Cykl życia makulatury rozpoczyna się od producenta, który projektuje opakowanie przedmiotu, np. z papieru. Towar trafia do konsumenta, który wykorzystane opakowanie wyrzuca do odpowiedniego pojemnika. W przypadku papieru jest to pojemnik niebieski. Następnie surowiec z pojemników trafia do Zakładu Utylizacyjnego, gdzie poddawany jest dalszym procesom. Jeśli papier zostaje wrzucony do pojemnika z odpadami resztkowymi, zostanie wysortowany w sortowni. Natomiast papier z niebieskiego pojemnika, o ile będzie się nadawał do przetworzenia, jest doczyszczany, czyli pozbawiany elementów utrudniających lub uniemożliwiających jego wykorzystanie: papier pokryty folią, woskowany, tetrapaki i inne surowce, np. aluminium. Dopiero tak przygotowany surowiec staje się zbywalny i trafia do dalszego obiegu.
Zobacz relację wideo:
Z pewnością proces odzyskiwania makulatury jest wymagający, a makulatura to jeden z surowców, który niesie ze sobą wyzwania w obszarze odzysku. I to na dwóch poziomach: indywidualnym, bo jej segregacja ciągle budzi pytania, jak segregować oraz systemowym - z jednej strony to proces objęty regulacjami prawnymi, związanymi z ilością odzysku surowca, czy możliwościami magazynowania, a z drugiej - pozostający w gestii wolnego rynku, jeśli chodzi o odbiór i ceny skupu.
- Odzysk makulatury uregulowany jest niestety w nierównomierny sposób. Jako gmina musimy spełniać wysokie normy poziomów odzysku surowców, a z drugiej strony mamy rozregulowany rynek zbytu, co widzimy od jakiegoś czasu. Co to oznacza? Naprzemienne, gwałtowne spadki lub wzrosty cen surowców wtórnych czy niemożliwość zbytu surowca – mówi Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju. - Spotykamy się akurat w momencie chwilowego popytu na ten surowiec, gdzie tona makulatury kosztuje ponad 500 zł, ten wzrostowy trend obserwujemy od stycznia 2021. Przypomnę jednak, że w ubiegłym roku sytuacja była odwrotna, za możliwość odbioru makulatury trzeba było zapłacić ok. 230 złotych. Szaleństwa cenowe na rynku surowców wtórnych fatalnie wpływają na przykład na planowanie inwestycji a na końcu na ceny za zagospodarowywanie odpadami dla mieszkańców.
Współpraca i współodpowiedzialność
- Skuteczny odzysk surowców to współpraca na wielu poziomach. Od mieszkańców, poprzez samorządy, po sektor prywatny recykler-papiernia – mówi Michał Dzioba, prezes Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku. - Prawidłowy proces segregacji makulatury na poziomie gospodarstw domowych to lepsza jakość surowca, którego nie trzeba doczyszczać, a co za tym idzie – możliwości łatwiejszego zbytu, mniejsze koszty systemu i większy poziomu odzysku (przy założeniu, że rynek odbioru jest stabilny i uregulowany adekwatnie do regulacji dotyczących składowania czy segregacji makulatury).
Nie możemy też zapominać o ekologicznej stronie tego przedsięwzięcia i ochronie środowiska. Każda tona makulatury to 17 drzew pozostawionych w lesie. Jest więc o co walczyć.
- W odzysku papieru najważniejsza jest jego właściwa segregacja. To, o czym powinniśmy pamiętać to, że np. papier do pieczenia, tetrapak, tapeta, mapa, wszelkie papiery woskowane, natłuszczone, powlekane żywicami czy folią nie powinny trafić do niebieskiego pojemnika na odpady - podkreśla Patryk Redecki z Karnowski Recykling - są to materiały szkodliwe dla procesu technologicznego.
Jak zatem segregować właściwie?
Przede wszystkim musimy trzymać się zasady, że do kosza na papier wrzucamy tylko makulaturę, bez wtrąceń, które uniemożliwiają jej przetwarzanie. Dlatego niebieski pojemnik nie jest właściwym miejscem dla:
- tetrapaków (np. kartonów po mleku, soku) → metale i tworzywa sztuczne
- kalek technicznych i maszynowych → resztkowe
- papieru mokrego lub zatłuszczonego → resztkowe
- papieru woskowanego, zalaminowanego, zabrudzonego → resztkowe
- papieru termicznego (np. paragonów fiskalnych) i faksowego → resztkowe
Szczegółową listę odpadów, która powinna trafić do niebieskiego pojemnika znajdziecie zawsze na pojemniku w altanie śmietnikowej.
Chcesz dowiedzieć się więcej o prawidłowej segregacji makulatury? Zachęcamy do zapoznania się z poradami SuperSortera czy lektury „Słownika Segregacji” (do pobrania).
oprac. MW
