Europejski rejs naukowy “Oceanografa”
Rejs badawczy “SEA EU Alliance” rozpoczął się 26 maja 2022 r. w Gdyni, gdzie na stałe cumuje “Oceanograf” - jednostka należąca do Uniwersytetu Gdańskiego. Wspólne badania z udziałem naukowców z gdańskiej uczelni i pozostałych ośmiu nadmorskich uniwersytetów europejskich skupionych w sojuszu SEA EU to inicjatywa prof. Piotra Stepnowskiego rektora UG.
Międzynarodowe badania na pokładzie “Oceanografa”, który odwiedzi niemiecką Kilonię, francuski Brest i hiszpański Kadyks, potrwają do 17 czerwca. W sumie rejs potrwa 39 dni.
Kto popłynie “Oceanografem”?
Porty zawinięć statku nie są przypadkowe - w każdym z nich działa uniwersytet projektu SEA EU, w każdym nastąpi wymiana grupy naukowej. Jednocześnie na “Oceanografie” pracować będzie od siedmiu do dziewięciu naukowców z uczelni partnerskich. W każdym z portów organizowane będą także rejsy jednodniowe, by jak najwięcej miejscowych studentów i naukowców mogło zaangażować się w przedsięwzięcie.
Organizatorzy wyprawy podają, że przez pokład jednostki przewinie się 127 osób: 43 naukowców dziedzin morskich, studenci i przedstawiciele władz każdej z uczelni sojuszu.
Badania na statku UG
Wyznaczono w sumie 18 lokalizacji badawczych na wodach terytorialnych Polski, Niemiec, Holandii i Hiszpanii. Tematyka projektów:
- Akumulacja gazu w osadach powierzchniowych szelfu kontynentalnego w ujęciu interdyscyplinarnym.
- Jakość powietrza w europejskich obszarach przybrzeżnych.
- Wielkoskalowe badania porównawcze mikroplastików w europejskich wodach przybrzeżnych.
Dlaczego akurat te?
- Postanowiliśmy nie uruchamiać nowych badań “na pokaz”. Zebraliśmy naukowców, którzy prowadzą prace w tych trzech obszarach, wybranych przez wspólną radę naukową naszego sojuszu - tłumaczy prof. Anna Jurkowska - Zeidler, prorektor UG ds. współpracy międzynarodowej. - Wyniki zebrane podczas pracy na “Oceanografie” będą publikowane wspólnie.
Czytaj także: Czy za 2-3 lata powstanie w Gdańsku federacja trzech uczelni czyli Uniwersytet Fahrenheita?
Hiszpański finał
Finałowi rejsu w Kadyksie towarzyszyć będzie dzień promocji sojuszu SEA EU i idei Uniwersytetu Europejskiego. Alians uczelni nadmorskich to część szerszej inicjatywy Komisji Europejskiej pod hasłem “Uniwersytet Europejski”. Zachęcone przez KE uniwersytety zawiązały alianse podobne do SEA EU, w którym uczelnie jednoczy nadmorskie położenie skutkujące częściowo podobną tematyką badawczą.
Celem sojuszy jest wspólna budowa międzynarodowej i interdyscyplinarnej uczelni - właśnie Uniwersytetu Europejskiego. Takie działanie wzmocnić ma konkurencyjność europejskiego szkolnictwa wyższego poprzez zwiększenie jakości kształcenia i mobilności pracowników i studentów.
Jakie uczelnie w sojuszu SEA EU?
Sojusz zawiązano w październiku 2019 roku. Jego liderem jest Uniwersytet w Kadyksie, pozostałe uczelnie to:
- Uniwersytet Gdański
- Uniwersytet Zachodniej Bretanii (Briest)
- Uniwersytet Christiana-Albrechta (Kilonia),
- Uniwersytet w Splicie
- Uniwersytet Maltański w Valletcie
oraz od lutego 2022:
- Uniwersytet Parthenope (Neapol)
- Uniwersytet w Algarve (Portugalia)
- Uniwersytet Nord (Bodø, Norwegia)
Postępy rejsu można śledzić każdego dnia w zakładce na stronie internetowej UG
Oceanograf statek Uniwersytetu Gdańskiego
RV “Oceanograf”, statek dwukadłubowy (katamaran) zbudowany został w 2016, do eksploatacji przekazany po wyposażeniu, pierwsze rejsy naukowe odbył w 2018 roku.
- WYMIARY: długość - 46 m; szerokość - 14 m
- ZANURZENIE - 2 m
- NAPĘD - 4 silniki diesel wytwarzają prąd 1400 kW, co zapewnia elektryczność dla całego statku
- Dzięki dwóm pędnikom azymutalnym o obrocie 360 stopni zlokalizowanym na rufie statek może kręcić się wokół własnej osi.
- Wyposażenie w system dynamicznego pozycjonowania umożliwia jednostce stanie w tym samym miejscu (z dokładnością do 1 m) przez 24 h bez rzucania kotwicy.
- Przed oddaniem do użytku przeprowadzono skaning laserowy jednostki (pomiary tachimetryczne). Znajomość dokładnego położenia elementów pomiarowych (m.in. anteny GPS) pozwala wykonywać pomiary najwyższej jakości.
- Jednostka użytkowana jest przez cały rok.
- Oceanograf zapewnia miejsce noclegowe dla 23 osób.
- Na statku są cztery laboratoria (mokre, sterylne, pomiarowe oraz termostatyzowane - z możliwością utrzymania stałej temperatury jeśli jest taka potrzeba).
- Zamrażarki na zebrane podczas rejsu próbki utrzymują temperaturę do minus 70 stopni.
- Wyposażenie i duża przestrzeń na Oceanografie pozwala na interdyscyplinarne i symultaniczne badania. Równolegle pracować mogą tu biolodzy, chemicy, fizycy, archeolodzy.
- Urządzenia badawcze (np. wibrosonda do poboru osadów z dna, sonar boczny do mapowania struktury dna) są spuszczane do wody z pokładu rufowego za pomocą bramownicy lub dźwigu (udźwig do 5 ton). Jednostka jest wyposażona w 23 główne urządzenia badawcze.
- Oceanograf to statek naukowo - dydaktyczny. Do tej pory pływali na nim obowiązkowo choć raz w ramach ćwiczeń terenowych studenci Wydziału Oceanografii i Geografii UG (z możliwością udziału także w rejsach badawczych), Teraz krąg badaczy i studentów ma poszerzyć się o kolejne wydziały UG i uczelnie.
Czytaj także: Gdańskie szkoły zwracają się ku morzu. Zajęcia na wodzie dla uczniów i przedszkolaków
