Aleksandra Suława. Poznaj laureatkę nagrody Ambasador Nowej Europy i jej książkę

Konkurencja była duża: najpierw 47 tytułów, z których pięć nominowano do nagrody. W tej finałowej piątce - “Galicja”, niezwykła i wspaniale wydana monografia, autorstwa Normana Daviesa. Można było sądzić, że to murowany zwycięzca. Tymczasem po laur sięgnęła Aleksandra Suława ze swoją książką “Przy rodzicach nie parlować. O polskich powrotach z Francji”. Nagrodę Ambasador Nowej Europy za rok 2023 wręczono w niedzielę, 15 września, w ECS - w ostatnim dniu Gdańskich Targów Książki. 
15.09.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Grupa osób na scenie, na pierwszym planie dwie osoby: mężczyzna po lewej wręcza pudełko z medalem kobiecie, która jest po prawej
Aleksandra Suława odbiera medal i dyplom z rąk Basila Kerskiego, dyrektora ECS, przewodniczącego kapituły nagrody Ambasador Nowej Europy
fot. Grzegorz Mehring/ECS

Nagroda i nominacje

Nagroda jest jedna, ale w dwóch egzemplarzach: dla autorki i dla wydawnictwa. Aleksandra Suława otrzymała medal i dyplom. Drugi medal i dyplom trafiły do wydawnictwa Czarne. Autorka dodatkowo dostała nagrodę finansową 10 tys. zł.

Jury oceniło “Przy rodzicach nie parlować. O polskich powrotach z Francji” wyżej, niż pozostałe cztery pozycje, nominowane do nagrody. Były to:

  • Norman Davies, “Galicja. Historia nie narodowa” (tłum. Bartłomiej Pietrzyk / Wydawnictwo Znak Horyzont)
  • Siergiej Lebiediew, “Tytan” (tłum. Grzegorz Szymczak / Wydawnictwo Claroscuro)
  • Zbigniew Machej, “Praga in flagranti” (Wydawnictwo Pogranicze)
  • Alena Mornštajnová, “Listopad” (tłum. Anna Radwan-Żbikowska / Wydawnictwo Amaltea)

Gdański Tydzień Demokracji. Chcesz lepiej rozumieć świat? - transmisje na gdansk.pl

ZOBACZ FOTOGALERIĘ Z GALI NAGRODY:

Jak dziesięciu historyków

Czym “Po francusku nie parlować” urzekło jurorów? Wielowymiarowością opowieści. Aleksandra Suława jest dziennikarką, temat podjęła z powodów osobistych, bowiem polskim reemigrantem z Francji był jej dziadek. Mogła z tego powstać książka reportażowa, jakich wiele na rynku: ciekawa, efektowna, choć nieco powierzchowna, łatwa w odbiorze dla jak najszerszych kręgów czytelniczych. Tymczasem otrzymaliśmy wciąż niezwykle interesujące, ale pogłębione, studium społecznego fenomenu życia na pograniczu dwóch kultur, języków, tożsamości. Przeszłość w niezwykle kompetentny sposób wpleciona jest przez autorkę w teraźniejszość.

Zwrócił na to uwagę w swoim przemówieniu Basil Kerski, dyrektor ECS i przewodniczący kapituły konkursu: - Miałem wrażenie, że to jest zespół dziesięciu historyków, który bada sto lat europejskiej historii. Historii niesamowitej biedy i nieszczęścia po I wojnie światowej. We Francji to się odbijało brakiem ludzi do pracy, w Polsce - niezwykła bieda. Ludzie, którzy wyjeżdżają do pracy na początku stulecia, potem następne fale… Też trudne losy podczas II wojny światowej. Tak, że nie jest to książka tylko o powrotach, nie jest to tylko książka związana z jednym z naszych regionów, śląsko wałbrzyskim. Otwiera się cały kosmos…

Czy książki mogą zmienić świat - drugi dzień Gdańskich Targów Książki '24 za nami

Dwie kobiety stoją obok siebie, pozują do zdjęcia. Każda z nich trzyma w rękach medal i dyplom
Laureatka z medalem i dyplomem - po prawej. Nagrodę w imieniu wydawnictwa Czarne odebrała Zofia Dmitrijević z działu promocji wydawnictwa
fot. Grzegorz Mehring/ECS

Zdaniem jurorów

Z uzasadnienia wyboru jury:

Aleksandra Suława jest uznaną i nagradzaną dziennikarką. W swoim debiucie literackim w przejmująco szczery i wnikliwy sposób podejmuje temat migracji, tożsamości i przynależności i narodowej. Opowieść rozpoczyna się w latach 20. XX wieku, kiedy setki tysięcy Polaków wyjechało do pracy we francuskich kopalniach. Autorka, zainspirowana losami dziadka, śledzi losy urodzonych we Francji Polaków i Polek, którzy po wojnie powrócili do Ojczyzny, w ramach akcji reemigracyjnej.

To pasjonujący reportaż o niełatwym procesie adaptacji, poczuciu wyobcowania i próbie odnalezienia się w burzliwym, powojennym świecie. Historia o życiu niejako w dwóch światach jednocześnie, ponieważ niezależnie od wyboru zawsze pozostaje tęsknota za tym, co się pozostawiło. 

ZOBACZ WIDEO Z GALI NAGRODY AMBASADOR NOWEJ EUROPY:

 

Laureatka i jej "Francuzi"

Aleksandra Suława, rocznik 1987, jest absolwentką historii sztuki, a także dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Publikowała w „Dzienniku Polskim” i „Gazecie Krakowskiej”, obecnie jest dziennikarką Interii.

W pracy nad książką prześledziła historie kilkanaściorga Polek i Polaków, emigrantów dwudziestolecia międzywojennego i ich potomków, którzy na mocy umowy międzynarodowej, w liczbie kilkuset tysięcy, wyjechali do pracy we francuskich kopalniach. Po II wojnie światowej Polska wezwała ich do powrotu. Wielu wróciło, wśród nich najbardziej znany polski Francuz, Edward Gierek. Zawsze już pozostali rozdarci między dwoma domami.

Gdańskie Targi Książki '24. Rozmowy o historii: "Rewolucję poprzedza pycha władzy" 

Zdjęcie przedstawia medale nagrody - są trzy, stoją, eksponowane w pudełkach
Nagroda Ambasador Nowej Europy przyznawana jest od 2011 roku. Organizatorami konkursu są Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego we Wrocławiu
fot. Grzegorz Mehring/ECS

Kto przyznał nagrodę

Nagroda przyznawana jest od 2011 roku. Organizatorami konkursu są Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego we Wrocławiu.

Kapituła konkursu

  • Basil Kerski - przewodniczący, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności
  • dr Arkadiusz Smagacz - sekretarz kapituły, Dział Naukowy i Biblioteki ECS
  • dr Kamila Łabno-Hajduk - Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
  • dr Jakub Kufel - kierownik Działu Naukowego i Biblioteki ECS
  • Piotr Leszczyński - redaktor „Przeglądu Politycznego”, Magazynu Polsko-Niemieckiego DIALOG oraz portalu Forum Dialogu
  • Magdalena Madey - Dział Naukowy i Biblioteki ECS
  • dr Iwona Reichardt - członkini zarządu Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
  • dr Przemysław Ruchlewski - zastępca dyrektora ECS ds. naukowych i zbiorów
  • Iwona Szymichowska - Dział Naukowy i Biblioteki ECS

Na zakończenie gali w ECS, rozmowę z Aleksandrą Suławą poprowadziła dr Kamila Łabno-Hajduk, historyczka i politolożka.

Gdański Tydzień Demokracji - nowa edycja. Targi książki, lekcje obywatelskie i debaty 

Okładka z tytułem i niewielkim poziomym zdjęciem w górnej części okładki. Zdjęcie jest czarno-białe, przedstawia mężczyznę w berecie, dumnie prezentującego miot białych królików, z ich króliczą matką
Książkę opublikowało wydawnictwo Czarne we wrześniu 2023roku, w popularnej serii Sulina. Nz. okładka
fot. wydawnictwo Czarne

TV

Otwarcie Biblioteki na Stogach. Zobacz wnętrza