Paszporty Polityki 2023 dla Katarzyny Szyngiery i Hani Rani. To nie jedyne wyróżnienia dla gdańskiej kultury

Podczas uroczystej gali, 16 stycznia, poznaliśmy laureatów Paszportów Polityki 2023, jednej z najważniejszych nagród kulturalnych w Polsce. Teatralny Paszport trafił do rąk reżyserki Katarzyny Szyngiery za rapowany musical "1989". Urodzona w Gdańsku Hania Rani otrzymała nagrodę w kategorii Muzyka popularna. Nominacje przypadły w udziale dwóm innym, związanym z Gdańskiem artystom - Patrykowi Różyckiemu oraz Yaroslavowi Shemetowi.
17.01.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
unnamed (6)
Hania Rani i Katarzyna Szyngiera otrzymały Paszporty Polityki 2023
Fot. Schorle/Wikimedia Commons oraz Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

Te premiery teatralne nadchodzą. Teatr Wybrzeże, Miniatura, Szekspirowski

Paszporty Polityki - nagrodę ustanowił w 1993 r. tygodnik „Polityka” - wręczane są uzdolnionym, wyróżniającym się twórcom, którzy (jak chciałaby kapituła) zaskakują nowymi osiągnięciami, aktywnością i dobrze rokują w przyszłości, a przez to zasługują na opiekę, wsparcie i promocję w świecie.

Przyznawane są w siedmiu kategoriach: film, teatr, literatura, muzyka poważna, muzyka popularna, sztuki wizualne i kultura cyfrowa. Organizatorzy wręczają również nagrodę specjalną, osobie mającej wyjątkowy wkład w rozwój polskiej kultury - to Kreator Kultury. W tym roku po raz pierwszy ustanowiono też kategorię Paszport Czytelników, gdzie o wyborze decyduje głosowanie czytelników i subskrybentów tygodnika „Polityka”. Jako pierwszy otrzymał je otrzymał Łona (Adam Zieliński). 

unnamed (5)
Katarzyna Szyngiera, reżyserka, scenarzystka i reportażystka
Fot. Leszek Zych/Polityka

Nagrody dla gdańszczanek

"Nagroda za tworzenie teatru mądrego, odważnie i z humorem idącego w poprzek podziałów społecznych i środowiskowych” - brzmiała laudacja w kategorii Teatr na cześć reżyserki i twórczyni musicalu “1989” Katarzyny Szyngiery. "Musical być może zbudował pozytywny mit, a na pewno dał nadzieję" - uzasadniało Jury w werdykcie.

Katarzyna Szyngiera (ur. 1986 r.) jest reżyserką, scenarzystką i reportażystką, która w 2023 r. olśniła widzów i krytyków musicalem „1989”. Spektakl zrealizowany w kooprodukcji Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, w sposób wyjątkowy, bo rapowany opowiada historię ostatniej dekady PRL i polskiej bezkrwawej rewolucji. Bohaterami przedstawienia (i historii) są małżeństwa Wałęsów, Frasyniuków i Kuroniów, a teatralna opowieść łączy ich życie polityczne z prywatnym.

Szyngiera spektakl zrealizowała ze stałymi współpracownikami: semiotykiem kultury Marcinem Napiórkowskim, reportażystą Mirosławem Wlekłym, a także producentem muzycznym Andrzejem „Webberem” Mikoszem (Teatr im. Słowackiego w Krakowie i Gdański Teatr Szekspirowski). 

Ale, jak pisze Polityka “to reżyseria Szyngiery dała scenom głębię, precyzję i czytelność, tworząc porywającą całość. Laureatka jest absolwentką reżyserii w krakowskiej AST oraz kursów Ekran+ i Studio Prób w Szkole Wajdy. Jej żywiołem jest teatr dokumentalny, społecznie zaangażowany, odważnie wkładający kij w mrowisko, a przy tym przewrotny i niepozbawiony humoru.”

Nominowani w kategorii Teatr byli także Mateusz Pakuła i Łukasz Twarkowski.

unnamed (4)
Hania Rani, pianistka, kompozytorka i wokalistka
Fot. Leszek Zych/Polityka

Paszport w kategorii Muzyka Popularna trafił do rąk Hani Rani. Pianistka, kompozytorka i wokalistka Hanna Raniszewska urodziła się w Gdańsku i tu w 2009 roku ukończyła Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w Gdańsku. W uzasadnieniu Jury podkreślało, że artystka “prowadzi szeroką publiczność w rejony, które nie kojarzyły się dotąd z masowością.” Nagrodę otrzymała “za imponujący rozwój własnej estetyki, a wreszcie autorskie łączenie gatunków i muzyki z tekstem”.

Hania Rani (ur. 1990 r.) studia muzyczne ukończyła już w Warszawie, jest absolwentką Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Grała w duecie Tęskno, stale współpracuje z Dobrawą Czocher, z którą nagrywały dla prestiżowej Deutsche Grammophon. Solową karierę rozpoczęła od albumu „Esja” (2019 r.). Wydany za granicą, został tam doceniony. Artystka wciąż balansuje pomiędzy muzyką poważną a rozrywkową. Na albumie „Ghosts” rozbudowała swoje instrumentarium, do pianistycznych kameralnych form włączyła brzmienia elektroniczne i anielski głos, który wysuwa się na pierwszy plan. A wśród gości specjalnych pojawili się Patrick Watson, Ólafur Arnalds i Duncan Bellamy (Portico Quartet). 

Do Paszportu POLITYKI została nominowana po raz drugi, pierwszy raz w 2019 r.

W kategorii Muzyka popularna nominowani byli także Furia i Łona.

Nominacje dla gdańszczan

W kategorii Muzyka Poważna jedną z trzech nominacji otrzymał genialny dyrygent Yaroslav Shemet, którego talentem cieszymy się w Gdańsku od pewnego czasu częściej, gdyż od roku jest zastępcą dyrektora do spraw muzycznych Opery Bałtyckiej w Gdańsku.  

Yaroslav Shemet studia na wydziale dyrygentury Akademii Muzycznej ukończył w Poznaniu mając 22-lata, studia uzupełniające odbył w Wiedniu i jako zaledwie 25- latek został szefem orkiestry Filharmonii Śląskiej – najmłodszym w Polsce. Dwa lata później (w styczniu 2023) odebrał nominację na stanowisko zastępcy dyrektora Opery Bałtyckiej, również najmłodszego w kraju. 

W kategorii Sztuki wizualne nominację otrzymał Patryk Różycki. Artysta w 2017 r. ukończył malarstwo na gdańskiej ASP ze specjalizacją „Intermedia”, pisze książki, prowadzi podcast. W 2021 r. współtworzył eksperymentalną szkołę „Pokój praktyk artystycznych”, był kuratorem czterech edycji Festiwalu Performansu „Kick-Off-Perfo” oraz współkuratorem festiwalu krótkich, eksperymentalnych form filmowych „Baza”. Czekamy na jego wystawę w Gdańskiej Galerii Miejskiej - już w lutym 2024 r.

W kategorii Film doceniono kunszt reżyserski Pawła Maślony “Za ukazanie w filmie "Kos" Polski właściwie nieznanej z podręczników historii – ku przestrodze współczesnych." W jego interpretacji polska historia znów porywa Polaków. To opowieść szczera, brawurowa i zagrana w sposób perfekcyjny. A że nie ma przecież filmu bez muzyki, nie możemy nie zauważyć, że ścieżkę dźwiękową do tego filmu skomponował Mikołaj Trzaska, saksofonista i muzyk free jazzowy z Wrzeszcza, autor muzyki do większości filmów Wojciecha Smarzowskiego.

Zobacz wszystkie nagrody i nominacje.

Zdjęcie Hani Rani: Fot. Schorle/Wikimedia Commons

TV

Mikołaj przypłynął do Gdańska i rozświetlił choinkę na Długim Targu