Halina Winiarska-Kiszkis i Jerzy Kiszkis to jedni z najbardziej znanych obywateli naszego miasta. Małżeństwo nieprzerwanie od ponad pół wieku realizuje w Gdańsku powołanie aktorskie, pasję społecznikowską oraz misje pedagogiczną i obywatelską. Oboje mają niepodważalne zasługi dla kultury Gdańska. Ich sylwetki przedstawiła dziennikarzom przewodnicząca Rady Miasta Gdańska i prezydent Gdańska.
- Myślę, że nie trzeba tych postaci przedstawiać. Jest to jedno z najbardziej rozpoznawalnych małżeństw w Gdańsku. Para świetnych aktorów, ale nie tylko aktorów. Są to osoby zaangażowane bardzo w życie społeczne, życie publiczne, polityczne, ale także w edukację młodych ludzi - mówiła Agnieszka Owczarczak, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska. - Pani Halina i pan Jerzy są gdańszczanami z wyboru, wprowadzili się do Gdańska w latach 60-tych i od tamtej pory, jak sami mówią, jest to ich miejsce do życia i nigdy tej decyzji nie żałowali.
- Żyjemy w czasach, kiedy słowa, a chyba bardziej gest, nabierają wielkiego znaczenia. Halina Winiarska-Kiszkis i Jerzy Kiszkis to tacy ludzie, którzy nie tylko swoją pracą na scenie, ale chyba jeszcze bardziej pracą społeczną pokazywali, jak wielką wagę ma słowo i gest, jaką wagę należy do tego przykładać. Szczególnie w roku 40-lecia strajków sierpniowych, tego wielkiego zrywu solidarnościowego, który łączył bardzo różne środowiska - powiedziała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Halina Winiarska-Kiszkis i Jerzy Kiszkis przez większość kariery związani byli z gdańskim teatrem Wybrzeże (1966–2003). Gdańszczanie pokochali ich za wiele niezwykłych kreacji aktorskich. Bywało, choć nieczęsto, że spotykali się w jednym przedstawieniu, jak w "Punkcie przecięcia" Paula Claudela (reż. Piotr Paradowski, 1968), "Uciekła mi przepióreczka..." (real. Irena Byrska, Tadeusz Byrski, 1986) czy "Shapiro" (reż. Krzysztof Babicki, 1997).
Występowali jednak nie tylko na deskach teatralnych, ale również w zakładach pracy podczas strajków w latach 80. XX wieku, czy w kościołach w stanie wojennym. Wciąż użyczają głosu w wielu szlachetnych sprawach, jak akcja Gdańsk czyta dzieciom czy wydawnictwo płytowe „Święty. Artyści Janowi Pawłowi II w hołdzie”. Bliskie relacje z Kościołem sprawiły, że w czasach opozycji współorganizowali msze za Ojczyznę i współtworzyli Tygodnie Kultury Chrześcijańskiej. W podziemiu realizowali koncerty poetyckie z okazji rocznic narodowych oraz spektakle teatralne z kręgu kultury niezależnej.
Przez ponad trzydzieści lat – wspólnie i w pojedynkę – wykształcili z zakresu fonetyki i kultury żywego słowa wiele pokoleń studentów, m.in. Uniwersytetu Gdańskiego, a także kapłanów opuszczających Gdańskie Seminarium Duchowne. Nieustępliwie bronią wartości fundamentalnych. Tak było w czasach pierwszej Solidarności, później w stanie wojennym, kiedy oboje byli internowani, w dobie opozycji podziemnej i w wolnej Polsce.
Także w ostatnich latach potrafią zachowywać się niezmiennie odważnie i bezkompromisowo, stając w obronie zagrożonej demokracji, trójpodziału władzy i samorządności.
 Rocznik 1933. Aktorka teatralna i filmowa, działaczka społeczna. Jedna z najwybitniejszych aktorek swojego pokolenia. Urodziła się 8 października 1933 roku w Chrzanowie. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczęła pracę aktorską w amatorskim teatrze Nurt w Nowej Hucie (1952). W latach 1956–1958 występowała w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, gdzie grając rolę Kamy w Faraonie według Prusa, zdała eksternistyczny egzamin aktorski i otrzymała uprawnienia zawodowego aktora (1957). Występowała w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie (1958–1960), Teatrze Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze (1960–1963) i Teatrze Dramatycznym w Poznaniu (1963–1966). W 1966 związała się z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, gdzie na początku zagrała Ewę w dramacie Tadeusza Różewicza "Wyszedł z domu" (reż. Jerzy Goliński). Ma na swoim koncie ponad sto ról teatralnych, kilkanaście filmowych. Zasłynęła jako mistrzyni repertuaru klasycznego, grając m.in. tytułową "Elektrę" w tragedii Sofoklesa (reż. Jerzy Zegalski), królową w "Królu Ryszardzie II" Shakespeare’a, Ifigenię w "Ifigenii w Taurydze" Goethego, Gertrudę w "Hamlecie" Shakespeare’a (reż. Marek Okopiński), tytułowe role w "Marii Stuar"t Schillera (reż. Jerzy Hoffmann) i w "Helenie" Eurypidesa (reż. Stanisław Hebanowski), Raniewską w "Wiśniowym sadzie" (reż. Krzysztof Babicki). Do jej najwybitniejszych kreacji w repertuarze współczesnym należą: Molly Bloom w "Ulissesie" według Joyce’a (reż. Zygmunt Hubner), tytułowa rola w "Matce" Witkacego (reż. Tadeusz Minc), role w sztukach Albeego w reżyserii Hebanowskiego: Marta w "Kto się boi Virginii Woolf?" i Alicja w "Maleńkiej Alicji". Wystąpiła w kilkudziesięciu przedstawieniach Teatru TV, m.in. jako Pani Alving w "Upiorach" Ibsena (1979), Hrabina w "Wallensteinie" Schillera (1989) i Klytajmestra w "Elektrze" Eurypidesa (1994). Wykreowała także kilkanaście postaci filmowych, m.in. w opartym na autentycznych wydarzeniach filmie "Zagrożenie" Wacława Florkowskiego (1976), w którym zagrała byłą więźniarkę Marię, główną oskarżycielkę w procesie wytoczonym strażniczce obozu na Majdanku. Wykładała w Studium Aktorskim przy Teatrze Wybrzeże, w gdańskim Biskupim Seminarium Duchownym i Liceum Jezuitów w Gdyni (1977–1985). Była członkinią SPATiF-ZASP (1961–1981), Zarządu Głównego (1979–1981). Występami w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w Sierpniu ’80 wspierała strajkujących robotników. Trzy miesiące później uczestniczyła w strajku okupacyjnym pracowników służby zdrowia, oświaty i kultury w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku. Od września 1980 roku pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Zakładowej „Solidarności” w Teatrze Wybrzeże. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana (13.12.1981 – 19.01. 1982). Artystycznie angażowała się podczas mszy za Ojczyznę w gdańskich kościołach (1982–1988) i w sierpniu 1988 roku w trakcie strajków w Stoczni Porcie Gdańskim. W 1989 roku weszła w skład Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Gdańsku. „- Ale to nie była polityka, dla nas to było społeczne działanie – po latach Halina Winiarska-Kiszkis wyzna w rozmowie z Katarzyną Korczak. – Niczego się nie zmieniało, niczego nie przeinaczało, tylko o to swoje miejsce na ziemi, które było naznaczone, się walczyło, chcieliśmy godnie żyć i pracować, a nie ślizgać się pomiędzy pałami i sikawkami”. Uhonorowana m.in. Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2007), Pomorską Nagrodą Artystyczną (2010). Laureatka Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska „Neptun” (2012).
|
|
 Jerzy Kiszkis - aktor teatralny i filmowy, działacz społeczny. Urodził się 4 marca 1938 roku w Warszawie. Wojna zastała jego rodzinę w Bydgoszczy, okupację przeżyli na Wileńszczyźnie. Po wojnie osiedlili się w Bydgoszczy. Tam jego matka, nauczycielka, poddana została represjom komunistycznych władz. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie (1961). W latach 1956–1966 był aktorem teatrów w Grudziądzu, Zielonej Górze, Katowicach i Poznaniu, w latach 1966–2003 występował na deskach Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Ma na swoim koncie wybitne role m.in. w "Ulisessie" Joyce’a, "Matce" Witkacego, "Jegorze Bułyczowie i innych" Gogola, "Księdze Hioba" i "Przed sklepem jubilera" Karola Wojtyły, "Chłopcach" Grochowiaka, "Wróżbach kumaka" według Grassa, "Kopenhadze" Frayna oraz liczne występy w filmie, radiu i telewizji.
Projekt uchwały w sprawie tytułu Honorowego Obywatela Gdańska jeszcze w poniedziałek 17 lutego złożą dwa kluby radnych: Koalicji Obywatelskiej i Wszystko dla Gdańska. Głosowanie w tej sprawie zaplanowane jest na najbliższej lutowej sesji, a uroczysta sesja, podczas której wręczone mają być tytuły odbędzie się w kwietniu w Dworze Artusa. |
Więcej o Honorowych Obywatelach Miasta Gdańska TUTAJ
