Jury Nagrody Prezydenta Pawła Adamowicza za wolność, solidarność i równość spotkało się 8 grudnia 2025 r., aby podjąć decyzję w sprawie laureata piątej edycji Nagrody.
Lista ta, w porządku alfabetycznym, obejmuje:
- Mary Crilly,założycielka i dyrektor Centrum ds. Przemocy Seksualnej w Cork (Irlandia);
- Aleksiej Gorinow,rosyjski obrońca praw człowieka, polityk opozycyjny, były członek rady miejskiej okręgu Krasnoselsky w Moskwie i członek ruchu Solidarnost;
- Ekrem İmamoğlu,wybrany burmistrzem Stambułu i przewodniczącym Związku Gmin Turcji;
- Pinar Selek, turecki socjolog i działacz na rzecz praw człowieka;
- Tiro Association for Arts, pionierska instytucja kultury w Libanie.
Laureat zostanie ogłoszony podczas uroczystości proklamacyjnej w Gdańsku 13 stycznia 2026 r. w ramach obchodów upamiętniających zamordowanego 13 stycznia 2019 r. prezydenta Pawła Adamowicza.
Krótkie streszczenia nominacji kandydatów umieszczonych na krótkiej liście:
Mary Crilly,założycielka i dyrektor Centrum ds. Przemocy Seksualnej w Cork w Irlandii. Kiedy założyła Cork Rape Crisis Centre w 1983 roku, ówczesny konserwatyzm był taki, że jego biuro zostało zaatakowane przez oddział specjalny Garda. Wykazywała niezwykłą odporność na te wyzwania i przez ponad 40 lat nadal pomagała ofiarom przemocy seksualnej. Jej niestrudzona kampania na rzecz zmian politycznych i legislacyjnych w dziedzinie przemocy seksualnej, handlu ludźmi, przemocy domowej i praw człowieka, w partnerstwie, między innymi, z Cork Against Human Trafficking, doprowadziła do zmian społecznych w sposobie, w jaki przemoc seksualna jest obecnie traktowana w Irlandii. W czerwcu 2022 r. Rada Miasta Cork przyznała jej tytuł „Wolność Miasta”.
Aleksiej Gorinow, rosyjski obrońca praw człowieka, polityk opozycyjny,były członek rady miejskiej okręgu Krasnoselsky w Moskwie oraz członekruchu Solidarnost. Przez wiele lat bronił osób stojących w obliczu łamania praw człowieka w Rosji; Dziś sam jest więźniem politycznym, ściganym za publiczne potępienie wojny przeciwko Ukrainie i za wyrażenie solidarności z jej ofiarami. Gorinov cierpi na przewlekłą chorobę układu oddechowego i stracił część lewego płuca po operacji. Przetrzymywany jest w poniżających warunkach więziennych, co jest równoznaczne z nieludzkim traktowaniem.
Ekrem İmamoğlu, wybrany burmistrzem Stambułu i przewodniczącym Związku Gmin Turcji, który został aresztowany i odwołany ze stanowiska 19 marca 2025 r. wraz z ponad 100 urzędnikami miejskimi na podstawie politycznie umotywowanych zarzutów. Jego przywództwo charakteryzuje się przekraczaniem podziałów politycznych, etnicznych i religijnych w celu promowania jedności i godności. Przekształcił Stambuł w model zarządzania skoncentrowanego na obywatelach. Jego administracja wprowadziła przejrzyste budżetowanie, cyfrowe narzędzia uczestnictwa, programy równości płci i polityki przyjazne dla klimatu. Wysiłki te na nowo zdefiniowały demokrację lokalną jako praktykę solidarności i sprawiedliwości. Ekrem İmamoğlu stał się symbolem odwagi, uczciwości i demokratycznej odnowy w Turcji i poza nią.
Pinar Selek, turecki socjolog i działacz na rzecz praw człowieka. Od 36 lat broni kobiet, osób LGBTQ+, uchodźców i mniejszości etnicznych (zwłaszcza ormiańskich i kurdyjskich). Ujawniła systemową niesprawiedliwość, prowadzącą do represji politycznych i wielokrotnych prześladowań prawnych. Pomimo prześladowań, uwięzienia i wygnania nadal opowiada się za niestosowaniem przemocy, wartościami demokratycznymi i sprawiedliwością społeczną. Jej działalność obejmuje organizowanie szeroko zakrojonych kampanii medialnych i artystycznych na rzecz pokoju, z silną perspektywą feministyczną i antymilitarną. Obecnie mieszka we Francji i pozostaje silnym głosem na rzecz wolności i integracji.
Tiro Association for Arts jest pionierską instytucją kultury w Libanie, założoną w 2014 roku. Ustanowiony w celu przyzwoitejkulturyi zapewnienia, że sztuka jest dostępna dla wszystkich, szczególnie w społecznościach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i zmarginalizowanych, w tym młodzieży, uchodźców i osób niepełnosprawnych. Tiro odrestaurował zamknięte teatry w Tyrze i Trypolisie, przekształcając je w publiczne obiekty kultury znane jako Libańskie Teatry Narodowe. Obszary te są obecnie ośrodkami dyskusji, kreatywnego uczenia się i wolności słowa. Stowarzyszenie Tiro aktywnie opowiada się za wzmocnieniem pozycji kobiet poprzez sztukę. Jego Art and Peace Bus przenosi sztukę do odizolowanych wiosek, obozów dla uchodźców i obszarów dotkniętych konfliktem.
Informacje ogólne:
W skład jury piątej edycji weszli:
- Magali Altounian (FR/Renew Europe), przewodnicząca Komisji CIVEX, Europejski Komitet Regionów
- Aleksandra Dulkiewicz (PL/EPL), prezydent Gdańska i członkini KR-u
- Annika Strömberg, przewodnicząca ICORN (Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia)
- Magdalena Adamowicz, posłanka do PE, wdowa po Pawle Adamowiczu
- Jelena Drenjanin (SE/EPL), przewodnicząca Komitetu Zarządzającego, Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych, Rady Europy i członkini KR-u
- Javier Zarzalejos (ES/EPL), przewodniczący komisji LIBE, Parlament Europejski
- Witalij Kliczko, prezydent Kijowa, laureat poprzedniej edycji
W skład komisji oceniającej piątą edycję konkursu weszli przedstawiciele Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u), miasta Gdańska, Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia (ICORN), Eurocities, Zjednoczonych Miast i Samorządów Lokalnych (UCLG), Światowego Parlamentu Burmistrzów (GPM), Stowarzyszenia Agencji Demokracji Lokalnej (ALDA) oraz Zgromadzenia Regionów Europy (AER).
