Andrzej Leder jest filozofem kultury i psychoterapeutą, profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Jego wykład będzie już piątym z jedenastu otwartych spotkań gdańszczan z historią Polski w ramach Gdańskich Debat Obywatelskich. Początek - we wtorek, 13 marca, o godz. 18, w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównomiejskiego przy ul. Długiej 46/47. Portal gdansk.pl przeprowadzi transmisję na żywo ze spotkania z prof. Lederem, a następnie opublikuje pełną relację.
- Profesor Andrzej Leder to autor jednej z najbardziej interesujących publikacji ostatnich kilku lat - mówi Wojciech Duda, koordynator Gdańskich Debat Obywatelskich. - Książka „Prześniona rewolucja”, wydana w 2015 r., została nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. Tytułowa rewolucja zmieniła całkowicie tkankę polskiego społeczeństwa, tworząc warunki do dzisiejszej ekspansji klasy średniej, czyli mieszczaństwa. Zmieniła także mentalność Polaków wcześniej określoną przez wieś i folwark, hierarchię stanową i analfabetyzm. Świadomość dokonania się tego przewrotu pozostaje jednak nieobecna w świadomości społecznej.
Prof. Leder wprowadził do myślenia o dziejach polskiego społeczeństwa pojęcie relacji folwarcznej. Na czym ona polega? Prof. Leder stwierdza: “Relacja folwarczna to relacja władzy. Jeden człowiek ma władzę nad innym, może mu coś nakazać, może go oceniać, upokarzać i czerpać z tego satysfakcję, może odrzucać i wykluczyć… To cechuje wszelkie relacje władzy. Jednak relacja folwarczna cechuje się wśród nich czymś szczególnym; jedna strona jest tu o wiele potężniejsza od drugiej, ta druga sytuuje się w pozycji skrajnej słabości”.
Fenomen relacji folwarcznej wywodzi się ze stosunków pańszczyźnianych dawnej Rzeczpospolitej szlacheckiej i - zdaniem prof. Ledera - powielany w zachowaniach następnych pokoleń w istotny sposób wciąż wpływa na jakość i klimat polskiego życia. Jedną z zasadniczych cech relacji folwarcznej jest przemoc i chęć odtworzenia relacji pan-poddany, co znacząco utrudnia budowę społeczeństwa obywatelskiego.
W maju 2016 r. prof. Andrzej Leder był gościem Gdańskich Wykładów Solidarności, które organizuje ECS. Relację wideo z tamtego spotkania można zobaczyć TUTAJ.
Gdańskie Debaty Obywatelskie są cyklem spotkań z wybitnymi przedstawicielami polskiego życia intelektualnego. Zorganizowano je w ramach obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości - pomorskiego programu Niepodległa 1918–2018. Każde spotkanie podzielone jest na dwie części: wykładową i debatę sensu stricto, podczas której publiczność może zadawać pytania prelegentowi.
Debaty moderuje Jerzy Sosnowski. Odbywają się one tradycyjnie w Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta. Wstęp jest bezpłatny.
Więcej informacji i zapisy wcześniejszych debat są dostępne na stronie: https://www.gdansk.pl/niepodlegla
|
Program kolejnych debat:
|
