“Oceanograf” - statek UG w rejsie do Kadyksu. Na pokładzie naukowcy z 9 europejskich uczelni

Rejs “SEA EU Alliance” na pokładzie najnowocześniejszego w Polsce statku badawczego “Oceanograf” połączy we wspólnej pracy naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego i ośmiu nadmorskich uczelni Europy, z którymi UG współpracuje. “Oceanograf” po raz pierwszy w swej czteroletniej karierze zawinie na Atlantyk, podczas rejsu pokona 4 tys. mil morskich.
26.05.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Oceanograf - najnowocześniejszy statek badawczy na Bałtyku - to własność Uniwersytetu Gdańskiego
Oceanograf - najnowocześniejszy statek badawczy na Bałtyku - to własność Uniwersytetu Gdańskiego
Fot. Krzysztof Mystkowski/KFP

Europejski rejs naukowy “Oceanografa”

Rejs badawczy “SEA EU Alliance” rozpoczął się 26 maja 2022 r. w Gdyni, gdzie na stałe cumuje “Oceanograf” - jednostka należąca do Uniwersytetu Gdańskiego. Wspólne badania z udziałem naukowców z gdańskiej uczelni i pozostałych ośmiu nadmorskich uniwersytetów europejskich skupionych w sojuszu SEA EU to inicjatywa prof. Piotra Stepnowskiego rektora UG.

Międzynarodowe badania na pokładzie “Oceanografa”, który odwiedzi niemiecką Kilonię, francuski Brest i hiszpański Kadyks, potrwają do 17 czerwca. W sumie rejs potrwa 39 dni. 

Prof. Piotr Stepnowski rektor UG, żegna Oceanografa przed wypłynięciem w rejs do Kadyksu, 23 maja 2022
Prof. Piotr Stepnowski rektor UG, żegna Oceanografa przed wypłynięciem w rejs do Kadyksu, 23 maja 2022
Fot. Materiały UG

Kto popłynie “Oceanografem”?

Porty zawinięć statku nie są przypadkowe - w każdym z nich działa uniwersytet projektu SEA EU, w każdym nastąpi wymiana grupy naukowej. Jednocześnie na “Oceanografie” pracować będzie od siedmiu do dziewięciu naukowców z uczelni partnerskich. W każdym z portów organizowane będą także rejsy jednodniowe, by jak najwięcej miejscowych studentów i naukowców mogło zaangażować się w przedsięwzięcie.

Organizatorzy wyprawy podają, że przez pokład jednostki przewinie się 127 osób: 43 naukowców dziedzin morskich, studenci i przedstawiciele władz każdej z uczelni sojuszu.

Dr Jakub Idczak z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego, jeden z uczestników rejsu badawczego “SEA EU Alliance”, należy do stałej załogi badawczej Oceanografa
Dr Jakub Idczak z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego, jeden z uczestników rejsu badawczego “SEA EU Alliance”, należy do stałej załogi naukowej "Oceanografa"
Fot. Krzysztof Mystkowski/KFP

Badania na statku UG

Wyznaczono w sumie 18 lokalizacji badawczych na wodach terytorialnych Polski, Niemiec, Holandii i Hiszpanii. Tematyka projektów:

  • Akumulacja gazu w osadach powierzchniowych szelfu kontynentalnego w ujęciu interdyscyplinarnym.
  • Jakość powietrza w europejskich obszarach przybrzeżnych.
  • Wielkoskalowe badania porównawcze mikroplastików w europejskich wodach przybrzeżnych.

Dlaczego akurat te?

- Postanowiliśmy nie uruchamiać nowych badań “na pokaz”. Zebraliśmy naukowców, którzy prowadzą prace w tych trzech obszarach, wybranych przez wspólną radę naukową naszego sojuszu - tłumaczy prof. Anna Jurkowska - Zeidler, prorektor UG ds. współpracy międzynarodowej. - Wyniki zebrane podczas pracy na “Oceanografie” będą publikowane wspólnie. 

Czy za 2-3 lata powstanie w Gdańsku federacja trzech uczelni czyli Uniwersytet Fahrenheita?

Andrzej Wawrzyniak - kapitan Oceanografa
Andrzej Wawrzyniak - kapitan "Oceanografa"
Fot. Krzysztof Mystkowski/KFP

Hiszpański finał

Finałowi rejsu w Kadyksie towarzyszyć będzie dzień promocji sojuszu SEA EU i idei Uniwersytetu Europejskiego. Alians uczelni nadmorskich to część szerszej inicjatywy Komisji Europejskiej pod hasłem “Uniwersytet Europejski”. Zachęcone przez KE uniwersytety zawiązały alianse podobne do SEA EU, w którym uczelnie jednoczy nadmorskie położenie skutkujące częściowo podobną tematyką badawczą.

Celem sojuszy jest wspólna budowa międzynarodowej i interdyscyplinarnej uczelni - właśnie Uniwersytetu Europejskiego. Takie działanie wzmocnić ma konkurencyjność europejskiego szkolnictwa wyższego poprzez zwiększenie jakości kształcenia i mobilności pracowników i studentów.

 

Jakie uczelnie w sojuszu SEA EU?

Sojusz zawiązano w październiku 2019 roku. Jego liderem jest Uniwersytet w Kadyksie, pozostałe uczelnie to:

  • Uniwersytet Gdański
  • Uniwersytet Zachodniej Bretanii (Briest)
  • Uniwersytet Christiana-Albrechta (Kilonia), 
  • Uniwersytet w Splicie
  • Uniwersytet Maltański w Valletcie

oraz od lutego 2022:

  • Uniwersytet Parthenope (Neapol)
  • Uniwersytet w Algarve (Portugalia)
  • Uniwersytet Nord (Bodø, Norwegia)

Postępy rejsu można śledzić każdego dnia w zakładce na stronie internetowej UG

Oceanograf statek Uniwersytetu Gdańskiego

Dzięki dwukadłubowej konstrukcji, Oceanograf  dysponuje dużą przestrzenią do pracy. Gdyby tradycyjnie budowany (jednokadłubowy) statek miał tyle metrów szerokości, co jednostka UG (czyli 14), proporcjonalnie musiałby mieć 150 m długości
Dzięki dwukadłubowej konstrukcji, "Oceanograf" dysponuje dużą przestrzenią do pracy. Gdyby tradycyjnie budowany (jednokadłubowy) statek miał tyle metrów szerokości, co jednostka UG (czyli 14), proporcjonalnie musiałby mieć 150 m długości
Fot. Krzysztof Mystkowski/KFP

RV “Oceanograf”, statek dwukadłubowy (katamaran) zbudowany został w 2016, do eksploatacji przekazany po wyposażeniu, pierwsze rejsy naukowe odbył w 2018 roku. 

  • WYMIARY: długość - 46 m; szerokość - 14 m
  • ZANURZENIE - 2 m
  • NAPĘD - 4 silniki diesel wytwarzają prąd 1400 kW, co zapewnia elektryczność dla całego statku
  • Dzięki dwóm pędnikom azymutalnym o obrocie 360 stopni zlokalizowanym na rufie statek może kręcić się wokół własnej osi.
  • Wyposażenie w system dynamicznego pozycjonowania umożliwia jednostce stanie w tym samym miejscu (z dokładnością do 1 m) przez 24 h bez rzucania kotwicy. 
  • Przed oddaniem do użytku przeprowadzono skaning laserowy jednostki (pomiary tachimetryczne). Znajomość dokładnego położenia elementów pomiarowych (m.in. anteny GPS) pozwala wykonywać pomiary najwyższej jakości. 
  • Jednostka użytkowana jest przez cały rok.
  • Oceanograf zapewnia miejsce noclegowe dla 23 osób.
  • Na statku są cztery laboratoria (mokre, sterylne, pomiarowe oraz termostatyzowane - z  możliwością utrzymania stałej temperatury jeśli jest taka potrzeba).
  • Zamrażarki na zebrane podczas rejsu próbki utrzymują temperaturę do minus 70 stopni.
  • Wyposażenie i duża przestrzeń na Oceanografie pozwala na interdyscyplinarne i symultaniczne badania. Równolegle pracować mogą tu biolodzy, chemicy, fizycy, archeolodzy.
  • Urządzenia badawcze (np. wibrosonda do poboru osadów z dna, sonar boczny do mapowania struktury dna) są spuszczane do wody z pokładu rufowego za pomocą bramownicy lub dźwigu (udźwig do 5 ton). Jednostka jest wyposażona w 23 główne urządzenia badawcze.
  • Oceanograf to statek naukowo - dydaktyczny. Do tej pory pływali na nim obowiązkowo choć raz w ramach ćwiczeń terenowych studenci Wydziału Oceanografii i Geografii UG (z możliwością udziału także w rejsach badawczych), Teraz krąg badaczy i studentów ma poszerzyć się o kolejne wydziały UG i uczelnie.

Gdańskie szkoły zwracają się ku morzu. Zajęcia na wodzie dla uczniów i przedszkolaków

 

 

TV

Światowa stolica bursztynu