Prof. Robert Traba jest jednym z prekursorów powojennego dialogu polsko-niemieckiego, tłumaczem, historykiem i politologiem. Stworzył Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, był profesorem Freie Universitat w Berlinie. Stworzył tam także wystawę "My, Berlińczycy" - o wspólnym doświadczeniu polsko-niemieckiego sąsiedztwa. Pisał eseje o pamięci niemieckiej okupacji w Polsce. Stworzył pojęcie "polifonii pamięci" - czyli empatii, zrozumienia i dialogu między sąsiadami.
Adam Michnik napisał kiedyś o Trabie: "Słyszę w jego pisaniu pogłos polskiej tradycji Mickiewicza, Miłosza, Giedroycia; słyszę pogłos tradycji Polski otwartej, pluralistycznej i życzliwej sąsiadom. Traba proponuje nam język wolny od fobii".
Pochodzący z Olsztyna Robert Traba w latach 1995-2003 był pracownikiem naukowym w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie. Od 2006 r. do 2018 r. był dyrektorem Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie. To także współzałożyciel olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” i współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej. Opublikował m.in. dziewięć tomów „Polsko-niemieckich miejsc pamięci”; laureat wielu nagród, m.in. Jerzego Giedroycia, polskiego i niemieckiego MSZ oraz Mordechaja Anielewicza.
Poszukiwał tego, co łączy
Dyrektor ECS Basil Kerski powiedział: - Robert życzył sobie, żeby ta uroczystość odbyła się w Gdańsku. Od lat rozwija polską demokrację i nauki humanistyczne. Jest kontynuatorem demokratycznej tradycji Solidarności i tłumaczy to dziedzictwo na język współczesny. To wybitny historyk.
Konsul generalna Niemiec w Gdańsku Cornelia Pieper wręczyła laureatowi order w imieniu Prezydenta Niemiec. Pieper powiedziała: - Prezydent Frank-Walter Steinmeier odznaczył profesora Krzyżem Zasługi za wieloletni wkład w porozumienie między Niemcami a Polską. Traba wykazał się bowiem wyjątkowym zaangażowaniem osobistym, które wykraczało poza pracę zawodową. Zawsze poszukiwał tego, co łączy Niemcy i Polskę. Profesor Traba misją swojego życia uczynił polsko-niemieckie zbliżenie w nauce, edukacji, kulturze i społeczeństwie obywatelskim. To wiekopomne dzieło, jeden z największych wkładów w dobro relacji polsko-niemieckich wniesionych w tym pokoleniu!
Wspólny podręcznik: fenomen na skalę europejską
Nagrodzony prof. Traba powiedział:
Dla mnie konstelacja Gdańsk-dialog-Niemcy nie jest przypadkowa. W wielu środowiskach uznaje się dialog za coś wytartego, nieważnego. Dla mnie ważna jest wzajemna potrzeba rozmowy, chęć słuchania i respektowanie argumentów drugiej strony. Musi istnieć także gotowość do partnerstwa. Jest na to potencjał. Tymczasem obsesyjne myślenie o przeszłości może się zamienić w grę w “Niemca - wiecznego wroga”.
Prof. Traba podkreślił także wagę wspólnego polsko-niemieckiego podręcznika szkolnego, który po latach oczekiwania został właśnie dopuszczony do polskich szkół. Traba przez 12 lat kierował tym projektem ze strony polskiej.
- Wczoraj, po czterech latach czekania, zielone światło dostał wreszcie wspólny podręcznik. To drugi na świecie bilateralny podręcznik do nauki historii. Nadszedł czas, żeby podręcznik “Europa. Nasza historia” wszedł do użytku szkolnego. Stworzone zostało wspólne dzieło w krajach być może najbardziej ze sobą skonfliktowanych w ostatnim stuleciu. O tym sukcesie powinni poinformować politycy obu krajów.
Dzwony z Lubeki zabrzmiały w Gdańsku
Na uroczystości obecni byli: prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, pisarz Stefan Chwin i Krystyna Lars-Chwin, dyrektor MIIWŚ prof. Rafał Wnuk, nauczyciele akademiccy i inni.
Zobacz naszą fotorelację:
