Kim była prof. Maria Janion?
Prof. Maria Janion przez wiele lat była związana z Uniwersytetem Gdańskim, skąd w 1982 roku została zwolniona w ramach represji politycznych i zatrudniona ponownie w następnym roku akademickim. W roku 1994 gdańska uczelnia przyznała jej doktorat honoris causa swojej wybitnej naukowczyczni.
We wrześniu 2024 roku pismo w sprawie nadania nazwy ul. prof. Marii Janion do rektora UG złożyli Krystyna Chwin, Stefan Chwin, Anna Czekanowicz, Małgorzata Książek - Czermińska i Stanisław Rosiek tak uzasadniając prośbę o podjęcie działań:
"Mamy zaszczyt uważać się za uczniów Pani Profesor, której wykłady w Uniwersytecie Gdańskim nie tylko znacząco wpłynęły na społeczność akademicką młodego wówczas uniwersytetu, ale przede wszystkim na rozwój gdańskiej humanistyki. Sądzimy, że w ten sposób oddamy, jako społeczność akademicka i wspólnota miejska, należny hołd wybitnej naukowczyni, mentorce wielu pokoleń, doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Ponadto wpiszemy na stałe w mapę naszego miasta Gdańska postać Pani Profesor, zachowując Jej imię w topograficznej pamięci również przyszłych pokoleń mieszkańców."
- Złożyliśmy stosowny wniosek w Radzie Miasta. Liczymy na sąsiedzką życzliwość i wsparcie mieszkańców i radnych Oliwy, do których wniosek trafił - mówi rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Piotr Stepnowski. - Jesteśmy częścią tej dzielnicy od 55 lat, mieszka tu wielu naszych pracowników, ich dzieci, mieszkają też studenci. Nasi oliwscy sąsiedzi korzystają z uniwersyteckiego Ekoparku, sporo mieszkańców Oliwy uczestniczy też w zajęciach Uniwersytetu Trzeciego Wieku prowadzonych na Kampusie naszej uczelni.
Rektor Uniwersytetu Gdańskiego podkreśla, że uczelnia, szanując pamięć o Janie Bażyńskim, kasztelanie elbląskim i gubernatorze Prus oraz współorganizatorze opozycji antykrzyżackiej, poprosiła o zmianę jedynie części ulicy.
Czytaj także: Ruszają prace na budowie Centrum Sportowego UG
Ul. Bażyńskiego a kampus Uniwersytetu Gdańskiego
Ulica Jana Bażyńskiego de facto rozdziela budynki uniwersyteckie - po jednej jej stronie znajduje się kampus Oliwa, po drugiej tzw. dawny Rektorat, a za nim powstaje Centrum Sportu. Wszystkie budynki leżące wzdłuż fragmentu ul. Bażyńskiego, który zaproponowano jako odcinek mający nosić imię prof. Marii Janion - czyli od ul. Wita Stwosza do al. Grunwaldzkiej - należą do Uniwersytetu Gdańskiego. Także budynek restauracji McDonald’s znajduje się na terenie należącym do uczelni. Oznacza to, że zmiana adresu będzie dotyczyć jedynie uczelni!
- Mam nadzieję, że radni dzielnicy i radni Gdańska zechcą razem z nami upamiętnić 55 lat uczelni, która jest żywą tkanką miasta i Oliwy, i życzliwie przyjmą naszą propozycję nadania części ulicy imienia wybitnej polonistki, naukowczyni prof. Marii Janion - dodaje prof. Piotr Stepnowski.
Jeśli dojdzie do proponowanej zmiany, w akcji promocyjnej uczelnia zadba o przypomnienie mieszkańcom Gdańska i regionu - również sylwetki Jana Bażyńskiego - podkreśla uczelnia.
Czytaj także: Morze, strajki, życie studenckie i inne historie. Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego otwarte
Prof. Maria Janion - biogram
Maria Janion (ur. 24 grudnia 1926 roku w Mońkach, zm. 23 sierpnia 2020 w Warszawie) – historyczka literatury polskiego i europejskiego romantyzmu, historyczka idei, krytyczka literacka, wykładowczyni.
Szkołę średnią ukończyła w Wilnie, tam też uczęszczała na tajne komplety w latach II wojny światowej. Należała wówczas do konspiracyjnego Związku Harcerstwa Polskiego przy Armii Krajowej. Po wojnie wraz z rodziną osiedliła się w Bydgoszczy. Ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim.
Od 1949 roku związana z Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, gdzie przeszła na emeryturę w roku 1997. Redagowała i współredagowała wiele publikacji naukowych, między innymi liczącą kilkadziesiąt tomów serię wydawniczą „Biblioteka Romantyczna”. W 1977 roku współzakładała Towarzystwo Kursów Naukowych. Była członkinią zwyczajną Polskiej Akademii Umiejętności i członkinią rzeczywistą Polskiej Akademii Nauk.
W roku 1994 otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Od 1957 roku z pasją i oddaniem zajmowała się nauczaniem akademickim. Przez wiele lat była związana Uniwersytetem Gdańskim (w 1982 roku zwolniona w ramach represji politycznych i zatrudniona ponownie w następnym roku akademickim) i od 1990 roku – z Uniwersytetem Warszawskim, studiami doktoranckimi w IBL PAN, od 1992 roku – ze Szkołą Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN.
Tematyka jej siedemnastu książek (z których dwie napisała wspólnie z Marią Żmigrodzką) i kilkuset artykułów nie ogranicza się ani do filologii polskiej, ani ściśle do XIX wieku. Jej zainteresowania naukowe obejmowały historię idei, historię wyobraźni symbolicznej, style i formy estetyczne, a również same metodologie badań literackich, przede wszystkim hermeneutykę („Humanistyka: poznanie i terapia”, 1974, „Odnawianie znaczeń”, 1980). Maria Janion poświęciła wiele prac romantyzmowi europejskiemu i literaturze XX wieku.
Bohaterami jej studiów byli – obok polskich romantyków – pisarze i poeci, tacy jak François-René Chateaubriand, Johann Wolfgang Goethe, Gustave Flaubert, Günter Grass oraz Maria Komornicka, Witold Gombrowicz, Miron Białoszewski czy Jerzy Kosiński.
Więcej na stronie janion.pl.
