Choć trenować astronautów będzie zespół naukowców z Akademii Wychowania i Sportu w Gdańsku, nie będzie to trening sportowy, lecz mózgu. A konkretnie stymulowanie mózgu za pomocą metody „Neurofeedback EEG” tak, by obniżyć stres astronautów w warunkach izolacji kosmicznej. Szczegółowo o tym eksperymencie opowiedział nam profesor AWFiS, prorektor ds. studenckich i kształcenia Marcin Dornowski w wywiadzie udzielonym pod koniec listopada ub. r.: „Gdański naukowiec poprowadzi eksperyment z astronautami przed lotem w Kosmos”.
Polak, Węgier dwa bratanki
W skrócie: astronauci misji Axiom 4 spędzą na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej około 2 tygodni, realizując testy nowych technologii w warunkach mikrograwitacji. W załodze znaleźli się: Amerykanka Peggy Whitson - dowódca misji, Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski -specjalista misji, pilot Shubhanshu Shukla z Indii oraz Węgier Tibor Kapu - specjalista misji.
W trakcie misji Ax-4 zostanie przeprowadzony innowacyjny eksperyment naukowy "Lowering Stress Response During Isolation in Astronauts / NEUROFEEDBACK”, którego celem jest ocena skuteczności metod redukcji stresu u astronautów przebywających w warunkach długotrwałej izolacji. Dr hab. Marcin Dornowski miał nadzieję, że uda się do eksperymentu zaangażować całą załogę, ale zarówno dowódca, jak i pilot mają zbyt dużo obowiązków podczas lotu. Dlatego w badaniu weźmie udział Polak i Węgier.
Czas eksperymentu wreszcie nadszedł.
Szkolenie w Warszawie i Houston
Będzie to historyczna dla Polski misja. Pierwszy lot Polaka w kosmos od czasu Mirosława Hermaszewskiego oraz pierwsza polska misja naukowo-badawcza IGNIS, w trakcie której na naszym astronaucie zostanie przeprowadzonych 13 różnych eksperymentów prowadzonych przez naukowców z różnych polskich ośrodków badawczych. „Neurofeedback EEG” z AWFiS jest właśnie jednym z nich.
W zespole Marcina Dornowskiego znaleźli się naukowcy AWFiS:
- prof. Inna Sokołowska, neurofizjolog, biolog,
- dr Milena Lachowicz, psycholog kliniczny,
- dr Tomasz Szot, informatyk, statystyk.
Cały zespół badaczy wyrusza właśnie do Warszawy do siedziby Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA), by w poniedziałek, 14 kwietnia przeprowadzić pierwsze badania kontrolne na Sławoszu Uznańskim-Wiśniewskim, a za kilka dni polecą do Houston w Stanach Zjednoczonych (centrum NASA i siedziba Axiom), by kontynuować pracę z węgierskim kolegą Polaka.
Czytaj także: Wiedza techniczna czy kompetencje miękkie? Debata o przyszłości pracy
- Będę rejestrować elektromiograficzną aktywność mięśni astronautów podczas wykonywania przez nich testów psychomotorycznych. Te testy i rejestracja aktywności mięśniowej będzie wykonywana przed misją i po misji - przed zastosowaniem przez nich metody Neurofeedbacku i po zastosowaniu tej metody. Rejestracja takiej aktywności mięśni pozwoli nam ocenić aktywność układu nerwowo - mięśniowego. Będziemy przy tym wykorzystywać bezprzewodowe urządzenie elektromiograf. Jest to metoda nieinwazyjna - tłumaczy prof. Inna Sokołowska, odpowiedzialna za stronę neurofizjologiczną prowadzonych badań.
Wyniki badań po powrocie na Ziemię
Maj 2025 będzie kolejnym etapem realizacji projektu.
- Będę miał możliwość obserwowania startu rakiety z członkami misji Ax4 z trybuny honorowej na przylądku Canaveral. Nie ukrywam, to spełnienie największego mojego marzenia. Wtedy rozpocznie się 16-dniowa misja, w trakcie której będziemy monitorować stan mentalny badanych przez nas astronautów - mówi Marcin Dornowski. - Po zakończeniu misji czeka nas ostatni etap badań, czyli sprawdzenie skuteczności naszej metody w obniżaniu stresu astronauty w warunkach izolacji kosmicznej.
Jak dodał naukowiec, polski astronauta choć przejdzie w ciągu dwóch tygodni aż 13 różnych eksperymentów, to przyznał że eksperymentami związanymi z falami mózgowymi jest szczególnie zainteresowany. Wspólnym zaś marzeniem całego zespołu z AWFiS jest to, żeby wyniki ich eksperymentu były przyczynkiem do tego, aby w przyszłości zachęcić światowe agencje kosmiczne do wprowadzenia Neurofeedbacku do standardu przygotowania astronautów przed lotem w kosmos.
