Nordic Focus Festival - Festiwal Kultury Nordyckiej to unikalne, interdyscyplinarne wydarzenie organizowane nieprzerwanie od 2016 roku w Gdańsku, we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim oraz nordyckimi partnerami krajowymi i zagranicznymi.
W tym roku – od piątku do niedzieli, 24-26 listopada - już po raz ósmy Gdańsk ugości wielu wybitnych artystów, ekspertów oraz ciekawe osobowości związane z kulturą nordycką, dzięki którym miłośnicy i miłośniczki Północy z całego kraju będą mieli okazję poznać szczególny i niepowtarzalny klimat tamtejszej kultury i życia.
Tegoroczna edycja skupia się na obrazach i dźwiękach Islandii, a dyskusje krążyć będą wokół tematu emigracji i kryzysu wielokulturowości w krajach nordyckich. Wydarzenia odbywać się będą na kampusie Uniwersytetu Gdańskiego: Wydziale Filologicznym UG (ul. Wita Stwosza 55) oraz Neofilologii UG (ul. Wita Stwosza 51), a także w położonym nieopodal Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku (ul. Cystersów 19).
Pokazy filmowe i spotkania z twórcami
Ósma edycja Nordic Focus Festival artystycznie rozpocznie się nietypowo – piątkowym pokazem filmu niemego „Islandia w ruchomych obrazach”, w reżyserii Loftura Gudmundssona, w auli Wydziału Filologicznego UG.
Jest to jedyny w pełni zachowany długometrażowy islandzki film dokumentalny z lat 20. XX wieku (1925 r.). Gudmundsson, pionier lokalnej kinematografii i utalentowany fotograf, ukazuje w nim panoramę życia na wyspie, utrwalając dynamikę zmian cywilizacyjnych w Reykjavíku. Doświadczymy tu i uroków bezkresnych krajobrazów czy życia na wsi, i poznamy z bliska prężnie działający tamtejszy przemysł rybny.
Cyfrowo odnowioną produkcję wzbogaci muzyka na żywo w wykonaniu trójmiejskiego duetu Kropki, który tworzą Alicja Weydmann i Mateusz Kołos.
Filmowo będzie także na zakończenie drugiego dnia festiwalu – w sobotę, również w auli Wydziału Filologicznego UG odbędzie się projekcja dramatu „Norwegian Dream” z 2023 roku, którego reżyserem jest ceniony norweski twórca Leiv Igor Devold, a scenarzystką Justyna Bilik – współodpowiedzialna za scenariusz świetnie przyjętej tegorocznej premiery „Piękna Zośka” w Teatrze Wybrzeże, w reżyserii Marcina Wierzchowskiego.
Bohaterem „Norwegian Dream” jest 19-letni Robert (w tej roli Hubert Miłkowski), który wyjeżdża do Norwegii, aby spłacić rodzinne długi. Zaczyna pracę w przetwórni łososia, gdzie poznaje Ivara (Karl Bekele Steinland). Aby nie stracić pozycji w grupie, Robert ukrywa swoją fascynację kolegą. Gdy wybucha strajk polskich pracowników fabryki, Robert staje przed dylematem – ratować rodzinę i zostać łamistrajkiem czy dołączyć do Ivara i protestu?
Po pokazie odbędzie się spotkanie z twórcami: reżyserem Leivem Igorem Devoldem i scenarzystką Justyną Bilik. Rozmowę poprowadzi Sebastian Jakub Konefał.
Propozycja filmowa czekać będzie także w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku w niedzielne przedpołudnie - zobaczymy islandzki film dla młodzieży „Ostatnia farma w dolinie” (reż. Óskar Gíslason, Avar Kvaran, 1950).
Dwie wystawy i koncert jazzowy
Uczestnicy Nordic Focus Festival będą mogli bliżej poznać fascynującą Islandię za sprawą wystawy „Noise From Iceland - Hidden People”. To transmedialny projekt, który łączy fotografie islandzkiej natury, autorstwa Magdaleny Łukasiak, oraz brzmienia wulkanicznej wyspy zarejestrowane przez Katarzynę Paluch-Łukasiak. Wystawa, prezentowana od 20 listopada do 10 grudnia w holu Wydziału Filologicznego UG, pozwoli przekroczyć granice doświadczeń wizualnych i słuchowych, i zanurzyć się w pełnym zmysłów świecie islandzkiej przyrody, folkloru i dziedzictwa kulturowego. Wystawa jest dostosowana także dla osób niewidomych i niedowidzących.
Artystyczny aspekt tegorocznej edycji festiwalu uzupełni wystawa fotograficzna „Miejsca poza/Miejsca w nas | Beyond/Within” norweskiej twórczyni wizualnej Erle Kyllingmark. Na co dzień mieszkająca w Oslo artystka wykorzystuje fotografię i film, korzystając z analogowej techniki wielokrotnej ekspozycji. W prezentowanych na ekspozycji pracach zabiera widzów w poetycką podróż stanowiącą osobistą wędrówkę przez miejsca, obrazy, wspomnienia i opowieści. Wystawa prezentowana jest w holu Neofilologii Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku.
Festiwal zakończy mocny akcent muzyczny w Sali Teatralnej Neofilologii UG - koncert PESH, czyli polsko-norweskiego kwartetu jazzowego, który wystąpi w składzie: Patrycja Wybrańczyk, Emil Miszk, Sondre Moshagen i Håkon Huldt-Nystrøm.
To zespół młodych i niezwykle utalentowanych muzyków aktywnie działających na europejskiej scenie jazzowej, których twórczość najtrafniej opisuje termin „ekspresywnego jazzu w kameralnym wydaniu”. Coś dla siebie odnajdą tu i koneserzy improwizacji i modern jazzu, i miłośnicy tradycyjnych rozwiązań, jak również fani eksplorowania różnych muzycznych kultur. Podczas niedzielnego koncertu zespół zaprezentuje materiał z debiutanckiej płyty, zatytułowanej „Peshish”.
Spotkania i dyskusje z gośćmi
Podobnie jak w latach ubiegłych, główne bloki festiwalu stanowią autorskie spotkania wokół literatury i sztuki. Podczas trzech dni wspólnej, nordyckiej wędrówki organizatorzy zapraszają uczestniczki i uczestników na szereg dyskusji, wykładów i prezentacji o tamtejszych kulturach i społeczeństwach.
W tym roku festiwal rozpocznie panel dyskusyjny dotyczący wizerunku Islandii w dzisiejszym kinie, malarstwie i fotografii: „Islandia jak z obrazka”. Udział w rozmowie wezmą prof. Jakub Sebastian Konefał, Emiliana Konopka (Utulę THULE), dr Wiktoria Michałkiewicz oraz fotografka Anita Horowska.
Z dziennikarką radiową Agnieszką Szydłowską porozmawiamy o tym, co wciąż zachwyca nas w tej odległej, mroźnej krainie i jakiej islandzkiej muzyki najlepiej słuchać w podróży. Artystka Katarzyna Paluch-Łukasiak przedstawi swój unikatowy projekt nagrań terenowych z wulkanicznej wyspy („Noise from Iceland”).
Nie może też zabraknąć duetu Aleksandra Kozłowska i Mirella Wąsiewicz, który przybliży publiczności historie tych, którzy nie bali się zaryzykować i zamieszkać na Islandii. Entuzjastów literatury ucieszy ponadto spotkanie z dr Ewą Sapieżyńską, której książka „Nie jestem twoim Polakiem” (Wydawnictwo Krytyka Polityczna 2023) wywołała w Norwegii niemałe zamieszanie.
W bloku literackim posłuchać będzie można również dr Sylwii Izabeli Schab, autorki książki „Dania. Tu mieszka spokój” (Wydawnictwo Poznańskie 2023) oraz Kuby Witka, który opowie, jak to jest „Uciec z Wysp Owczych” (Wydawnictwo Bezdroża, 2023).
To nie wszystko.
- Jak co roku rzucamy focus na kwestie społeczne, w programie więc znalazły się panele dyskusyjne poświęcone nordyckim społeczeństwom – zaprasza kurator festiwalu i producent wykonawczy Tomasz Pupacz. - Maciej Zaremba Bielawski, Magdalena Pramfelt oraz dr Wiktoria Michałkiewicz przybliżą publiczności szwedzką teorię szczęśliwego państwa, omawiając przy tym jasne i ciemne strony życia w dzisiejszej Szwecji. Dziennikarz Jan Janczy opowie o szwedzkim społeczeństwie wielokulturowym, a Rafał Wojczal zaprezentuje szczegóły swojego autorskiego fotoreportażu „Ekonomiczni pielgrzymi”, poświęconego Polakom w Norwegii. Zapraszamy także na wykład dr Agaty Rudnik dotyczący döstädning – sztuki porządkowania życia po szwedzku.
Warsztaty językowe i plastyczne dla każdego
- Jak co roku nasi odbiorcy będą mieli okazję uczestniczyć w nordyckich warsztatach językowych. To świetna okazja do wspólnej nauki języka szwedzkiego, duńskiego, norweskiego czy fińskiego od podstaw – zachęca Tomasz Pupacz.
Podczas 8. edycji oferta warsztatowa poszerzona została dodatkowo o zajęcia z języka islandzkiego dla początkujących oraz rodzinne zajęcia plastyczno-ekologiczne, inspirowane baśniami staroislandzkimi: „Trolle i elfy z recyklingu”. Uczestnicy tych kreatywnych, manualnych warsztatów będą mogli stworzyć z recyklingowych materiałów tytułowe bajkowe trolle i elfy, pod czujnym okiem artystki-plastyczki Kamili Szelągowicz.
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny. Na warsztaty obowiązują wcześniejsze zapisy. Szczegółowy program na nff.ug.edu.pl i na stronie Nordic Focus Festival na Facebooku.
Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli: JM Rektor prof. dr hab. Piotr Stepnowski, Ambasada Królestwa Danii, Ambasada Republiki Finlandii, Ambasada Republiki Islandii, Ambasada Królestwa Norwegii i Ambasada Królestwa Szwecji. Organizatorami wydarzenia są: Stowarzyszenie Inicjatyw Artystycznych JANTAR, Uniwersytet Gdański, Akademickie Centrum Kultury Alternator UG, Instytut Skandynawistyki i Fennistyki UG, Dyskusyjny Klub Filmowy UG Miłość Blondynki oraz Muzeum Narodowe w Gdańsku. Partnerzy: Svenska Institutet – Swedish Insitute, NORLA − Norwegian Literature Abroad, Kvikmyndasafns Íslands – Islandzka Filmoteka Narodowa, Akademia Ateneum w Gdańsku, Polsko-Szwedzka Izba Gospodarcza, Gdańsk Miasto Literatury, Wydawnictwo Czarne, Wydawnictwo Poznańskie, Wydawnictwo Krytyka Polityczna, Wydawnictwo Bezdroża, Wydawnictwo Znak, Portal Utulę THULE, Akademickie Centrum Wsparcia Psychologicznego UG, Szkoła Językowa Językonauta, Księgarnia Smak Słowa, Coffee-Moose Gdańsk.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska. Projekt jest realizowany w ramach statutowej działalności Stowarzyszenia Inicjatyw Artystycznych JANTAR, którego celem jest promowanie i upowszechnianie kultury, propagowanie inicjatyw artystycznych na terenie Pomorza oraz wspieranie działalności Zespołu Pieśni i Tańca Uniwersytetu Gdańskiego JANTAR.
