Gala w Szekspirowskim
W sobotnie popołudnie, 16 grudnia Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło Gdańsk (PSONI Gdańsk) świętowało 60. rocznicę powstania. W Gdańskim Teatrze Szekspirowskim zebrały się osoby przez lata związane ze Stowarzyszeniem, jego wychowankowie i podopieczni z rodzinami.
Wśród gości były także prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i jej zastępczyni Monika Chabior, które wspólnie wręczyły Medale Prezydenta Gdańska w podziękowaniu i uznaniu pracy na rzecz PSONI Gdańsk. Otrzymali je:
- Ewa Kamińska - współzałożycielka Ośrodka Wczesnej Interwencji i Wspomagania Rozwoju przy PSONI Gdańsk
- Katarzyna Świeczkowska - wiceprzewodnicząca Zarządu PSONI Gdańsk
- Jarosław Marciszewski - muzyk prowadzący zespół Remont Pomp działający przy PSONI Gdańsk
Urząd Miejski w Gdańsku otrzymał wyjątkowe wyróżnienie przyznawane przez PSONI - Kulę Doskonałości, za wieloletnią współpracę.
GALERIA ZDJĘĆ Z GALI
Historia gdańskiego koła PSONI
“Niebieskie trampki” we Wrzeszczu. Gdańsk pomaga dzieciom i młodzieży w kryzysie psychicznym
- Te sześćdziesiąt lat temu zaczynaliśmy od zera - wspomina Joanna Cwojdzińska, prezeska Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło Gdańsk. - Nie było żadnej oferty dla dla dzieci, jak się wtedy mówiło, z upośledzeniem, niedorozwojem umysłowym, nie było pedagogiki specjalnej w takim rozumieniu, jak działa to dziś, była to przede wszystkim praca z dziećmi z niedosłuchem. Może też trudno w to uwierzyć, ale takie dzieci były zwolnione z obowiązku szkolnego. Rodzice razem z dziećmi musieli po prostu siedzieć w domu, mało który rodzic wtedy był w stanie pracować. To się zmieniło się w 1999 roku, kiedy dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną zostały objęte obowiązkiem szkolnym.
Dziś PSONI, wcześniej Komitet i Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski
W 1963 roku Ewa i Roman Garliccy z Warszawy wywołali publiczną debatę o pozbawionych edukacji, zatrudnienia i miejsca w społeczeństwie dzieciach, młodzieży i osobach dorosłych z upośledzeniem umysłowym. Znany pisarz Marian Brandys opisał w poczytnym wtedy tygodniku “Świat” ich sytuację opierając się na relacjach rodziców. W wielu miastach Polski odezwali się w tej sprawie inni rodzice i tak powstał pierwszy w krajach obozu komunistycznego, ogólnopolski ruch rodziców reprezentujący interesy grupy osób, które nie z własnej winy były pozbawione wszelkich szans i egzystowali na marginesie życia społecznego.
Ówczesne władze nie wyraziły jednak zgody na rejestrację samodzielnej organizacji, uznając problem za patologię zbyt wstydliwą dla ustroju. Aby móc pomagać swoim dzieciom rodzice stworzyli w ramach Towarzystwa Przyjaciół Dzieci specjalistyczną strukturę pod nazwą Komitet i Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski. W listopadzie 1963 roku takie Koło powstało także w Gdańsku.
W 1970 roku Komitet, jako ogólnopolska reprezentacja, uzyskał członkostwo w Międzynarodowej Lidze Stowarzyszeń na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym - ILSMH (obecnie Inclusion International). W 1991 roku Komitet i Koła oddzieliły się od TPD rejestrując w sądzie pozarządową, samopomocową, niedochodową organizację o nazwie: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
Warunki dla aktywnego życia osób z niepełnosprawnością intelektualną
Jak mówi Joanna Cwojdzińska szacuje się, że 14 procent naszego społeczeństwa to osoby z niepełnosprawnością, w tym 4 procent to osoby z niepełnosprawnością intelektualną. W Gdańsku jest to od 6 do 8 tysięcy osób, może być ich więcej.
W gronie przyjaciół. Jubileusz 45-lecia Domu Pomocy Społecznej Polanki
- Nasze stowarzyszenie w stałym wsparciu ma ponad trzysta osób - tłumaczy prezes gdańskiego koła PSONI. - Ale w Ośrodku Wczesnej Interwencji, kiedy trwa diagnostyka, mamy tysiąc dzieci rocznie. Jako mama niepełnosprawnego, dziś już dorosłego syna, mam taką refleksję, aby włączać takie osoby do normalnego życia na tyle, na ile to możliwe. Tworzymy im specjalne warunki do nauki, warsztaty, turnusy rehabilitacyjne, prace chronioną, mieszania społeczne, a potem oczekujemy, że będą normalnie w społeczeństwie sobie radzić. To się nie uda bez włączania w edukację, aktywności, pracę, życie.
Ten właśnie kompleksowy system całożyciowego wsparcia stworzony przez PSONI ma być trampoliną do aktywnego życia osób z niepełnosprawnością intelektualną.
Gdańskie PSONI. Jakie usługi świadczy?
Na co dzień w Gdańsku Stowarzyszenie realizuje swoje działania w 11 placówkach. Oferuje sieć wsparcia osobom niepełnosprawnym przez całe życie - od diagnozy i poradnictwa, możliwości wszechstronnej rehabilitacji, edukacji ogólnej po szansę na aktywizację zawodową, treningi usamodzielniające w mieszkaniach wspomaganych i środowisku domowym, wsparcie asystenckie osób niepełnosprawnych, kręgi wsparcia, opiekę wytchnieniową lub asystenturę i samodzielność.
Za każdym z tych haseł kryją się często nowatorskie programy, wieloletnie działania specjalistów oparte o doświadczenia rodziców niepełnosprawnych dzieci.
Mieszkania wspomagane w Gdańsku. Bo każdy ma prawo do samodzielnej dorosłości
- Dużo zadań wykonujemy we współpracy z samorządem, dzięki środkom rządowym i unijnym środkom - dodaje Joanna Cwojdzińska. - Tworzymy taki system całożyciowego wsparcia, żeby niepełnosprawność nie była przesłanką zmuszającą osobę z niepełnosprawnością do zamieszkania w domu pomocy społecznej. Stąd cały wachlarz usług społecznych, które muszą być zrealizowane i w naszym mieście są realizowane.
I tak mieszkańcy Gdańska mogą skorzystać m.in. ze specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, świadczonych przez osoby posiadające odpowiednie przygotowanie, dostosowane do potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności. To również program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” finansowany w ramach Funduszu Solidarnościowego. Usługa polega na zapewnieniu osobom z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym, umiarkowanym lub dzieciom do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowania w życiu społecznym.
Kierunek - mieszkalnictwo społeczne i edukacja włączająca
- Nasza przyszłość to inwestowanie w mieszkalnictwo społeczne i edukację włączającą - podsumowuje prezes gdańskiego PSONI. - To jest nasze zadanie na następną dekadę, bo ciągle mamy więcej potrzebujących niż miejsc.
Obecnie w Gdańsku działają 23 mieszkania społeczne (16 ze wsparciem, 7 wspomaganych), dużym sukcesem w kierunku deinstytucjonalizacji jest Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego, w ramach którego osoby z niepełnosprawnościami lub zaburzeniami psychicznymi mogą przejść trening i uzyskać indywidualne wsparcie. Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego to samodzielne mieszkania, w których od 2007 roku mieszkają dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną. W tych miejscach realizowana jest też usługa weekendowa (wytchnieniowa) dla osób bardziej zależnych.
Paweł Adamowicz patronem niepublicznej szkoły specjalnej w Gdańsku
Obecnie na terenie Gdańska funkcjonuje również 6 warsztatów terapii zajęciowej z 227 miejscami. Warsztaty stwarzają uczestnikom niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.
Placówki PSONI
- Ośrodek Wczesnej Interwencji i Wspomagania Rozwoju, ul. Jagiellońska 11 tel. 58 553 41 36, kom. 508 186 021
- Niepubliczna Poradnia Wspomagania Rozwoju „Po Drodze”, ul. Jagiellońska 11, tel. 58 553 02 61, kom. 517 494 714
- Niepubliczna Podstawowa Szkoła Specjalna im. Pawła Adamowicza, ul. Jagiellońska 11, tel. 58 342 01 33
- Niepubliczna Szkoła Przysposabiająca do Pracy im. Pawła Adamowicza w Gdańsku, ul. Jagiellońska 11
- Warsztat Terapii Zajęciowej ul. Tysiąclecia 13a 80-351 Gdańsk tel./fax. 58 553 20 15
- Środowiskowy Dom Samopomocy, ul. Jagiellońska 11, tel. 502 891 605, ul. Tysiąclecia 24, tel. 502 891 607
- Biuro Integracji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych BIZON, ul. Jagiellońska 11 80-371 Gdańsk, tel. 697 011 969
- Europejskie Centrum Edukacji Kulturalnej Osób z Niepełnosprawnością, ul. Aksamitna 4a 80-858 Gdańsk tel. 502 744 596
- Zespół Mieszkań Społecznych Zespół Mieszkań Społecznych, ul. Stanisława Dąbka 6, tel. 695 944 168
- Centrum Usług asystenckich i Wytchnieniowych PAW ul. Jagiellońska 11, tel. 58 553 02 61, kom: 508 186 020
- SZEW Sztuka Edukacja Wolontariat, ul. Jagiellońska 11, tel. 58 553 02 61, kom: 508 186 020
