Remediacja Szańca Zachodniego rozpoczęta
Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, która wyłoniła wykonawcę prac ziemnych, przypomina, iż grunt dawnego Szańca Zachodniego jest silnie skażony. Przed laty na tym terenie funkcjonowała baza paliwowa, przez co ziemia nasiąknęła ropopochodnymi substancjami - na kilka metrów głębokości. By móc utworzyć tu bezpieczne zielone miejsce służące lokalnej społeczności, konieczna jest właśnie wspomniana remediacja.
- W zamian za usunięty zanieczyszczony grunt nawieziony zostanie czysty grunt, spełniający parametry pod zagospodarowanie terenu pod park czy teren rekreacji - zaznacza Aneta Niezgoda z Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska.
Roboty potrwają do grudnia 2022 r.
- Teren, na którym wymieniona zostanie ziemia, został ogrodzony. Wykonano już rozpoznanie saperskie. Obecnie trwają prace ziemne - tłumaczy Aneta Niezgoda.
Prace wykonuje firma Hydrogeotechnika Sp. z o.o. Ich koszt to ponad 9,2 mln złotych.
Nowy Port. Dzielnicowy spacer z prezydent i radnymi
Gdzie znajduje się dawny Szaniec Zachodni?
Teren, na którym prowadzona jest remediacja znajduje się pomiędzy ulicami Starowiślną, Jana Długosza i Władysława IV oraz w pobliżu ul. Na Zaspę w Nowym Porcie. Jego łączna powierzchnia to 4,578 ha i jest to działka miejska.
Dawny Szaniec Zachodni znajduje się tuż przy nabrzeżu Martwej Wisły, naprzeciwko zabytkowej Twierdzy Wisłoujście. To historyczna nazwa miejsca, w którym w XVII wieku zbudowano fortyfikacje obronne uzupełniające Twierdzę Wisłoujście, ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa portu gdańskiego. W drugiej połowie XX wieku mieściła się tu baza paliwowa CPN.
Aktualnie przestrzeń dawnego szańca jest gęsto porośnięta różnymi samosiejkami. Infrastruktura byłej bazy paliwowej została przed laty zdemontowana, zachowała się tu tylko stacja transformatorowa.
Działka objęta jest ochroną konserwatorską - znajduje się w obrębie "zabytkowego zespołu urbanistycznego osady portowej, a także w obrębie portu morskiego w Gdańsku".
Nowy Port. Mieszkańcy chcą wyburzyć... falowiec
Zgodnie z miejskimi planami, powstać ma tu park miejski, częściowo z usługami, natomiast od strony ul. Jana Długosza planowana jest ulica dojazdowa.
Katarzyna Błaszkowska z Biura Rozwoju Gdańska, które odpowiada za miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w naszym mieście, potwierdza, że obowiązujący plan miejscowy dla terenu dawnego Szańca (plan nr 0405 Nowy Port - Wschód) przewiduje tereny zieleni urządzonej, a w północnej części - usługi z zielenią.
Czym zanieczyszczony jest grunt na terenie Szańca?
Zgodnie z opracowaną dokumentacją dla prowadzonej remediacji, teren ten zanieczyszczony jest obecnie węglowodorami, które są składnikami benzyn oraz frakcji olejowych. W opinii specjalistów opracowujących wspomnianą dokumentację, zanieczyszczenie miało dwie formy: pierwotną - w postaci oleju napędowego i benzyny oraz innych substancji, które przedostały się do gruntu i wód gruntowych oraz podziemnych, unosząc się czasowo na tych wodach, oraz wtórną - w postaci węglowodorów rozpuszczonych lub tworzących zawiesinę w wodzie podziemnej.
Prace nad sposobem oczyszczenia terenu rozpoczęły się już w 2016 roku. W listopadzie 2017 roku Hydrogeotechnika sp. z o.o. przedstawiła trzy możliwe sposoby remediacji terenu. Z uwagi na koszty tego przedsięwzięcia oraz czas trwania poszczególnych sposobów remediacji, jedynym wariantem pozwalającym na realizację zagospodarowania parku w ramach ówczesnego projektu rewitalizacji Nowego Portu był wybór opcji polegającej na "usunięciu i utylizacji widocznych gołym okiem zanieczyszczeń, nawiezienie warstwy czystej ziemi i pozostawienie naturalnemu oczyszczeniu, przy jednoczesnym zagospodarowaniu i użytkowaniu tego terenu jako parku".
Szaniec Zachodni poza rewitalizacją
Utworzenie parku na terenie Szańca początkowo planowano jako jeden z elementów trwającej rewitalizacji Nowego Portu. Miasto musiało się jednak wycofać z tego pomysłu. Taką decyzję podjęto na początku 2021 r. Dlaczego? Otóż, aby móc zrealizować ten projekt, już w grudniu 2018 r. Miasto wystąpiło, zgodnie z obowiązującym prawem, z wnioskiem do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o wydanie decyzji ustalającej plan remediacji zanieczyszczenia powierzchni ziemi na terenie Szańca Zachodniego. Przedstawiciele RDOŚ w kwietniu 2019 r. uczestniczyli w wizji lokalnej, po czym toczyły się uzupełnienia i ustalenia zmian w złożonym wniosku. W marcu 2020 roku RDOŚ wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji nakazującej usunięcie odpadów stałych zalegających na powierzchni. Zostało to wykonane w listopadzie 2020 r. Pomimo tego kilka tygodni później RDOŚ wydał decyzję nakładającą na miasto obowiązek usunięcia odpadów. Miasto pod koniec grudnia 2020 roku wniosło o uchylenie decyzji w całości i umorzenie postępowania. W lutym 2021 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, zawiadomił o przesunięciu terminu rozpatrzenia odwołania na 30 kwietnia 2021 r. uzasadniając to koniecznością dokładnego ustalenia stanu faktycznego sprawy.
Projekt Rewitalizacji Nowego Portu bez zagospodarowania parku na Szańcu Zachodnim
Nie było więc wiadomo, kiedy Miasto otrzyma decyzję dotyczącą planu remediacji i późniejszego zagospodarowania parku. Tymczasem, by móc skorzystać ze środków unijnych przy tworzeniu tego parku, Miasto musiałoby do 2023 roku zrealizować i rozliczyć tę inwestycję. Termin ten wydawał się już wówczas nierealny, dlatego zrezygnowano z niej w programie rewitalizacji.
Podjęto natomiast rozmowy z przedstawicielami spółki Orlen, która jest następcą dawnego CPN, w kwestii dofinansowania planowanych w tym miejscu prac.
Wkrótce atrakcyjne sąsiedztwo dla Szańca Zachodniego
Programem rewitalizacji objęto natomiast położony po sąsiedzku plac nadwodny u zbiegu ulic Wyzwolenia i Władysława IV. Zgodnie z założeniem ma się on stać wizytówką dzielnicy. Obecnie trwają prace nad dokumentacją projektową dla tego miejsca. Plac nadwodny to potoczna nazwa terenu nad Martwą Wisłą, który znajduje się niemal naprzeciwko Twierdzy Wisłoujście. Przed otwarciem tunelu pod Martwą Wisłą w okolicy cumował prom. Obecnie teren ten wykorzystywany jest m.in. jako pętla autobusowa. Zgodnie z założeniami miejsce to ma stać się przestrzenią wielofunkcyjną. Plac ten zostanie zagospodarowany w taki sposób, by można było na nim organizować m.in. imprezy plenerowe.
Nowy Port. Jak powinien wyglądać plac nadwodny?
W ramach inwestycji urządzona zostanie zieleń i zamontowane ławki, stojaki rowerowe oraz inne elementy tzw. małej architektury. Na miejscu pojawi się oświetlenie uliczne, monitoring i iluminacje. W dokumentacji uwzględniona będzie także przebudowa układu drogowego przylegającego do placu wraz z pętlą autobusową, budowa miejsc postojowych i chodników.
