Kwiaty, modlitwa i pamięć. Miejskie obchody 84. rocznicy wybuchu II wojny światowej

W wydarzeniu na Placu Obrońców Poczty Polskiej wzięli udział m.in. kombatanci i weterani walk o wolność Rzeczpospolitej, komandor w st. spoczynku Roman Rakowski, por. w stanie spoczynku Marcin Drożdż i żołnierz AK prof. Jerzy Grzywacz.

 

Nie zabrakło przedstawicieli Koła Rodzin byłych Pracowników Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, parlamentarzystów oraz przedstawicieli korpusów dyplomatycznych. Byli też reprezentanci władz miasta: Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska wraz z radnymi oraz Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska i Monika Chabior, zastępczyni prezydenta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania.

Na uroczystości obecni byli też członkowie Sejmu, Senatu i europarlamentarzyści oraz Oleksandr Plodystyi, konsul generalny Ukrainy w Gdańsku.

- Jest południe. 1 września 1939 roku polscy pocztowcy z Wolnego Miasta Gdańska mężnie bronili się tu już od ponad 7 godzin, choć wynik był przesądzony. Zapisali swe losy na kartach wielkiej historii. Ośmiu poległo i zostało zamordowanych 1 września. Sześciu zmarło od ran w kolejnych tygodniach. 38 rozstrzelali Niemcy 5 października po parodii procesu sądowego. Tylko pięciu uczestnikom obrony poczty dane było przeżyć wojnę. Ze szczególnym uczuciem zawsze myślę o Erwince Barzychowskiej, pierwszej dziecięcej ofierze wojny. Ciężko poparzona w ostatniej fazie walk, zmarła po ośmiu tygodniach cierpień. Wielu gdańszczan przyjdzie dzisiaj na jej grób na cmentarzu na Zaspie. W tym symbolicznym miejscu trzeba przypomnieć, że to cywile, a nie żołnierze byli najliczniejszymi ofiarami II wojny światowej – mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

W swoim przemówieniu nawiązała też do trwającej wojny w Ukrainie. 

 

- Tylko znając przyczyny wojny i jej skutki, nie damy się zwieść, będziemy dbać o bezpieczeństwo i pielęgnować mądre sojusze, rozpoznamy w porę zło. Wojna w Ukrainie to nadto aktualna lekcja. Nie trzeba już nam symboli bohaterstwa, ofiarnej śmierci, trzeba nam solidarności, zwycięstwa nad złem i tryumfu wolności. Wieczna pamięć obrońcom Westerplatte i Poczty Polskiej! Pamięć Polakom z Gdańska i całego Pomorza, katowanym w Victoriaschule i mordowanym w Stutthofie! Nigdy więcej wojny! – podkreśliła Aleksandra Dulkiewicz.

Przemówienie wygłosił także prof. Jerzy Grzywacz, ps. Tapir.

 

Przypomniał, że uroczystość odbywa się w miejscu szczególnym, w którym nasi rodacy mieszkający wówczas w Gdańsku, złożyli swoje życie za wolność naszego narodu.

Rodziny 16 Westerplatczyków i szkoły im. Bohaterów Westerplatte na uroczystościach w Gdańsku

- Wolność to cecha, którą obdarował nas wszystkich Bóg. Obdarował nas w taki sposób wolną wolą, że może przyjąć także odpowiedź „nie”. Tą wartość, którą jest wolność, naród polski ceni sobie bardzo wysoko. Przykładem tego jest tragiczna obrona Poczty Polskiej, w której kilkadziesiąt osób zdecydowało się oddać swoje życie w imię wolności. Tragicznym elementem ludzkiego bytowania jest, nie kto inny, ale drugi człowiek, który jest zdolny do tego, by starać się innym wolność odebrać. W historii ludzkości jest tyle wojen, przez chęć zniszczenia cudzej wolności. Dlatego tu, w miejscu tragicznych wydarzeń obrony Poczty Polskiej, chcę z głębokim wzruszeniem i z pełnym szacunkiem powiedzieć tym obrońcom – nie tylko im, ale także Westerplatczykom i innym, którzy w czasie wojny zginęli – cześć i chwała Waszej pamięci – mówił Jerzy Grzywacz.

Poza złożeniem kwiatów i oficjalnymi przemowami, przy pomniku Obrońców Poczty Polskiej odbyła się także uroczysta inauguracja roku szkolnego dla uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte oraz Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej. 

 

- Największa nadzieja w młodych. Zwracam się do uczennic i uczniów Zespołu Szkół Morskich im. Bohaterskich Obrońców Westerplatte i Zespołu Szkół Łączności im. Obrońców Poczty Polskiej, a także ich pedagogów. Dziękuję Wam bardzo za aktywny udział w dzisiejszym spotkaniu. W Was nadzieja, że za kolejnych dziesięć, dwadzieścia, trzydzieści lat wciąż będzie trwać pamięć pełna szacunku i wdzięczności wobec tych, dla których ojczyzna była droższa niż życie – stwierdziła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Inne uroczystości rocznicy wybuchu wojny

• przy pomniku-tablicy upamiętniającym 44 nauczycieli polskich z Wolnego Miasta Gdańska zamordowanych podczas II wojny światowej (ul. Wałowa 21)
• tablicy upamiętniającej harcmistrza Jana Ożdżyńskiego na budynku Dyrekcji Kolei (ul. Dyrekcyjna 2-4)
• przy tablicy upamiętniającej Polaków torturowanych i zamęczonych w pierwszych dniach II wojny światowej w dawnej Victoriaschule (budynek Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Kładki 24)