Uroczystość odbędzie się w środę, 17 września, na cmentarzu Łostowickim w Gdańsku, przy pomniku Golgota Wschodu.
Program Uroczystości:
- 9:45 - spotkanie przy pomniku Golgota Wschodu
- 10:00 - przywitanie zebranych
- odegranie hymnu państwowego Rzeczypospolitej Polskiej przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
- odegranie hymnu sybirackiego przez Orkiestrę Morskiego Oddziału Straży Granicznej
- wystąpienia oficjalne
- program poetycki przygotowany przez młodzież szkolną z VII Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego, Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 7 w Gdańsku
- modlitwa za zmarłych, kapelan Koła Gdańskiego Związku Sybiraków ks. kanonik Henryk Kilaczyński
- apel pamięci
- złożenie wieńców i wiązanek kwiatów pod pomnikiem (organizatorzy proszą o przygotowanie wizytówek)
- zakończenie uroczystości
W niedzielę, 21 września, godz. 12.00, w Bazylice Mariackiej przy ul. Podkramarskiej 5 w Gdańsku odbędzie się msza święta w intencji:
- ofiar masowych zsyłek na Sybir w latach 1940-1956
- oficerów zamordowanych w zbrodni katyńskiej
- twórców Polskiego Państwa Podziemnego 1939-1945 oraz poległych, zamordowanych, zmarłych i żyjących żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego 1939-1945
Dbałość o historię i pamięć
17 września 1939 Polska, tocząca ciężkie walki obronne z wojskami Hitlera, została zaatakowana od wschodu przez Związek Sowiecki. Wspólna wojna przeciwko Polsce była wynikiem tajnego porozumienia sowiecko-niemieckiego w ramach paktu Ribbentrop - Mołotow. Najeźdźcy podzielili między siebie strefy okupacyjne.
Polacy zamieszkujący wschodnie województwa Rzeczpospolitej po 17 września 1939 roku znaleźli się pod okupacją sowiecką i bardzo szybko stali się ofiarami stalinowskiego terroru. Oficerowie polscy uznani zostali za jeńców i zamknięci w obozach. Na ponad 21 tysiącach z nich dokonano zbrodni wojennej, którą w polskiej tradycji historycznej określa się mianem Zbrodni Katyńskiej (nie tylko Katyń, ale też inne miejsca kaźni na dzisiejszych terytoriach Rosji, Ukrainy i Białorusi).
Cywilni obywatele II RP od wiosny 1940 roku setkami tysięcy zostali wywiezieni na wschód ZSRR, do sowieckich republik zacofanych cywilizacyjne, z bardzo trudnymi do życia warunkami klimatycznymi. Byli to głównie Polacy, ale także Żydzi, Ukraińcy, Białorusini i inni przedstawiciele mniejszości narodowych przedwojennej Polski. W tym całe rodziny - kobiety, dzieci, starcy. Wiele osób z powodu złych warunków, a także chorób i ciężkiej pracy straciło życie. Historycy do dzisiaj mają kłopot z ustaleniem, jak duża liczba osób wywieziona została na Sybir. Mowa jest o 900 tysiącach, 1,6 miliona, a nawet 1 875 000 osób. Śmiertelność była wysoka, sięgała od 15 do 30 procent.
Warto podkreślić, że słowo Sybir w polskiej tradycji oznacza nie tylko obszar Syberii, ale wszystkich wschodnich i północnych kresów Rosji, dokąd wywożono zesłańców - m.in. tereny za kołem podbiegunowym.
Światowy Dzień Sybiraka został ustanowiony w 1991 roku. Najważniejsze w tym dniu jest przypominanie prawdziwych losów zesłańców i spisywanie ich od żyjących osób, aby nie uległy zapomnieniu. Uroczystość z okazji obchodów Dnia Sybiraka to coraz już bardziej unikatowa szansa na kontakt z cennymi wspomnieniami kombatantów.
