Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Gdańsku uczestniczy w ogólnopolskim programie pobierania osocza od ozdrowieńców, którzy w ostatnim czasie przebyli COVID-19.
- Od kwietnia ubiegłego roku do stycznia 2021 roku w naszym centrum pobraliśmy 1574 donacje osocza od ozdrowieńców - mówi dyrektor Jaźwińska Curyłło, zastępca dyrektora ds. medycznych w RCKiK w Gdańsku - To dobry wynik, wśród 21 centrów w Polsce, jesteśmy w czołówce, dawcy na szczęście cały czas nam dopisują.
Osocze to podstawowy płynny składnik krwi, w którym znajdują się komórki krwi takie jak krwinki białe i czerwone. Osocze stanowi 55 proc. objętości krwi. Przypomnijmy, że osocze ozdrowieńców czyli osób, u której wykryto obecność wirusa SARS-CoV-2, jest wykorzystywane jako terapia wspomagająca leczenia osób w drugiej fazie choroby.
- Osocze zazwyczaj stosuje się w drugiej fazie choroby, czyli wtedy, gdy pacjent trafia do szpitala, czyli jego stan jest na tyle poważny, że nie pozwala na chorowanie w domu - tłumaczy Anna Jaźwińska-Curryło. - U pacjenta następuje pogorszenie wydolności oddechowej, spadek saturacji co jest spowodowane aktywną replikacją wirusa, z którą układ odpornościowy pacjenta nie jest w stanie sobie poradzić. W tej fazie przetoczone przeciwciała znajdujące się w osoczu ozdrowieńca mają wspomóc układ odpornościowy chorego w walce z wirusem. W ciężkim stanie, kiedy chory wymaga terapii respiratorowej, ze względu na duże uszkodzenie miąższu płuc osocze najczęściej nie jest już skuteczne.
Jak precyzuje na swojej stronie RCKiK ozdrowieńcem jest osoba:
- u której wykryto wcześniej obecność wirusa SARS-CoV-2 za pomocą badania PCR (może przebyć zakażenie bezobjawowo lub objawowo o różnym stopniu nasilenia objawów COVID-19)
lub
- która nie miała wcześniej stwierdzonego zakażenia ale obecnie w jej krwi wykrywa się przeciwciała przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 w klasie IgG (metodą ilościową), bez konieczności wykonywania badań wymazu z nosogardzieli metodą PCR.
Jednak sam fakt przebycia ciężkiej infekcji dróg oddechowych, bez potwierdzenia patogenu, który spowodował infekcję, nie pozwala traktować takiej osoby jako ozdrowieńca COVID-19 / SARS-CoV-2.
Kto może być dawcą osocza ?
- Osoby, które przechorowały COVID-19, zostały uznane za wyleczone i czują się zdrowe oraz minęło co najmniej 14 dni od zakończenia objawów/ zakończenia izolacji
lub - Osoby które, przebyły bezobjawowe, ale potwierdzone testem PCR zakażenie wirusem SARS-CoV-2 oraz minęło 14 dni od zakończenia izolacji,
lub - Osoby, które nie miały stwierdzonego zakażenia (nie wykonywano testu PCR lub wynik testu PCR był ujemny), ale obecnie w jej krwi wykrywa się przeciwciała przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 w klasie IgG i od dodatniego wyniku na obecność przeciwciał minęło co najmniej 14 dni
- Są w wieku 18-60 lat, dawcy wielokrotni są przyjmowani do 65 roku życia.
- Wyrażą pisemną zgodę na zastosowanie osocza w badaniach klinicznych oraz na frakcjonowanie.
- Nie wszystkie osoby, które przechorowały koronawirusa i przychodzą do nas oddać osocze, mają odpowiednio wysokie miano przeciwciał - tłumaczy dyrektor Jaźwińska- Curyłło. - U części osób miano przeciwciał w osoczu jest tak niskie, że nie nadaje się do terapii osób chorych. Musimy je przekwalifikować na osocze świeżo mrożone, też zostanie wykorzystane. Jeśli ozdrowieniec ma miano przeciwciał niższe niż 500 dzwonimy i już nie zapraszamy na badanie. Jak ktoś ma wysokie miano - zapraszamy kilkukrotnie. Mamy na przykład ozdrowieńca, który ma bardzo wysokie miano przeciwciał - 1000 i już po raz piąty oddaje u nas osocze.
Aby zostać dawcą osocza, które może zostać wykorzystane do leczenia pacjentów z ciężką postacią kliniczną zakażenia SARS-CoV-2 niezbędne jest potwierdzenie przechorowania, dlatego należy przedstawić co najmniej jeden z dokumentów:
- informację z aplikacji pacjent.gov.pl - IKP (np. zrzut z ekranu w telefonie)
- decyzję Sanepidu o izolacji (z informacją o zachorowaniu),
- informację o dodatnim wyniku wymazu wykonanego metodą PCR,
- wynik ilościowy przeciwciał anty-SARS-CoV-2 klasy IgG.
Osoby, które wykonały badanie przeciwciał i mają dodatni wynik na ich obecność mogą być kwalifiowane jako dawcy osocza ozdrowieńców tylko w przypadku gdy miano przeciwciał wynosi 500 lub więcej. Jak mówi dyrektor RCKiK przeciwciała utrzymują się w osoczu ozdrowieńca od miesiąca do kilku miesięcy - to bardzo indywidualne zjawisko.
Dzienne zapotrzebowanie osocza ze szpitali to około 30 jednostek, obecnie w gdańskim Centrum są zapasy - na chorych czeka tysiąc jednostek.
Osocze pobrane od ozdrowieńców jest badane, mrożone, a Centrum wydaje je szpitalom na tzw. zapotrzebowanie indywidualne, dla konkretnego pacjenta. Osocze z gdańskiego RCKiK trafia m.in. do pacjentów z Pomorskiego Centrum Chorób Zakaźnych i Gruźlicy i Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni.
Jak pobiera się osocze ?
Zabieg pobierania osocza trwa około 30-40 minut i wykonuje się go metodą plazmaferezy, podczas którego pobiera się 600-650 ml osocza. W przypadku ozdrowieńca najkorzystniejsze jest trzykrotne pobranie po 600 ml osocza w tygodniowych odstępach, jednak uzależnione jest to od ilości przeciwciał. Jeśli ilość zbadanych przeciwciał jest wysoka, RCKiK zaprasza dawcę telefonicznie do ponownego oddania.
W dniu oddania należy być wypoczętym, dobrze nawodnionym, po lekkim posiłku. Ozdrowieńcom oddającym osocze przysługują takie same przywileje, jak każdej innej osobie oddającej krew. Dawca oddający osocze może liczyć np. na usprawiedliwienie nieobecności w pracy, osiem czekolad i zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu poboru krwi.
Badania przeciwciał można wykonać bezpłatnie dzięki programowi Urzędu Marszałkowskiego i spółki Copernicus - więcej informacji w linku pomorskie.eu infolinia o badaniach numer telefonu 58 727 01 30.
Na zabieg pobrania osocza trzeba umawiać się telefonicznie na konkretne godziny:
- RCKiK w Gdańsku tel. 503 651 645 (rejestracja do oddania osocza pon-sob od 7:15 do 12:30),
- Oddział Terenowy w Kościerzynie tel. 58 686 02 30 (rejestracja do oddania osocza pon-pt w godzinach 7:15-12:30),
- Oddział Terenowy w Gdyni-Redłowo tel. 58 622 02 69 (rejestracja do oddania osocza pon-pt w godzinach 7:15-12:30),
- Oddział Terenowy w Kartuzach tel. 58 681 11 44 (rejestracja do oddania osocza pon-pt w godzinach 7:00-11:30),
- Oddział Terenowy w Wejherowie tel. 58 677 06 08 (rejestracja do oddania osocza w godzinach 7:00-10:30),
- Oddział Terenowy w Kwidzynie tel. 55 279 41 35 (rejestracja do oddania osocza w godzinach 7:00-10:00),
- Oddział Terenowy w Starogardzie Gdańskim tel. 58 562 50 05 (rejestracja do oddania osocza w godzinach 7:00-10:30)
Kontakt: adres e-mail: ozdrowieniec@krew.gda.pl, tel. - 503 651 645 od poniedziałku do piątku w godz. 7.30-14.30 i soboty w godz. 7.30-13.00
