Zdroje uliczne znajdują się w różnych częściach Gdańska. Zaczęły powstawać sukcesywnie od 2012 roku, a ich liczba z roku na rok się zwiększa.
To jedna z miejskich inicjatyw, która w znaczny sposób pozwala ograniczać używanie plastikowych butelek. W 2018 roku gdańszczanie wykorzystali 1325 m³ wody pitnej podawanej w 25 zdrojach. Gdyby przeliczyć te ilość na butelki wody, okazałoby się, że to 880 000 plastikowych, półtoralitrowych butelek, które nie stały się odpadem.
Poidełko u Dominikanów
Niedawno otwarto nowe zdroje - przy Targu Rybnym, na rogu Szerokiej i Przędzalniczej oraz w Parku Świętopełka. W środę, 7 sierpnia, odsłonięte zostało trzydzieste poidełko - na Placu Dominikańskim. Zakonnicy wyrazili zgodę, aby przylegało do muru klasztoru. Zawiera naścienną wylewkę z głową lwa, która jest kopią XVII wiecznych głów lwów zachowanych nad ławą piwną sali głównej gdańskiego ratusza Dworu Artusa.
Zdrój przy Placu Dominikańskim oraz w trzech nowych miejscach zawiera łacińską inskrypcję „AQUA PRO GENERATIONIBUS”, czyli "Woda dla pokoleń".
Ale dominikanie zaproponowali drugą łacińską inskrypcję. „Nasz klasztor został zaproszony do współpracy przy projektowaniu zdroju dlatego w jego głównej części będzie znajdowała się łacińska sentencja pochodząca z 12. rozdziału Księgi Izajasza, która w tłumaczeniu na język polski brzmi: "Wy zaś z weselem czerpać będziecie wodę ze zdrojów zbawienia" - czytamy na fanpage’u gdańskich Dominikanów.
Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu: - Przyniosłem dziś zwykłą półtoralitrową plastikową butelkę. Tylko w zeszłym 2018 roku mieszkanki i mieszkańcy Gdańska a także goście wypili z naszych zdrojów 1325 m3 doskonałej pitnej wody. To jest 880 tysięcy butelek plastikowych. Można stwierdzić, że ten program nie tylko ma na celu dostarczenie gdańszczanom dobrej zdrowej wody, ale również działanie prekologiczne poprzez ograniczenie ilości zużycia plastikowych butelek.
Jacek Skarbek, prezes Gdańskiej Infrastruktury Wodociągnowo-Kanalizacyjnej: - Dziękuję projektantom tego zdroju państwu Sucharskim, wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków, a przede wszystkim ojcom dominikanom i ojcu przeorowi, który wyraził zgodę, aby zdrój przylegał do muru klasztornego. Ten zdrój nawiązuje swoją lokalizacją do miejsca gdzie kiedyś w Gdańsku stała studnia.
o. Michał Osek, przeor klasztoru oo. Dominikanów: - Lokalizacja tego miejsca jest szczególna, mamy tu w okolicy Halę Targową, do której zmierzają tłumy i mamy nadzieję, że ten punkt wody pitnej będzie służył mieszkańcom przez długie lata. Cieszymy się, że we współpracy z GIWK i projektantami mogliśmy mieć wpływ na wygląd tego zdroju.
Agnieszka Pomaska, posłanka i przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Zerwij z Plastikiem: - Wiele miast w Polsce wzoruje się na Gdańsku jako mieście, które w szczególny sposób podchodzi do kwestii ochrony środowiska, gospodarowania odpadami, promowania picia wody z kranu i dostępu do wody pitnej w miejscach publicznych.
W kolejnych latach można spodziewać się jeszcze lepszego efektu jeśli chodzi o ilość zdrojów w Gdańsku.
- Zdroje to idealne połączenie celów polityki prozdrowotnej i środowiskowej. Dzięki nim umożliwiamy wszystkim mieszkańcom oraz turystom odwiedzającym Gdańsk korzystanie z wody pitnej bardzo dobrej jakości, bez konieczności kupowania plastikowych butelek - zapewnia Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu. - Już dziś możemy zapowiedzieć budowę kolejnych dwóch zdrojów, które będą dostępne jeszcze w tym roku.
Jeden z nich powstanie w rejonie Muzeum II Wojny Światowej, kolejny przy Muzeum Poczty Polskiej. Kolejne pojawią się w 2020 roku.
- W przyszłym roku planujemy budowę kolejnych piętnastu zdrojów, których lokalizacje zostały wytypowane wspólnie z radami dzielnic - dodaje Jacek Skarbek, prezes GIWK.
Wyjątkowa jakość gdańskiej kranówki
Gdańska woda podawana w zdrojach wyróżnia się jakościowo na tle wody pitnej innych miast Polski. Dzieje się tak przede wszystkim za sprawą wysokiego udziału wody głębinowej w zaopatrzeniu mieszkańców miasta. Wody głębinowe, które stanowią ponad 86 proc. zaopatrzenia Gdańska, po procesie uzdatniania w specjalnych stacjach uzdatniania wody, są najlepszym i najczystszym źródłem kranówki.
Ujęcia wody głębinowej znajdują się na terenie całego Gdańska, zazwyczaj są to skupiska studni ujęć, zlokalizowanych na terenach ogólnie dostępnych. Można je rozpoznać poprzez białe „budki” ogrodzone płotem, między innymi, podczas spaceru w Parku Reagana lub w Dolinie Ewy na terenie Gdańskiego Parku Krajobrazowego.
Główne źródła, z których 30 proc. gdańszczan otrzymuje wodę pitną, są rozmieszczone w pasie nadmorskim. Są to ujęcia „Czarny Dwór” i „Zaspa Wodna”. Zaopatrują mieszkańców Przymorza, Oliwy, Zaspy, części Wrzeszcza, Żabianki i Nowego Portu. Pozostałe źródła wody głębinowej znajdują się w Lipcach, Osowej, Zakoniczynie, Pręgowie, Smęgorzynie i w Dolinie Radości. Ostatnie z ujęć zaopatruje w wodę mieszkańców Oliwy. Jedyne źródło wody powierzchniowej znajduje się w Straszynie.
Woda pod ścisłym nadzorem
Od ponad 10 lat w Gdańsku jest sukcesywnie realizowany kompleksowy projekt monitoringu wód podziemnych. Jego cel to ochrona zasobów wód podziemnych dla przyszłych pokoleń mieszkańców miasta. Dzięki temu programowi GIWK ma precyzyjną wiedzę na temat jakości i ilości zasobów wód podziemnych, ewentualnej koncentracji i stopniu zagrożenia zanieczyszczeniami. Na bieżąco formułowane są też rekomendacje, których wdrożenie pozwala na realną ochronę cennych zasobów.
Czwarty już etap programu jest realizowany wspólnie z gminą Sopot oraz Pruszcz Gdański, dzięki dofinansowaniu ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.
Zdroje - mała architektura
Gdańskie zdroje różnią się architektonicznie ze względu na lokalizację. Cztery nowe zdroje w ścisłym śródmieściu Gdańska, zostały zaprojektowane przez Studio Projektowe „PROFIL” – Pracownia Autorska. System zaprojektowano w sposób umożliwiający swobodne kształtowanie zewnętrznej formy poszczególnych zdrojów, stosownie do wynikających z lokalizacji wymagań funkcjonalnych, a także z dostosowaniem do kontekstu otaczającej zdrój przestrzeni miejskiej.
Pomysł, by postawić zdroje w historycznej części miasta jest wynikiem realizowanego przez GIWK Programu „Gdańskie fontanny i zdroje”. Posadowienie zdrojów na terenie Śródmieścia wymagało wykonania nowych projektów odpowiednich dla historycznego miejsca. Projekty zostały wyłonione w konkursie „Wodne źródła Gdańska” zorganizowanym przez GIWK w 2016 r.
MAPA ZDROJÓW W GDAŃSKU (kliknij w grafikę, aby powiększyć)
