Medal Wdzięczności dla Jacqueline Hayden. Ofiarowała ECS zbiór bezcennych wywiadów

Dr Jacqueline Hayden, irlandzka dziennikarka i naukowiec, odebrała w niedzielę, 4 czerwca, Medal Wdzięczności Europejskiego Centrum Solidarności. Badaczka ruchu Solidarności ofiarowała ECS swoją bogatą kolekcję ponad 100 rozmów z czołowymi działaczami polskiej opozycji antykomunistycznej i kluczowymi postaciami władz PRL. Przekazane archiwum nosi imię Jana i Krystyny Lityńskich. 
04.06.2023
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Grupa uśmiechniętych osób, których część robi palcami znak zwycięstwa
W środku laureatka Medalu Wdzięczności dr Jacqueline Hayden
fot. Grzegorz Mehring/ Archiwum ECS

Jaka jest idea Medalu Wdzięczności?

Wręczenie Medalu Wdzięczności odbyło się w sali “Kultura pokojowych przemian”, która kończy wystawę stałą ECS. W uroczystości uczestniczyli m.in. ambasador Irlandii w Polsce Patrick Haughey, dawny działacz "S" Bogdan Lis i b. premier Jan Krzysztof Bielecki
 
Basil Kerski, dyrektor ECS przypomniał, że Medale Wdzięczności pierwszy raz zostały wręczone 13 lat temu, w 30. rocznicę powstania ruchu Solidarności. Do dziś otrzymało je ok. 600-700 osób.
 
- Miała to być jednorazowa impreza. ECS chciał po prostu spontanicznie podziękować przyjaciołom Solidarności - “nie byłoby nas bez was” - z państw wolnego świata. Potem zauważyliśmy, że nie pamiętamy o tych, którzy siedzieli w więzieniach, byli zamknięci w państwach komunistycznych i współtworzyli w ten sposób dzieło Solidarności. I właściwie to honorowanie nie ma swojego końca, bo poznajemy coraz to nowych bohaterów z całego świata. Dziś dziękujemy pani Jacqueline nie tylko za jej dar, ale za to, jak trwałe mosty zbudowała między Polską a Irlandią i Polską ze światem- mówił dyrektor ECS. 
Basil Kerski zwrócił uwagę, że Medale Wdzięczności mają też drugi, bardziej współczesny wymiar.  
 
- Chcemy pokazać, że nie ma żadnej zmiany, bez takiej ludzkiej solidarności. Bez tego, że na przykład dziś identyfikujemy się z tym, co się dzieje w Ukrainie, czy na Białorusi. I dlatego nasza wolność, nasze bezpieczeństwo nie jest pełne bez ich wolności i bezpieczeństwa - mówił Basil Kerski.  

Nie zabrakło wzruszeń i emocji

Monika Chabior, zastępczyni prezydenta Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania, podkreśliła, że w Polsce odczuwamy ogromną wdzięczność odczuwamy dla wszystkich, którzy w latach 80. tworzyli solidarność międzynarodową. 
 
- Ja wtedy byłam małą dziewczynką i pamiętam Radio Wolna Europa. Ależ jestem wzruszona ... - przerwała na chwilę swoje przemówienie.

Timmermans, Marynowycz i Demszky odznaczeni Medalami Wdzięczności w ECS

I po gorących oklaskach z sali Monika Chabior kontynuowała: - Z waszą pomocą dam radę. Pamiętam też doskonale słowa Lecha Wałęsy, który nam dodawał odwagi, a mnie jako dziecko rozśmieszał, miał dobre żarty. I bez solidarności takich osób, jak pani Jacqueline i dziennikarzy, społeczny ruch ludzi, którzy chcieli nam wtedy pomagać, którzy zbierali paczki i wysyłali je tutaj, tak jak my dziś wysyłamy do Ukrainy, nie byłoby tego hałasu wokół polskiej sprawy. I nie byłoby tej solidarności, dzięki której mieliśmy ogromny kapitał, aby wejść do Unii Europejskiej i NATO

ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ Z WRĘCZENIA MEDALU WDZIĘCZNOŚCI:


Co zrobiła dla Polski Jacqueline Hayden?

Dr Jacqueline Hayden to wieloletnia dziennikarka i producentka irlandzkiej rozgłośni RTE i wykładowczyni na Wydziale Nauk Politycznych Trinity College w Dublinie. Jest autorką wielu publikacji poświęconych ruchowi Solidarności i początkom polskiej demokracji w latach 90. XX wieku. Za badania naukowe i wkład w polską transformację została odznaczona Orderem Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej (2013)
 
Dziękując za laur Jacqueline Hayden powiedziała, że przyjechała do Polski w 1980 r. mając 24 lata, aby dowiedzieć się więcej o tym, jaki jest wpływ papieża Jana Pawła II na życie Polaków. Wspominała, że na miejscu okazano jej wiele życzliwości i serdeczności.    
 
- To spotkanie z Polską zmieniło moje życie. Poznając wartości prezentowane przez Solidarność nauczyłam się bardzo dużo o tym, kim jestem i o tym, w co wierzę. Zobaczyłam tu nieprawdopodobną odwagę ludzi i ich poświęcenie w drodze do wolności - podkreśliła. 
 
Opowiadała na przykład, jak nocleg w mieszkaniu w Warszawie zaoferowali jej w tym czasie działacze “S” Krystyna i Jan Lityński, którzy z czasem stali się jej przyjaciółmi - Nie mogli dać mi łóżka, więc spałam na podłodze, ale była to bardzo wygodna podłoga, było lepiej niż w hostelu - wspominała. 
 
Przekazane ECS przez Jacqueline Hayden nagrania to wywiady zebrane przez 43 lata m.in. z Janem Krzysztofem Bieleckim, Władysławem Frasyniukiem, Bronisławem Geremkiem, Andrzejem Gwiazdą, Wojciechem Jaruzelskim, Jarosławem Kaczyńskim, Bogdanem Lisem, Janem Lityńskim, Adamem Michnikiem, Leszkiem Moczulskim, Mieczysławem Rakowskim, Dariuszem Rosatim, ks. Józefem Tischnerem, Anną Walentynowicz, Lechem Wałęsą i Henrykiem Wujcem. 

Jak wygląda Medal Wdzięczności?

Medale Wdzięczności przyznawane są również pośmiertnie. 
Medal Wdzięczności został wykonany według projektu gdańskiej rzeźbiarki Dobrochny Surajewskiej. Słowo „dziękuję" wybito na awersie medalu w 43 językach (m.in. polski, angielski, niemiecki, francuski, włoski, japoński, grecki, litewski, szwedzki, walijski, czeski, portugalski, japoński). Na rewersie widnieje napis "Solidarność", wizerunek przybranej kwiatami bramy Stoczni Gdańskiej oraz łacińska sentencja: Hic nobis adiumento in periculis, solacio in laboribus fuit (Spieszył nam z pomocą w niebezpieczeństwie, z otuchą, gdy było ciężko).

 

TV

Alia - nowa żyrafa w gdańskim zoo