• Start
  • Wiadomości
  • Powstaniec warszawski major Jerzy Grzywacz ps. „Tapir” skończył 95 lat

Powstaniec warszawski major Jerzy Grzywacz ps. „Tapir” skończył 95 lat

W piątek, 2 lutego, odbyła się uroczystość z okazji 95. urodzin majora Jerzego Witolda Grzywacza ps. „Tapir” - żołnierza Armii Krajowej i powstańca warszawskiego, harcerza Szarych Szeregów, obecnie prezesa Oddziału Morskiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów, a także Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
02.02.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
uśmiechnięty starszy człowiek patrzy łagodnie w obiektyw
6 stycznia 2024 roku major Jerzy Grzywacz skończył 95 lat. 2 lutego, z małym poślizgiem, odbyło się uroczyste świętowanie jubileuszu prezesa Zarządu Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z udziałem bliskich, samorządowców i świadków historii
fot. Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl

Jeden z ostatnich prawdziwych patriotów. Kmdr w st. spocz. Roman Rakowski obchodził urodziny

Odznaczony za swoje dokonania m.in. Złotym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Wolności i Solidarności profesor Jerzy Witold Grzywacz ps. „Tapir” urodził się 6 stycznia 1929 roku w Grudziądzu. 

Dzieciństwo spędził w Gdyni, bo jego ojca przeniósł tutaj zakład pracy - Izba Przemysłowo-Handlowa. Sam o sobie mówi, że uważa się za gdynianina. Ale gdańszczanie mogą go kojarzyć z aktywnego uczestnictwa w ważnych miejskich uroczystościach związanych z obchodami historycznych rocznic.

Także uroczystość z okazji jubileuszu 95. urodzin majora Jerzego Grzywacza odbyła się w Gdańsku – w piątek, 2 lutego, w sali Hotelu Central. W wydarzeniu uczestniczyli m.in. prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, europosłanka Magdalena Adamowicz, oraz przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i komandor w stanie spoczynku Roman Rakowski ps. „Grab”.

Zobacz fotorelację z uroczystości:

Fizyk z zawodu i zamiłowania

Studia ukończył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym, gdzie w 1960 roku uzyskał tytuł doktora fizyki. Następnie do 1969 roku pełnił funkcję adiunkta w Katedrze Fizyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku, a w latach 1970-1995 był kierownikiem Zakładu Fizyki Ogólnej Instytutu Fizyki Uniwersytetu Gdańskiego. W latach 1984-1985 był prodziekanem Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego, jednak został zwolniony z tej funkcji z przyczyn politycznych. 

Jest autorem 33 prac naukowych z dziedziny fizyki, oraz dwóch podręczników akademickich. Jest ponadto współzałożycielem istniejącego od 1988 roku Gdańskiego Stowarzyszenia Akademickiego. 

dwóch starszych mężczyzn pozuje w garniturach
Podczas uroczystości doszło do spotkania dwóch legend: 95-letniego majora Jerzego Grzywacza i 100-letniego komandora Romana Rakowskiego
fot. Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl

Wczesne lata – ZHP i Szare Szeregi 

W 1939 roku w Gdyni przystąpił do ZHP, dołączając do drużyny harcmistrza Lucjana Cylkowskiego, który w latach okupacji przewodził Szarym Szeregom w Gdyni. W wyniku wysiedlenia, lata 1942-1945 spędził w Szarych Szeregach już w Warszawie - w Hufcu Bałtyk, w pionie najmłodszych, Zawiszaków, których zadaniem było m.in. prowadzenie działań wywiadowczych do akcji „Burza”. To wtedy przybrał pseudonim „Tapir”. 

Był uczestnikiem akcji małego sabotażu, a w 1944 roku w Powstaniu Warszawskim na Powiślu łącznikiem dowódców Zgrupowania Krybar. Jesienią 1946 roku, przed wyborami do Sejmu PRL, był uczestnikiem strajku absencyjnego w obronie krzyża w klasach i orła w koronie w Liceum i Gimnazjum Męskim w Gdyni. 

Jego powrót do harcerstwa przypadł ponownie na lata 1956-1962 - był podhufcowym w Hufcu Toruń-Miasto, zastępcą hufcowego i ostatecznie drużynowym Instruktorskiej Drużyny Akademickiej na UMK w Toruniu. Uzyskał stopień podharcmistrza. 

Obecnie jest prezesem Oddziału Morskiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Wspólnie z ZHR działa na rzecz polskich harcerzy na Białorusi i Litwie, angażując się m.in. w organizowanie obozów, kursów i wypoczynku turystyczno-historycznego.

Aktorka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, gdańszczanka z wyboru. Hanna Reszczyńska-Essigman

Uczestnik strajków, człowiek Solidarności 

W grudniu 1970 roku Jerzy Grzywacz był uczestnikiem protestów robotniczych na ulicach Gdańska. We wrześniu 1980 roku przystąpił do NSZZ „Solidarność” - był członkiem Komisji Zakładowej. W latach 1980-1981 był przewodniczącym Komisji Wydziałowej „S” Matematyczno-Fizyczno-Chemicznej; pełnił także funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej „S” na Uniwersytecie Gdańskim.

Członek TKZ „S” UG (lata 1982-1988), autor artykułów do podziemnego pisma TKZ „S” Stoczni Gdańskiej im. Lenina „Rozwaga i Solidarność”, współzałożyciel, autor i redaktor pisma PUW „Wolna Myśl”. W latach 1982-1985 był delegatem TKZ „S” UG do tajnego Porozumienia Uczelni Wybrzeża. W maju 1988 roku wystąpił jako doradca strajkujących podczas strajku solidarnościowego studentów Wydziału Humanistycznego UG ze SG, natomiast w sierpniu był obecny podczas strajków w gdańskich stoczniach i porcie z wykładami o tematyce historycznej. Był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu (1989), jako ekspert w podzespole ochrony środowiska.

Lata 90. w Sopocie i w polityce

W latach 90. Jerzy Grzywacz aktywnie działał na rzecz Sopotu. Był współtwórcą KO „S” w Sopocie, a w latach 1990-1994 radnym z listy KO „S” i przewodniczącym Rady Miasta Sopot. Był współzałożycielem i prezesem ZChN w regionie pomorskim, a także współzałożycielem Oddziału Pomorskiego Wspólnoty Polskiej (obecnie w Komisji Rewizyjnej). W latach 1994-1998 był radnym z listy Zjednoczenie dla Ziemi Gdańskiej, a także wiceprzewodniczącym Rady Miasta Sopotu. 

Od 1995 roku pozostaje na emeryturze. W latach 1998-2002 był radnym z listy RS AWS do Sejmiku Pomorskiego, a także przewodniczącym Komisji Współpracy Zagranicznej.

Jest współzałożycielem Stowarzyszenia Gdynian Wysiedlonych, założycielem Unii Europejskich Federalistów, prezesem i członkiem Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Nie żyje Wojciech Organek ps. „Grom”. Kolejna bolesna strata dla środowiska weteranów AK w Gdańsku

TV

Światowa stolica bursztynu