostaną m.in. łazienki. Wcześniej takie pomieszczenia były wspólne, nierzadko znajdowały się na klatkach schodowych.
- Kamienice te wprowadzamy tak naprawdę w XXI wiek - podkreśla Justyna Kleina - Daszkiewicz, kierownik działu inwestycji w Gdańskich Nieruchomościach. - Powstają w zasadzie nowe budynki, ale z historyczną obudową.
Dzięki temu kamienice będą spełniać wszystkie wymogi związane z prawem budowlanym i kwestiami przeciwpożarowymi.
Prace w większości budynków powinny zakończyć się jeszcze w tym roku. W dużej mierze jest to jednak uzależnione m.in. od warunków atmosferycznych.
Biskupia Górka. Rewitalizacja to przede wszystkim człowiek
Szpetne komórki znikną, w przyszłości nowa inwestycja
Pomiędzy budynkami przy ul. Na Stoku 25, 23 i 15 znajdują się szpetne, zniszczone komórki. Te zostaną rozebrane, a cały teren, na którym obecnie stoją będzie uporządkowany. Docelowo planowana jest w tym miejscu inwestycja.
- Równolegle nasz dział zajmujący się wspólnotami mieszkaniowymi opracowuje projekty wiat śmietnikowych dla tego obszaru i zagospodarowania podwórek - podkreśla Justyna Kleina - Daszkiewicz. - Chcemy bowiem, by ta rewitalizacja była jak najbardziej kompleksowym działaniem, a więc obejmującą nie tylko budynki, ale też ich otoczenie.
Co dzieje się w budynku przy ul. Biskupia 8A?
Jedną z kamienic, która obecnie jest wewnątrz całkowicie rozebrana, jest ta przy ul. Biskupia 8A.
Rozebrano stropy i ściany wewnętrzne. Obecnie stoją tam tylko zabytkowe ściany zewnętrzne, odpowiednio zabezpieczone. Roboty prowadzone są tu jednak intensywnie.
- Aktualnie wykonywane jest zbrojenie pod torketowanie, które ma wzmocnić ściany i zapewnić nośność konstrukcji. Zbrojenie wykonuje się z prętów, na które wykonuje się natrysk betonowy ze specjalnej dyszy, pod dużym ciśnieniem. To jest technologia mostowa - beton wpija się w każdą szczelinę muru, i przy okazji wzmacnia go. Jest on też wodoodporny. Wszystkie pęknięcia i rysy są eliminowane. Dzięki temu powstanie solidna 6-centymetrowa "skorupa" - wyjaśnia Marcin Baźmirowski.
W tym budynku zbudowane zostaną dwa stropy, a powstaną cztery kawalerki.
Biskupia Górka i Stary Chełm - po latach przygotowań ruszyła rewitalizacja
Budynek przy ul. Salwator był pierwszy
Urokliwa, niewielka kamienica przy ul. Salwator 7 była pierwszą, w której rozpoczęły się prace w ramach rewitalizacji Biskupiej Górki. Było to na przełomie sierpnia i września 2022 r. Tutaj znajdą się dwa mieszkania, z czego jedno będzie miało dodatkowo antresolę na poddaszu. Efekty prac widać już na elewacji, która została oczyszczona i uzupełniona. Wstawiona jest już nowa stolarka okienna, a także wylane schody na klatce schodowej. Klatka ta była wcześniej drewniana, teraz jest żelbetowa - zgodnie z wymogami przeciwpożarowymi.
Spore utrudnienie przy ul. Biskupia 11
Ul. Biskupia 11 to wyjątkowy adres, ponieważ do tego budynku nie prowadzi żadna droga dojazdowa. Został on zbudowany na zboczu wzgórza, a prowadzą do niego jedynie schody. To także jeden z najbardziej "osłabionych" budynków w tej dzielnicy. Znajdowało się tu dużo przegniłych, zniszczonych belek, co okazało się dopiero w trakcie rozbiórek. W związku z tym, że nie może podjechać tu jakikolwiek pojazd dostawczy, wszystkie materiały budowlane wnoszone są ręcznie.
Początkowo, ze względów bezpieczeństwa, całkowicie zamknięto schody pomiędzy tym budynkiem a kamienicą przy ul. Biskupia 17, która także jest przebudowywana wewnątrz. Jednak ze względu na to, iż są one popularnym ciągiem komunikacyjnym wśród lokalnej społeczności, schody zostały częściowo udostępnione. Obecnie zamykane są jedynie w sytuacjach, gdy pracownicy wnoszą sprzęt bądź materiały budowlane.
Rewitalizacja Biskupiej Górki. Mieszkańcy cieszą się, ale zwracają uwagę na problemy
Budynki na Biskupiej Górce nie były dla bogaczy
Budynki w tej części Gdańska nie były budowane jako ekskluzywne kamienice. To były obiekty dla osób niezamożnych, o czym świadczą m.in. mniejsze kubatury znajdujących się w nich lokali.
- Zaznaczyć należy, że większość budynków na Biskupiej Górce, które są w naszym zasobie, wybudowane zostały na długo przed II wojną światową. Nie były one przeznaczone do funkcji mieszkaniowych w naszym dzisiejszym rozumieniu. Często były adaptowane na funkcję mieszkalną. Wykonywane były też w zupełnie innych technologiach niż obecnie się buduje. Przebudowując obecnie te budynki nie tylko dostosowujemy je do dzisiejszych realiów i wymogów, ale też do współczesnego komfortu - zaznacza Aleksandra Strug, rzecznik prasowa Gdańskich Nieruchomości.
Solidne konstrukcje na wypadek osuwisk
Pamiętać należy, że Biskupia Górka znajduje się na terenie osuwiskowym. Przed kilku laty skarpa, na której stoją kamienice, została solidnie wzmocniona. Nie można jednak wykluczyć, że w przyszłości do osuwiska ziemi, mimo wszystko, może dojść.
- To trudny teren, dlatego przyjęto rozwiązania budowlane pod te konkretne tereny osuwiskowe. Dlatego budujemy tak solidne konstrukcje w tych kamienicach i wykorzystujemy dużo żelbetu budowach - tłumaczy Justyna Kleina - Daszkiewicz. - Skarpa została zabezpieczona, ale ryzyko zawsze istnieje. Stąd liczne wzmocnienia we wszystkich tych budynkach.
Zobacz galerię zdjęć z remontu
Projekt rewitalizacji kamienic na Biskupiej Górce jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, oś priorytetowa 08. Konwersja, działanie 08.01. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne - wsparcie dotacyjne, poddziałanie 08.01.01. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne w miastach Obszaru Metropolitalnego Trójmiasta - mechanizm ZIT.
