- Dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku: "Kolekcja sztuki NOMUS-u już jest ciekawa. I będzie rosła"
- „Niech poprzedza Cię płomień” - młoda kurdyjska sztuka w Zielonej Bramie. Wystawa już otwarta
Siedem intensywnych lat pracy nad projektem przyniosło znakomite efekty, o czym mogli przekonać się goście, którzy niezwykle licznie zjawili się na otwarciu Nowego Muzeum Sztuki NOMUS w Gdańsku. Zaproszonych i zainteresowanych było tak wielu, że część osób - również z powodu obostrzeń covidowych - nie mogła dostać się do środka i oglądała oficjalne wystąpienia na ekranach swoich smartfonów, stojąc przed budynkiem. We wnętrzach pieczołowcie odrestaurowanego gmachu, który po raz kolejny staje się przestrzenią poświęconą artystom (w latach 2004-2014 znajdowała się tu siedziba Instytutu Sztuki Wyspa) w piątek, 22 października 2021 r. odbył się pierwszy - z trzech zaplanowanych - dzień uroczystego otwarcie instytucji.
Zobacz galerię zdjęć z otwarcia NOMUS-u
Przestrzeń holu na parterze, której przyświeca (również w dosłownym sensie) neon - instalacja Anna Witkowskiej “Znajomi znad morza” - wypełniła się szczelnie artystami i miłośnikami sztuki. W wydarzeniu wzięła udział Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, przedstawiciele rządu, Rady Miasta Gdańska, parlamentarzyści (Piotr Adamowicz, brat zamordowanego prezydenta Gdańska, którego duchową obecność podkreślali wszyscy zebrani), a przybyłych powitali gospodarze tego miejsca: Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz Aneta Szyłak, kierowniczka NOMUS-u i kuratorka wystaw.
- Artyści widzą więcej, czują czulej - mówiła podczas uroczystości Aleksandra Dulkiewicz. - Często przepowiadają nadchodzące trzęsienia ziemi, rzadziej pogodne wschody słońca. Sztuka współczesna powstaje w kontekście. Czas i materia sztuki wzajemnie oddziałują na siebie.
Prezydent Gdańska podkreśliła, jak ważny jest rozwój postoczniowej części Gdańska, w której znów tętniący życiem budynek się mieści. Prezydent podarowała też NOMUS-owi pracę Iwony Zając, dotąd eksponowaną w Urzędzie Miasta, która tematycznie łączy się ze stoczniową przestrzenią.
- Dziś mamy dwa powody do radości - zauważyła prezydent. - Gdańska Kolekcja Sztuki Współczesnej, którą budujemy od 2017 roku, znajduje dom. A Młode Miasto zyskuje nowego gospodarza. Bardzo się cieszę, że NOMUS Nowe Muzeum Sztuki w Gdańsku – obok Europejskiego Centrum Solidarności, Mlecznego Piotra, Ulicy Elektryków, 100czni – będzie wypełniać życiem tę ważną przestrzeń miasta, dawną stocznię, obszar o tak ogromnym potencjale.
Do historii krystalizowania się projektu odwołał się w swym przemówieniu Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. On też podkreślał znaczenie rozwoju Młodego Miasta i rolę sztuki w scalaniu tożsamości gdańszczan.
- Sześć lat temu z panią Minister Kultury prof. Małgorzatą Omilanowską oraz św. pamięci prezydentem Pawłem Adamowiczem podpisaliśmy porozumienie, którego intencją było utworzenie w Gdańsku nowego muzeum sztuki współczesnej - wspominał marszałek Struk. - Zakładaliśmy wówczas, że nie będziemy tworzyć nowej instytucji, ale przytulimy do Muzeum Narodowego także sztukę współczesną w nowym wydaniu. I stąd Muzeum Narodowe – instytucja samorządu pomorskiego też przystąpiła do tego porozumienia. Muzeum, które miało powstać w miejscu, gdzie w niedalekiej przeszłości istniała stocznie i gdzie narodziła się Solidarność. To było wyjątkowe miejsce. Już wtedy był zamysł budowy Młodego Miasta. To właśnie sztuka współczesna ma integrować lokalną społeczność, ludzi przybywających tutaj z różnych stron świata i z różnych części Polski, ale także mieszkańców Gdańska. Miałaby integrować właśnie tu, na tych terenach. To jest oczywiście karkołomne zadanie, ale wydawało nam się wtedy, że to te tereny powinny być oddane sztuce współczesnej. Sztuce trudnej i budzącej czasami skrajne emocje, sztuce prowokującej, ale też nawołującej do refleksji i zadumy - dodał marszałek województwa pomorskiego.
Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku odczytał też list Piotra Glińskiego, Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
- Ta nowa przestrzeń dla sztuki współczesnej otwiera się w miejscu wyjątkowym dla naszego dziedzictwa narodowego – na dawnych terenach stoczniowych. W latach 70 i 80 XX wieku Stocznia Gdańska była miejscem robotniczych i społecznych protestów, a także dramatycznych wydarzeń, które doprowadziły do obalenia reżimu komunistycznego w Polsce, a w konsekwencji także w Europie. Mam nadzieję, że społeczna wrażliwość i zaangażowanie w dążeniu do budowania lepszej przyszłości będą przyświecać wielu projektom realizowanym w historycznych przestrzeniach. Życzę, aby Nomus szybko zyskał rangę ogólnopolską, a z czasem również międzynarodową, nie zapominając jednak o swoim lokalnym wymiarze. W miejscu tak bardzo nasyconym historycznymi i społecznymi znaczeniami zachowanie jego genius loci staje się wartością trudną do przecenienia. Gdańsk, Pomorze potrzebują instytucji, w której problemy otaczającej nas rzeczywistości będą opowiadane językiem sztuki również z perspektywy lokalnej. Instytucji, która będzie opisywać i interpretować historię sztuki współczesnej w Gdański i na Pomorzu zarówno w kontekście przemian społecznych, jak i tych zachodzących w świecie artystycznym – czytamy w liście Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Wystawa na otwarcie “Kolekcja w działaniu”
Po zakończonej części oficjalnej nadszedł czas na zwiedzanie NOMUS-u i przygotowanej pierwszej wystawy. „Kolekcja w działaniu”, której kuratorką jest Aneta Szyłak, a współpracowały z nią: Mariola Balińska i Aleksandra Grzonkowska, składa się z dzieł ponad 40 artystów, którzy poruszają problemy otaczającego nas świata - wątki społeczne, obyczajowe i polityczne - z lokalnej perspektywy. Zobaczmy tu ok. 40 prac wybitnych artystów współczesnych z Gdańska: m.in. Anny Witkowskiej, Anny Orbaczewskiej, Anny Królikiewicz, Roberta Klamana, Michała Szlagi, Elvina Flamingo oraz spoza Trójmiasta: Joanny Rajkowskiej, Doroty Nieznalskiej, Teresy Tyszkiewicz czy Anny Baumgart.
Wystawa koncentruje się na pewnym procesie, ukazując jak twórczość artysty oddziaływuje społecznie. Skoncentrowana jest na sztuce performatywnej, opartej na chwilowej akcji, ulotnej, która utrwalona nadal działa przez przedmiot, dokumentację, film czy fotografię.
Większość z prezentowanych obiektów pochodzi z Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej, budowanej od 2017 roku przez Gdańsk, przy współpracy z Muzeum Narodowym w Gdańsku. Prace te, przekazywane pod opiekę muzeum jako depozyt, to dzieła wybitnych twórców polskich, z dużą reprezentacją artystów i artystek z Trójmiasta. Prace zakupione przez gdańską gminę w ramach Programu Zakupu Dzieł Sztuki w 2020 roku kosztowały 200 tys. zł. Na modernizację budynku i promocję przedsięwzięcia, do chwili obecnej przeznaczono na ten cel z budżetu miasta nieco ponad 12 mln zł.
Wystawa będzie dostępna aż do 22 października 2023 roku.
Wieczór wypełniły też liczne performance, które prezentowali: Ania Nowak, Kate Groobey, Grzegorz Klaman, Ruben Montini oraz dwa koncerty na zakończenie: Floriana Tuercke’ego i gdańskiego zespółu Trupa Trupa.
Więcej o kolekcji tutaj: W weekend otwarcie NOMUS-u, nowego miejsca dla sztuki współczesnej. PROGRAM
Nowoczesny obiekt dla współczesnej sztuki
Warto wspomnieć, że budynek NOMUS-u przy ulicy Jaracza 14 przeszedł gruntowny remont, aby stać się nowoczesnym obiektem muzealnym, przystosowanym do prezentacji dzieł sztuki. Ale to niejedyna jego funkcja. Donatorom - władzom miasta Gdańska, województwa i państwowym - zależało na wspólnotowym oddziaływaniu tego miejsca. Oprócz sal ekspozycyjnych, znajdują się więc tu również sale edukacyjne, konferencyjna, będzie kino, czytelnia i pomieszczenia przeznaczone na rezydencje artystyczne lub badawcze.
Hol ma być dostępny dla wszystkich: wykorzystany będzie na kawiarnię, miejsce sąsiedzkich spotkań, kącik zabaw dla dzieci i księgarnię.
Budynek, w którym mieście się NOMUS został udostępniony Muzeum Narodowemu w Gdańsku przez miasto. Na modernizację budynku i promocję przedsięwzięcia, do chwili obecnej przeznaczono na ten cel z budżetu miasta nieco ponad 120 tys. zł.
Weekend otwarcia
Wydarzenia podczas weekendu otwarcia odbywają się w dwóch lokalizacjach: w siedzibie NOMUS (ul. Jaracza 14) oraz w Zielonej Bramie (ul. Długi Targ 24). znajdują się tam dwie wystawy, które, co podkreśla kuratorka Aneta Szyłak, wzajemnie się dopełniają.
“Kolekcję w działaniu” uzupełnia wystawa “Niech poprzedza Cię płomień”, na której dziewięcio artystów i artystek pochodzenia kurdyjskiego ukazują inne oblicze lokalności. Tej naznaczonej reżimem, wojnami i powstaniami oraz konsekwencjami tych zdarzeń.
23 października 2021 r., sobota
NOMUS / Nowe Muzeum Sztuki
godz. 9.00 – „Śniadanie sąsiedzkie” – prowadzenie: Honorata Martin, Gosia Bujak – parter, hol główny
godz. 12.00-22.00 – Ruben Montini: performance „Altarpieces (Poland)” – II piętro, sala edukacyjna
godz. 13.00 – debata „Po co nam dziś muzea sztuki współczesnej?” – uczestnicy i uczestniczki debaty: Bogna Burska, Anda Rottenberg, Piotr Stasiowski, Jarosław Suchan, Bogna Świątkowska (moderatorka) – parter, audytorium
godz. 14.00 – oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu” (tłumaczone na PJM) – prowadzenie: Małgorzata Paszylka-Glaza
Obowiązują zapisy
godz. 15.00-18.00 – warsztat performatywny „Runner 2.0” – prowadzenie: Piotr Wyrzykowski – parter, czytelnia (w pomieszczeniu jednocześnie może przebywać 10 osób)
Osoby biorące udział w warsztacie wyrażają zgodę na rejestrację swojego wizerunku oraz późniejsze jego wykorzystanie przez Piotra Wyrzykowskiego w jego działaniach artystycznych.
godz. 16.00 – oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu”. Ścieżka: „Performance – artyści, artystki i publiczność w działaniu” – prowadzenie: Karolina Pluta
Obowiązują zapisy
godz. 18.00 – oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu”. Ścieżka: „Nowe Życie – projektowanie nowoczesnej wspólnoty” – prowadzenie: Maria Stelmaszczyk
Obowiązują zapisy
godz. 20.00 – nocne oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu” – prowadzenie: Mariola Balińska
Obowiązują zapisy
Zielona Brama
godz. 17.00 – wernisaż wystawy „Niech poprzedza Cię płomień” – poziom III
godz. 18.00 – Khabat Abas i Hardi Kurda: performance „Illegal Performance” – poziom III
godz. 19.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Niech poprzedza Cię płomień” – prowadzenie: Aneta Szyłak
24 października 2021 r., niedziela
NOMUS / Nowe Muzeum Sztuki
godz. 10.00-18.00 – Ruben Montini: performance „Altarpieces (Poland)” – II piętro, sala edukacyjna
godz. 10.00-17.00 – Panny z Wilka: set DJ-ski – parter, hol główny
godz. 10.00 – „Miejsce jasne”. Warsztaty tworzenia neonowych napisów (dla dzieci od 6. roku życia z opiekunami) – prowadzenie: Eugenia Tynna – parter, czytelnia
Obowiązują zapisy
godz. 11.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Kolekcja w działaniu” – prowadzenie: Aneta Szyłak
Obowiązują zapisy
godz. 12.00 – „Miejsce ucieleśnione”. Warsztaty oswajania miejsca poprzez ruch i ciało – prowadzenie: Wioletta Fiuk, Patryk Gacki – przestrzeń wystawy
Obowiązują zapisy
godz. 14.00 – oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu”. Ścieżka: „Performance – artyści, artystki i publiczność w działaniu” – Prowadzenie: Karolina Pluta
Obowiązują zapisy
godz. 15.00 – oprowadzanie po wystawie „Kolekcja w działaniu”. Ścieżka: „Nowe Życie – projektowanie nowoczesnej wspólnoty” – prowadzenie: Maria Stelmaszczyk
Obowiązują zapisy
godz. 16.15-18.00 – „Nomos w NOMUS-ie – siła idei wspólnoty”. Warsztaty używania kolekcji sztuki (dla osób dorosłych) – prowadzenie: Maria Stelmaszczyk
Obowiązują zapisy
Zielona Brama
godz. 11.00 – oprowadzanie po wystawie „Niech poprzedza Cię płomień” – prowadzenie: Małgorzata Ruszkowska
Obowiązują zapisy
godz. 13.00-14.30 – Hiwa K i Anna Steller: performance „Embodied Research” z udziałem publiczności – poziom II
Obowiązują zapisy
godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Niech poprzedza Cię płomień” – prowadzenie: Aneta Szyłak
Obowiązują zapisy
Godziny otwarcia wystaw podczas Weekendu Otwarcia
„Kolekcja w działaniu” NOMUS / Nowe Muzeum Sztuki, ul. Jaracza 14
- 22.10.2021, piątek, godz. 18.30–22.00
- 23.10.2021, sobota, godz. 12.00–22.00
- 24.10.2021, niedziela, godz. 10.00–18.00
„Niech poprzedza Cię płomień” - Oddział Zielona Brama, ul. Długi Targ 24
- 23.10.2021, sobota, godz. 12.00–22.00
- 24.10.2021, niedziela, godz. 10.00–18.00
Informacje praktyczne
Wstęp na wydarzenia jest wolny. Ze względu na ograniczenia związane z COVID-19 na niektóre wydarzenia obowiązują zapisy.
Ze względu na aktualne obostrzenia epidemiologiczne liczba osób uczestniczących w otwarciu muzeum NOMUS i przebywających jednocześnie w jego siedzibie ograniczona jest do 140. W przypadku osiągnięcia wskazanego limitu udział w wydarzeniu możliwy będzie tylko po okazaniu zaświadczenia o zaszczepieniu przeciwko COVID-19, czyli tzw. paszportu covidowego.
Godziny otwarcia NOMUS (poza weekendem otwarcia)
- Poniedziałek – nieczynne
- Wtorek – niedziela: 10.00 – 17.00
Bilety
- piątek – dzień bezpłatny
- normalny – 20 zł
- ulgowy – 10 zł
- dzieci i młodzież 7 – 26 lat – 1 zł
- bilet rodzinny, do 2 osób dorosłych (rodzice, opiekunowie) i dzieci do lat 18 – 25 zł
