• Start
  • Wiadomości
  • Jak Unia Europejska zmieniła Gdańsk przez ostatnie 20 lat?

Jak Unia Europejska zmieniła Gdańsk przez 20 lat? Przypominamy 20 topowych inwestycji

1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Do organizacji zrzeszającej najbogatsze kraje starego kontynentu przystąpiło jeszcze 9 państw, w tym kilka, tak jak my, mających za sobą kilkudziesięcioletnie doświadczenie z ustrojem komunistycznym. Przez ostatnie dwie dekady obecności w UE Polska zmieniła się nie do poznania. Trudno też wyobrazić sobie, jak bez wielkiego strumienia funduszy europejskich wyglądałby dziś Gdańsk. Sprawdziliśmy, jakie największe inwestycje udało się zrealizować w naszym mieście z wykorzystaniem pieniędzy z Brukseli. 
30.04.2024
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Zdjęcie przedstawia parę klasycznych samochodów jadących przez tunel. Na pierwszym planie widać samochód w stylu retro z jaskrawożółtą karoserią i czarnymi błotnikami, wyglądający na model z wczesnych lat motoryzacji. Pojazd ma charakterystyczne, okrągłe reflektory i duży chromowany grill. W samochodzie widoczne są dwie osoby, kierowca i pasażer. W tle widać dwa inne samochody, które również wyglądają na modele z przeszłości, sugerując że może to być parada lub zlot pojazdów zabytkowych. Na samochodzie na pierwszym planie umieszczono tablicę rejestracyjną z napisem GD-78E , co wskazuje na rejestrację z Gdańska. Atmosfera zdjęcia jest nieco nostalgią i wskazuje na specjalne wydarzenie lub spotkanie miłośników starych samochodów
Otwarcie dla ruchu samochodowego tunelu pod Martwą Wisłą 24 kwietnia 2016 r.
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl

Jak powstał ranking?

20 przedsięwzięć wspomaganych unijnymi środkami przedstawiamy w kolejności od najdroższej do najtańszej (spośród najdroższych). 
 
Dla ułatwienia, ranking uwzględnia wartość całkowitą projektu, która obejmuje zarówno wkład własny miasta Gdańsk, jak i wysokość dotacji z UE. Współfinansowanie z unijnego budżetu w niektórych przypadkach sięgało nawet 85 procent.
 
Listę 20 największych inwestycji miejskich, które powstały dzięki członkostwu Polski w UE, otwiera projekt łączący lotnisko z Portem Gdańsk poprzez Trasę Słowackiego i tunel pod Martwą Wisłą, a zamyka inicjatywa związana z turystyką wodną na Pętli Żuławskiej

Kaflowy piec, stare wnętrza - jak nowe. Zobacz postępy rewitalizacji Biskupiej Górki

Każdy projekt potraktowaliśmy odrębnie. To ważne zastrzeżenie, bo łatwo dostrzec, że w zaprezentowanym rankingu wśród 20 pozycji aż 1/4 stanowi wielkie przedsięwzięcie pod nazwą Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej. Gdyby GPKM podzielone na pięć etapów, realizowane w różnych okresach, zaliczyć jako jedną inwestycję, to od razu trafiłoby na pierwsze miejsce. Łączna wartość wszystkich części GPKM opiewa bowiem na niespełna 1,9 miliarda złotych.
Zdjęcie ukazuje miejską drogę szybkiego ruchu z wielopasmowymi jezdniami oraz wjazdem do tunelu. Nad wjazdem do tunelu znajduje się elektroniczny znak z ograniczeniem prędkości do 50 km/h oraz ostrzeżeniem o zamkniętym pasie ruchu. Na ścianie tunelu z zewnątrz widoczne są duże reklamy, a w tle widać dźwigi portowe, co może wskazywać na bliskość obszaru przemysłowego lub portu. Droga jest relatywnie spokojna, z kilkoma samochodami rozłożonymi na szerokości jezdni. Na pierwszym planie po prawej stronie widać srebrny samochód, a dalej inny, ciemny pojazd wjeżdżający do tunelu. Ogólnie zdjęcie sprawia wrażenie zwykłego miejskiego krajobrazu, z infrastrukturą dostosowaną do intensywnego ruchu pojazdów.
Wjazd do tunelu pod Martwą Wisłą. Został wydrążony przy pomocy maszyny wiercącej TBM (Tunnel Boring Machine), sprowadzonej z Niemiec. Tarcza wiercąca maszyny, której nadano imię pomorskiej księżniczki Damroki, miała średnicę 12,5 m, a długość 91 m. Tunel składa się z dwóch korytarzy, z których każdy ma po dwa pasy ruchu w jednym kierunku. Nitki tunelu są połączone ze sobą za pomocą siedmiu mini tuneli będących drogami ewakuacyjnymi.
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
1. Projekt “Połączenie Portu Lotniczego z Portem Morskim Gdańsk - Trasa Słowackiego”
 
wartość projektu: 1 412 875 082 zł, dofinansowanie z UE: 1 059 656 891 
 
W ramach tej trwającej kilka lat inwestycji, zbudowano i przebudowano odcinki Trasy Słowackiego na długości ok. 10,41 km. Powstał wiadukt o długości 261 metrów przy stadionie PGE Arena Gdańsk. Najbardziej spektakularnym zadaniem w tym projekcie był tunel dla samochodów pod Martwą Wisłą. Składający się z dwóch nitek obiekt ma długość 1 377,5 metrów. Udostępniony został kierowcom w kwietniu 2016 r. Gdański tunel jest nie tylko pierwszym podwodnym tunelem w kraju, ale także najdłuższym tego typu obiektem w Polsce. W najniższym miejscu przebiega na głębokości prawie 35 m pod lustrem Martwej Wisły.
Zdjęcie przedstawia budynek o dużych rozmiarach w trakcie budowy lub remontu, pokryty geometrycznym wzorem w czarno-białe pasy. Na froncie budynku widnieje czerwony znak lub logo z napisem w języku chińskim, poniżej którego znajduje się angielski napis Data Center . Konstrukcja wydaje się być związana z technologią lub informatyką, sugerując, że jest to centrum danych. Po prawej stronie budynku widać rusztowania oraz kominy lub wentylacje, które są częścią struktury technicznej budynku. Na pierwszym planie, na drodze prowadzącej do budynku, stoi grupa ludzi w odblaskowych kamizelkach i kaskach bezpieczeństwa, co sugeruje, że są to robotnicy lub inżynierowie omawiający postęp prac. Wokół budynku widoczne są inne elementy typowe dla placu budowy, w tym podnośnik nożycowy i różnego rodzaju materiały budowlane. Dookoła panuje atmosfera aktywności związanej z pracami budowlanymi.
Dzień otwarty w Porcie Czystej Energii w październiku 2023 r.
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
2. Budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych
 
Wartość projektu: 804 632 494 zł, dofinansowanie z UE: 270 696 804
 
Czyli Port Czystej Energii, a bardziej potocznie spalarnia śmieci na Szadółkach. Ten nowoczesny zakład będzie produkować jednocześnie energię elektryczną i ciepło. Oddanie obiektu planowane jest na II kwartał 2024 r. Będzie to największa w Polsce linia termicznego przekształcenia odpadów na 160 000 ton rocznie, z czego 115 000 ton stanowić będą śmieci pochodzące z Gdańska. Reszta odpadów będzie przywożona z prawie 40 pomorskich gmin. Planowana roczna produkcja energii elektrycznej w PCE to 109 GWh. Wystarczy to, dla przykładu, na pokrycie zapotrzebowania 3,5 roku gdańskiego taboru tramwajowego. Roczna produkcja energii cieplnej w PCE szacowana jest na 509 TJ. Wystarczy to np. na zasilenie zimą 19 tys. gospodarstw domowych.
Na zdjęciu widoczna jest duża oczyszczalnia ścieków. Składa się ona z kilku okrągłych basenów osadnikowych, z których każdy jest wyposażony w ruchome urządzenia do mieszania lub zbierania osadu. Konstrukcje są betonowe, z licznymi rurami i pomostami technologicznymi. Na pierwszym planie widoczna jest alejka, którą idzie grupa ludzi. Tło zdjęcia to zielone pola, co wskazuje na położenie oczyszczalni na obrzeżach miejskiej zabudowy lub na obszarze wiejskim. Szare chmury na niebie sugerują pochmurny dzień
Dzięki unijnemu wsparciu udało się w szerokim zakresie zmodernizować Oczyszczalnię Ścieków Gdańsk - Wschód. Zbudowano m.in. nowe piaskowniki z układem do usuwania tłuszczu, pompownię, instalację wody technologicznej, instalację do płukania piasku ze studzienek kanalizacyjnych oraz wykonano remont osadników wstępnych. Działająca od 1976 r. OŚG-W położona jest w północno-wschodniej części miasta Gdańska, na terenach Żuław Gdańskich w delcie Wisły. Zajmuje powierzchnię 73,6 ha. Ścieki do oczyszczalni Wschód dopływają z terenów aglomeracji miejskiej miasta i gminy Gdańsk, a także z gmin sąsiednich tj. z miasta i gminy Sopot, Pruszcz Gdański, Żukowo, Kolbudy
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
3. Gdański projekt wodno-ściekowy
 
wartość projektu: 667 209 577 zł, dofinansowanie z UE: 354 918 928
 
W ramach tego projektu wybudowano ponad 100 km sieci kanalizacji sanitarnej w następujących rejonach Gdańska: Barniewice, Jasień, Kiełpino Górne, Klukowo, Lipce, Łostowice, Olszynka, Orunia, Osowa, Św. Wojciech, Lipce, Wyspa Sobieszewska, Zabornia. Zlikwidowano Oczyszczalnię Ścieków Zaspa oraz dokonano modernizacji Oczyszczalni Ścieków Gdańsk - Wschód. Obniżono też ilość azotu i fosforu wprowadzanego do wód Zatoki Gdańskiej, dzięki czemu miasto zyskał atrakcyjne do wypoczynku plaże. W ramach tego projektu przeprowadzono też liczne inwestycje w zakresie infrastruktury wodociągowej. 
Na zdjęciu widzimy nowoczesną przystanek tramwajowy na dniu słonecznym. Na peronie zgromadziła się spora grupa ludzi, prawdopodobnie oczekujących na tramwaj. W tle znajduje się pasażerka tramwaju, która dopiero co przybyła lub jest gotowa do odjazdu. Osoby na przystanku wydają się być różnorodne pod względem wieku i ubioru, niektórzy z nich są skupieni na rozmowie. Wokół przystanku widać dobrze zorganizowaną infrastrukturę miejską, w tym przejścia dla pieszych, latarnie, znaki drogowe i parking. Dalej na horyzoncie można zauważyć niską zabudowę miejską i zadrzewione tereny. Niebo jest błękitne z nielicznymi chmurami, co sugeruje przyjemne warunki pogodowe
Oficjalne otwarcie linii tramwajowej Chełm Witosa - Łostowice Świętokrzyska odbyło się 11 maja 2012 r. Dla mieszkańców południowej części Gdańska oznaczało to spore ułatwienie w dojeździe do centrum miasta oraz pozostałych dzielnic. Trasa liczy 2,9 km. Znajduje się na niej 7 przystanków
fot. Bartłomiej Borowczak/ gdansk.pl
 
4. Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej - etap III A
 
wartość projektu: 667 016 238 zł, dofinansowanie z UE: 407 926 200
 
GPKM to wielki projekt, rozłożony ogółem na pięć etapów, mający na celu stworzenie i utrzymanie konkurencyjnego systemu transportu publicznego w mieście. Ta część GPKM objęła wydłużenie linii tramwajowej z dzielnicy Chełm do nowej pętli tramwajowej na skrzyżowaniu al. Havla i ul. Świętokrzyskiej w dzielnicy Gdańsk Południe. Nowa trasa liczy ponad 3,3 km. W ramach tej inwestycji przebudowano też zajezdnię tramwajową Wrzeszcz oraz zakupiono 35 nowoczesnych składów tramwajowych firmy Pesa. Na pętli Świętokrzyska zbudowano parking „park&ride” na ok. 200 aut.
Na zdjęciu widzimy tramwaj poruszający się po moście, który jest częścią infrastruktury miejskiej. Jest to nowoczesny, czerwono-szary tramwaj, którego kierunek to Oliwa . Wokół rozciąga się miejski krajobraz z blokami mieszkalnymi w tle i drogą szybkiego ruchu po lewej stronie. Tramwaj porusza się po estetycznie zaprojektowanym moście z łukowymi elementami, co nadaje scenerii charakteru. Oświetlenie uliczne i sieć trakcyjna są dobrze widoczne, co podkreśla miejski charakter otoczenia. Na dole, wzdłuż mostu, biegnie równoległa droga, na której w tym momencie nie widać zbyt wielu pojazdów. Słońce jest nisko, co sugeruje wczesny poranek lub późne popołudnie, a długi cień rzucany przez tramwaj podkreśla niski kąt padania promieni słonecznych
W ramach etapu IV GPKM powstały dwie nowe linie tramwajowe. Na zdjęciu pierwszy regularny kurs przedłużonej linii tramwajowej nr 12 na odcinku węzeł Ujeścisko - al. Adamowicza - ul. Bulońska 30 czerwca 2020 r. Jak widać inwestycja jest dość nietypowa jak na architekturę Gdańska, ponieważ wzorowana była na wiaduktach łukowych, które budowali starożytni Rzymianie. W marcu 2023 r. uruchomiono natomiast linię Nowa Warszawska
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
5. Gdański Program Komunikacji Miejskiej - etap IV A
 
wartość projektu: 641 159 254 zł, dofinansowanie z UE: 329 782 136 zł 
 
W etapie IV A GPKM zbudowano dwie nowe linie tramwajowe w południowych dzielnicach: od skrzyżowania ul. Bulońskiej z ul. Myśliwską do skrzyżowania z ciągiem ul. Nowa Jabłoniowa – Nowa Warszawska (2,7 km) oraz Nową Warszawską, od skrzyżowania Jabłoniowa/Warszawska do Al. Vaclava Havla (1,5 km). Zmodernizowano linię tramwajową stanowiącą dojazd do plaży na Stogach. Projekt pozwolił też na zakup 19 nowoczesnych tramwajów. 
To zdjęcie pokazuje widok na autostradę w ciągu dnia. Autostrada ma cztery pasy, podzielone pasem zieleni i barierami bezpieczeństwa. Ruch jest umiarkowany, widoczne są pojazdy ciężarowe oraz osobowe. Po lewej stronie jadą dwa ciężarówki, a po prawej czerwona ciężarówka i pojazd osobowy z przyczepką. W tle dominuje unikatowy, czerwony most wiszący z białymi linami, co jest charakterystycznym elementem krajobrazu. Zdjęcie pozwala zauważyć również wysokie słupy energetyczne i niską zabudowę przemysłową w dali. Niebo jest częściowo zachmurzone, ale przebija przez nie światło słoneczne. Teren wokół autostrady jest otwarty, z niewielką ilością zieleni.
Trasa Sucharskiego, zdjęcie z kwietnia 2015 r. Jej budowa była jednym z najważniejszych projektów realizowanych przez miasto Gdańsk ze środków unijnych, w perspektywie finansowej 2007-2013. Trasa Sucharskiego jest wpisana w sieć korytarzy transportowych Trans - European Network -Transport (TEN-T). Bez tej inwestycji trudno byłoby sobie wyobrazić jakikolwiek rozwój Portu Gdańsk
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
6. Połączenie dróg krajowych - Trasa Sucharskiego
 
wartość projektu: 439 841 637 zł, dofinansowanie z UE: 350 919 412
 
Projekt z jednej strony poprawił dostępność do Portu Morskiego w Gdańsku, a z drugiej strony wyprowadził ruch pojazdów ciężarowych i tranzytowych z centrum Gdańska. Trasę Sucharskiego realizowano w trzech odcinkach:
  • od Obwodnicy Południowej Gdańska do Węzła Elbląska,
  • od Węzła Wosia Budzysza do Węzła Ku Ujściu
  • oraz od Węzła Ku Ujściu do Terminala Westerplatte.
 
Ogółem wybudowano prawie 8,5 km drogi.
Na zdjęciu widoczna jest konstrukcja budynku przemysłowego w trakcie budowy. Charakteryzuje się ona betonowymi ścianami i słupami, które tworzą szkielet przyszłej hali. Dach z blachy trapezowej jest już częściowo zamontowany, tworząc zadaszenie. Przez otwartą konstrukcję przenika naturalne światło, co wskazuje na to, że zdjęcie zostało wykonane w ciągu dnia. Teren budowy wygląda na mokry i błotnisty, z kałużami wody na podłożu, co może sugerować niedawne opady lub prace związane z wodą. Różne materiały budowlane i maszyny, takie jak dźwigi i koparki, są rozmieszczone w tle, a obszar jest ogrodzony taśmą ostrzegawczą, co jest typowym środkiem bezpieczeństwa na budowie
Zdjęcie z lutego 2019 r. Prace przy budowie nowoczesnej kompostowni na terenie Zakładu Utylizacyjnego na Szadółkach. Był to jeden z kluczowych elementów projektu "Modernizacja gospodarki odpadami komunalnymi". Do hermetycznego obiektu kierowane są odpady organiczne pochodzące z sortowni odpadów zmieszanych oraz odpady zielone i bio z selektywnej zbiórki
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
7. Modernizacja gospodarki odpadami komunalnymi
 
wartość projektu: 390 714 505 zł, dofinansowanie z UE: 188 007 024  zł
 
To projekt, którego w całości beneficjentem był Zakład Utylizacyjny. Polegał na przekształceniu istniejącego od wielu lat składowiska śmieci w Szadółkach w nowoczesne miejsce unieszkodliwiania odpadów, zgodnie ze standardami Unii Europejskiej. W ramach inwestycji wykonano m.in. sortownię odpadów zmieszanych o przepustowości do 210 tys. ton odpadów rocznie, kwatery składowania odpadów, bioelektrownię oraz kompostownię
Zdjęcie przedstawia wysoką, cylindryczną wieżę widokową o nowoczesnym designie, otoczoną przez zielone drzewa. Budynek jest wielopoziomowy, z charakterystycznymi poziomymi pasami okien i balkonem widokowym na górze, który oferuje zapewne panoramę okolicy. Kolorystyka konstrukcji to ciepłe odcienie brązu i kremu, co kontrastuje z jasnoniebieskim niebem bez chmur. Wieża stoi na niewielkim wzniesieniu, a u podstawy widać niewielką infrastrukturę, prawdopodobnie wejście do budynku. Po prawej stronie kadru jest latarnia uliczna, która może wskazywać, że miejsce to jest dostępne również po zmroku. Atmosfera jest jasna i spokojna
Zbiornik Kazimierz, przy ul. Lazurowej, to współczesna wieża ciśnień, która nie tylko odgrywa ważną rolę w sieci wodociągowej na Wyspie Sobieszewskiej. Na jej szczycie, ok. 10 metrów powyżej koron najwyższych drzew, znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać wspaniałą panoramę wyspy i Zatoki Gdańskiej. Patronem obiektu jest Kazimierz Behlke (1932-2013) - dyrektor gdańskich wodociągów, gdzie pracował aż 39 lat - ważna i zasłużona postać dla rozwoju infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej w Gdańsku. Pojemność zbiornika wody wynosi 600 m³. Jego wysokość to 30 metrów - 2 metry niższa niż falowce na Przymorzu
mat. GIWK
 
8. Gdański projekt wodno-ściekowy etap II 
 
wartość projektu: 281 308 992 zł, dofinansowanie z UE: 129 246 094
 
Dzięki tej inwestycji około trzy tysiące mieszkańców Wyspy Sobieszewskiej uzyskało dostęp do wody pitnej z ujęcia głębinowego Lipce. Łącznie wybudowano około 15,5 km nowej sieci wodociągowej oraz wieżowy zbiornik wody na Wyspie Sobieszewskiej, który udostępniany jest także turystom. Z obiektu rozpościera się wspaniały widok na Wyspę Sobieszewską, Żuławy Gdańskie oraz Zatokę Gdańską.
Efektem inwestycji było także zwiększenie skanalizowania miasta do poziomu 99,4 %. Do nowej kanalizacji przyłączono ok. 2900 użytkowników. Powstało ok. 28,5 km nowej sieci kanalizacji sanitarnej. Poza tym, na terenie Oczyszczalni Ścieków Gdańsk-Wschód wybudowano Instalację Termicznego Przekształcania Osadów, która wyeliminowała problem zagospodarowania osadów ściekowych.
Na zdjęciu widoczny jest czerwono-biały tramwaj na miejskim torowisku, oznaczony numerem 11 i napisem CHEŁM HITOSA PRZEZ BRZESZCZ . Model tramwaju to Swing, co jest widoczne po napisie na boku. Tramwaj znajduje się w ruchu, zwrócony w lewą stronę zdjęcia. W tle widzimy miejski krajobraz, w tym bloki mieszkalne o różnej architekturze i kolorach, a także zielone tereny z drzewami. Na chodniku obok torów widoczne są dwie osoby, prawdopodobnie pasażerowie lub przechodnie. Jest to jasny, słoneczny dzień, a na niebie brak chmur. Atmosfera wydaje się być spokojna, typowa dla miejskiego krajobrazu w ciągu dnia
Nowa linia tramwajowej do dzielnicy Chełm, o długości 2,9 km, zakończona węzłem autobusowo-tramwajowym, została zbudowana w terenie przygotowanym pod tę inwestycję już w latach 80-tych ub. wieku. Była pierwszą trasą tramwajową zbudowaną w Gdańsku po upadku PRL
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
9. Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej (GPKM)
 
wartość projektu: 241 102 022 zł, dofinansowanie z UE: 77 609 046  zł
 

Kompleksowy Gdański Program Komunikacji Miejskiej to jeden z najstarszych projektów realizowanych przez Gdańsk z wykorzystaniem środków unijnych. W jego pierwszym etapie, w latach 2004-2008, zbudowano nową linię tramwajową na Chełm o długości 2,9 km. Wykonano też modernizację sieci tramwajowej i części torowisk w mieście. Prace objęły prawie 20 km infrastruktury. Zakupiono również trzy tramwaje na potrzeby obsługi nowej trasy i 28 autobusów.

Na zdjęciu widzimy imponujący, nowoczesny budynek o nieregularnych kształtach i rdzawym wykończeniu. Jego fasada wydaje się być wykonana z patynowanego metalu, prawdopodobnie miedzi, która z czasem pokrywa się zielonkawo-brązową patyną. Design budynku jest współczesny, z wyraźnymi pionowymi i poziomymi liniami oraz nieregularnym rozmieszczeniem okien. Szereg prostokątnych bloków tworzy asymetryczną kompozycję. Budynek ma duże, szklane fronty, które są częściowo zakryte pionowymi żaluzjami. Na przedniej stronie budynku, przy podstawie, widoczne są duże okna, przez które można zobaczyć wnętrze. Przed budynkiem, wzdłuż szerokiej alei, znajdują się tablice informacyjne lub wystawowe. Otoczenie budynku jest miejskie, z dużą otwartą przestrzenią przed budynkiem, która może służyć jako plac lub forum publiczne. Niebo jest częściowo zachmurzone, ale z dużą ilością niebieskiego i słońca, co dodaje kompozycji żywego kontrastu. Architektura budynku wyróżnia się na tle jasnego nieba, co podkreśla jego nowoczesny i wyrazisty charakter.
Sercem ECS jest wystawa stała poświęcona historii Solidarności oraz zmianom, jakie dokonały się pod jej wpływem w Europie Środkowej i Wschodniej. Ekspozycja zajmuje niemal 3 tys. metrów kw. na 1 i 2 kondygnacji budynku. Podzielona jest na siedem sal. Zwiedzający zanurza się w historii opowiadanej przez archiwalne przedmioty, dokumenty, rękopisy, zdjęcia, ale też projekcje wideo oraz interaktywne instalacje. Wśród eksponatów na wystawie są m.in. tablica z 21 postulatami wisząca podczas strajku w sierpniu 1980 r. na bramie Stoczni Gdańskiej im. Lenina oraz suwnica, na której pracowała legendarna działaczka związkowa Anna Walentynowicz
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
10. Budowa Europejskiego Centrum Solidarności 
 
wartość projektu: 225 809 935 zł, dofinansowanie z UE: 107 532 549
 
Usytuowany na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej budynek Europejskiego Centrum Solidarności na trwałe zmienił pejzaż Gdańska i staje się jego kolejnym architektonicznym symbolem. Instytucja otwarta została w sierpniu 2014 r. Wewnątrz budynku znajduje się wystawa stała poświęcona historii ruchu „Solidarności", sale wystaw czasowych, archiwum, ośrodek badawczo-naukowy, biblioteka, czytelnia i mediateka, aula wielofunkcyjna, ośrodek edukacyjno-szkoleniowy oraz pracownie warsztatów twórczych dla młodzieży. Swoje biuro w ECS ma b. prezydent RP Lech Wałęsa. W budynku o powierzchni użytkowej ponad 19,3 tys. metrów kwadratowych znalazł się ogród zimowy, taras widokowy, punkty gastronomiczne i sklep muzealny.
Początek nowej linii znajduje się w miejscu istniejącej pętli Siedlce. W tym miejscu powstał węzeł integracyjny tramwajowo-autobusowy z miejscami postojowymi dla taksówek i parkingami dla rowerów i samochodów. Nowa dwutorowa linia tramwajowa przecina skrzyżowanie ulic Kartuskiej i Łostowickiej, a następnie biegnie wzdłuż ulic Nowolipie, Franciszka Rakoczego i Potokowej do węzła integracyjnego tramwajowo-kolejowego przy nowo powstałym przystanku kolejowym Brętowo. Długość odcinka: 3 691,5
Początek nowej linii tramwajowej powstałej w 2015 r. znajduje się w miejscu istniejącej pętli Siedlce, gdzie powstał węzeł integracyjny tramwajowo-autobusowy z miejscami postojowymi dla taksówek i parkingami dla rowerów i samochodów. Tramwaje przecinają skrzyżowanie ulic Kartuskiej i Łostowickiej, a następnie jadą wzdłuż ulic Nowolipie, Franciszka Rakoczego i Potokowej do węzła integracyjnego tramwajowo-kolejowego przy przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Brętowo. Łącznie powstało osiem przystanków
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
11. Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej - etap III B
 
wartość projektu: 222 365 926 zł, dofinansowanie z UE: 151 469 774
 
31 sierpnia 2015 r., na dzień przed uruchomieniem Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, ruszyła kolejna linia tramwajowa: z Siedlec na Piecki Migowo do przystanku PKM Brętowo, z odnogą wzdłuż ul. Bulońskiej. Jej długość to prawie 3,7 km. W ramach tego etapu GPKM zakupiono pięć tramwajów dwukierunkowych.
Zdjęcie przedstawia ruchliwą ulicę miejską, z wyraźnie zaznaczonymi pasami ruchu i sygnalizacją świetlną. Jest to dzień, a słońce świeci, co tworzy cienie na jezdni. Ruch uliczny składa się z różnorodnych pojazdów: osobowych, dostawczych oraz taksówek. Po lewej stronie widoczne są zaparkowane samochody przy krawężniku, a po prawej stronie pojazd komunalny i prace drogowe. W tle znajdują się budynki o mieszanej architekturze, od zabytkowych, po nowoczesne. Na niebie lecą ptaki, a w powietrzu unosi się miejski zgiełk. Przy ulicy znajdują się również przystanki komunikacji miejskiej, co wskazuje na dobrze rozwiniętą infrastrukturę transportu publicznego
Gdańsk Wrzeszcz. Skrzyżowanie al. Grunwaldzkiej i ul. Miszewskiego oraz Do Studzienki objęte Zintegrowanym Systemem Zarządzania Ruchem Tristar. Jest on stale powiększany o nowe ulice, a inżynierowie ruchu na bieżąco wprowadzają wiele korekt programów sygnalizacji. Do utworzenia Tristar zużyto m.in. 500 km kabli. Długość nowo położonej kanalizacji teletechnicznej to prawie 137 km, a światłowodów to niespełna 150 km. Zamontowano 2226 sygnalizatorów ulicznych, świetlnych i dźwiękowych oraz 79 kamer nadzoru wizyjnego oraz 13 stacji meteorologicznych
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
12. Wdrożenie Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem Tristar w Gdańsku, Gdyni i Sopocie (projekt partnerski)
 
wartość projektu: 158 923 430 zł, dofinansowanie z UE: 134 466 185
 
To projekt partnerski (z Gdynią jako liderem), którego sercem jest centralny komputer połączony z centrami sterowania ruchem, który zarządza sygnalizacją świetlną i reguluje ruch pojazdów komunikacji miejskiej na obszarze głównego ciągu drogowego od granicy Gdyni z Rumią aż do Świętego Wojciecha w Gdańsku. W chwili startu w listopadzie 2015 r. Tristar działał na 165 skrzyżowaniach, w tym 78 w Gdańsku. Wraz z Tristarem na przystankach komunikacji miejskiej pojawiły się pierwsze tablice systemu informacji pasażerskiej. 
Zdjęcie przedstawia nowoczesny, miejski krajobraz z mostem nad torami kolejowymi. Most ma charakterystyczną, białą konstrukcję z trzema łukami, a jego ściany boczne są pomalowane na czerwono. Na moście wyznaczono osobne pasy: jeden dla autobusów, co wskazuje znakowanie "BUS" na drodze oraz czerwony pas, który wydaje się być przeznaczony dla rowerzystów, oznaczony także symbolami rowerów. Ruch na moście jest umiarkowany; widocznych jest kilka samochodów osobowych i autobus komunikacji miejskiej. Obok mostu, po lewej stronie zdjęcia, znajduje się duży, ceglany budynek, który może być starym budynkiem użyteczności publicznej lub mieszkalnym. Na dole zdjęcia, wzdłuż torów kolejowych, widoczna jest ścieżka dla pieszych i kilka osób spacerujących. Po prawej stronie zdjęcia, w tle, można dostrzec więcej miejskiej zabudowy. Cechą charakterystyczną tego miejsca jest współistnienie transportu publicznego, infrastruktury pieszej i kolejowej, co świadczy o dobrze zaplanowanej miejskiej przestrzeni.
Ciekawostką przy budowie wiaduktu Biskupia Górka było odkrycie wiosną 2018 r. przez archeologów pozostałości dawnych fortyfikacji Gdańska. Odkopano tu duży fragment kazamatu - dawnego Bastionu Wiebego, który zachował się wręcz w doskonałym stanie, a także fragmenty dawnej Baszty Nowej. Oba zabytki zostały zabezpieczone i wyeksponowane obok parkingu kubaturowego
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
13. Wiadukt Biskupia Górka 
 
wartość projektu: 141 108 871 zł, dofinansowanie z UE: 115 806 534
 
Ponad 100-metrowy wiadukt nad torami kolejowymi powstał w ciągu Traktu Św. Wojciecha. Ulica ta stanowi główne połączenie centrum Gdańska z południowymi dzielnicami miasta oraz drogą krajową nr 91 prowadzącą na południe Polski. W ramach inwestycji pomiędzy estakadą a budynkiem, w którym mieszczą się urzędy marszałkowski i wojewódzki, wybudowano kubaturowy parking na 382 samochody. Ponadto, zbudowano bądź przebudowano odcinki sąsiadujących z wiaduktem dróg dojazdowych.
Na zdjęciu widzimy dwupasmową drogę szybkiego ruchu z podziałem na kierunki za pomocą trawiastego pasa rozdziału. Ruch jest umiarkowany, z pojazdami poruszającymi się w obu kierunkach. Po prawej stronie drogi, w kierunku do którego zmierza fotograf, znajdują się barierki ochronne oraz znaki drogowe, w tym jeden z ostrzeżeniem o zakręcie. Po lewej stronie widać lampy uliczne i ogrodzenie, które oddziela drogę od otaczającego terenu. W tle pojawiają się miejskie budynki i konstrukcje, a krajobraz dopełniają jasne, bezchmurne niebo i zielona roślinność wzdłuż drogi
Inwestycja związana z Trasą W-Z objęła znacznie szerszy zakres prac budowlanych niż tylko wykonanie dwupasmowej i dwujezdniowej drogi wiodącej do węzła z drogą ekspresową S6. Był to także szereg innych przedsięwzięć towarzyszących, które przełożyły się na usprawnienie ruchu lokalnego i poprawę warunków życia w tej części Gdańska
fot. Jerzy Pinkas/ gdansk.pl
 
14. Budowa Trasy W-Z, odcinek Kartuska - Otomińska
 
wartość projektu: 138 328 435 zł, dofinansowanie z UE: 91 043 776
 
Celem trasy W-Z (Wschód-Zachód) było stworzenie szybkiego i bezpośredniego połączenia drogi krajowej S7, prowadzącej w kierunku Warszawy oraz autostrady A-1 ze Śródmieściem Gdańska. W ramach projektu zrealizowano dwa odcinki drogi od ul. Kartuskiej do węzła Karczemki oraz od węzła Karczemki do ul. Otomińskiej. Obok dwupasmowej i dwujezdniowej trasy powstały m.in. węzły drogowe w rejonie ul. Gronostajowej i ul. Nowej Myśliwskiej, skrzyżowanie z wyspą centralną z ul. Otomińską, odcinek ul. Kartuskiej Północnej o długości ponad 840 m oraz odcinek ul. Nowej Myśliwskiej o długości 230 m.
Zdjęcie przedstawia miejski kanał deszczowy w deszczowy dzień. Widoczny jest chodnik wzdłuż kanału, oddzielony od niego przez niski mur i metalową balustradę. Na mostku nad kanałem stoją dwie postacie w żółtych płaszczach przeciwdeszczowych, wydają się obserwować poziom wody lub przeprowadzać jakieś czynności. Widoczna jest także obfita roślinność po obu stronach kanału. Szarość nieba i wilgotność widać w całym otoczeniu, nadając scenie ponury, ale spokojny nastrój.
Po inwestycji dotyczącej zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław przy Kanale Raduni nawet tak intensywne opadu deszczu, jak na zdjęciu wykonanym 26 lipca 2017 r. przy ul. Mennonitów, nie powinny być groźne dla mieszkańców
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
15. Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław - etap I - miasto Gdańsk 
 
wartość projektu: 137 139 033 zł, dofinansowanie z UE: 116 469 256
 
To przebudowa Kanału Raduni na terenie miasta na odcinku o długości 7,1 km. Celem inwestycji było zapobieżenie powodzi spowodowanej przerwaniem wałów kanału, jak miało to miejsce w czasie katastrofalnych opadów deszczu w lipcu 2001 r. Inwestycja objęła m.in. budowę umocnień obu brzegów kanału, przebudowę wału przeciwpowodziowego, budową drogi eksploatacyjnej na koronie wału oraz zagospodarowanie terenów wzdłuż kanału po obu jego stronach. Wykonano też kładki dla pieszych.
Na zdjęciu przedstawiono krajobraz z sztucznym zbiornikiem wodnym. Zbiornik jest otoczony niskim nasypem z kamienia i trawy. Woda w zbiorniku wydaje się spokojna, co wskazuje na brak silnego wiatru. Na lewym brzegu widoczny jest zielony trawnik, który przechodzi w stromy nasyp. Po prawej stronie zbiornika znajduje się betonowa ścieżka, która wydaje się być przeznaczona dla spacerowiczów lub rowerzystów. W tle rozciąga się widok na przedmieścia lub małe miasto, z różnorodnymi budynkami mieszkalnymi. Niebo jest częściowo zachmurzone, co sugeruje zmienność pogody. Całość obrazu oddaje atmosferę spokojnej, miejskiej przestrzeni rekreacyjnej.
Zbiornik retencyjny Osowa II o pojemności 15 tys. m3. Pełni ważną funkcję przeciwpowodziową. Ale jak podobne obiekty oprócz teren wokół niego został zagospodarowany. Dzięki temu pełni również rolę rekreacyjno-wypoczynkową. Dookoła zbiornika powstała oświetlona ścieżka z elementami małej architektury, posadzono też roślinność
mat. Gdańskie Wody
 
16. Systemy gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich - miasto Gdańsk
 
wartość projektu: 133 474 224 zł, dofinansowanie z UE: 77 141 033
 
Celem tego projektu było poprawa zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta związana ze zmianami klimatu. W ramach inwestycji zbudowano wykonano trzy nowe zbiorniki retencyjne:
  • Osowa II,
  • Jaśkowa Dolina,
  • Strzelniczka II
 
Ich łączna pojemności retencyjna to prawie 68 tys. metrów sześc. Wykonano także ponad 9 km kanalizacji deszczowej m.in. na osiedlu Osowa i Strzyża.
To zdjęcie przedstawia miejską scenę z zakrzywioną drogą. W centralnym punkcie obrazu znajduje się asfaltowa droga z poziomymi pasami i podniesioną ścieżką dla pieszych. Po prawej stronie widać stopniowy podjazd, który prowadzi w stronę górnej części zdjęcia, z osłoniętym przystankiem autobusowym i latarniami ulicznymi. Na zdjęciu dominuje duży, czerwony budynek w tle, który kontrastuje z otaczającą go zielenią drzew. Pogoda jest pochmurna, a kilku przechodniów wydaje się przebywać w pobliżu budynku. Na dole obrazu widać jadący samochód, co wskazuje na funkcjonowanie infrastruktury drogowej. Samochody zaparkowane obok budynku sugerują, że może to być obszar publiczny lub komercyjny
Otwarcie prawie w sierpniu 2015 r. półtora kilometrowego odcinka dojazdowego do przystanku PKM Jasień – Nowa Myśliwska i Nowa Gronostajowa, łączącego pobliskie rondo
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
17. Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej - etap III C
 
wartość projektu: 124 533 zł, dofinansowanie z UE: 75 002 572
 
Ta część GPKM objęła infrastrukturę towarzysząca Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (PKM). Wykonano tu m.in. dojazdy do przystanków Jasień i Kiełpinek. Powstały także węzły integracyjne przystanków PKM „Brętowo”, PKM „Jasień” oraz PKM „Kiełpinek”. W etapie III C GPKM znalazła się także przebudowa linii tramwajowej w ul. Siennickiej i ul. Lenartowicza do ul. Elbląskiej do ul. Sucharskiego, o długości ok. ok. 4,4 km. 
Zdjęcie przedstawia budynek z napisem "PARKING ROWEROWY", co sugeruje, że jest to parking przeznaczony dla rowerów. Budynek ma nowoczesny, prosty design z ciemnymi metalowymi panelami i wyraźnie zaznaczonym wejściem z napisem "WJAZD". Przed budynkiem ustawiono kilka flag – dwie w barwach Unii Europejskiej i dwie z flagą Polski oraz flagą Chin, co może świadczyć o jakimś wydarzeniu międzynarodowym lub obecności reprezentacji tych krajów. Widoczni są ludzie, którzy zdają się być w ruchu, wchodzący lub wychodzący z budynku, a także grupa osób w tle, która może uczestniczyć w jakimś wydarzeniu lub rozmowie. Scena odbywa się na miejskim terenie z wyłożonym kostką placem, a na lewo od budynku widać część innego budynku oraz infrastrukturę kolejową, co sugeruje, że parking rowerowy może być zlokalizowany w pobliżu dworca kolejowego lub innego miejsca komunikacji publicznej.
Parking rowerowy we Wrzeszczu powstał w bezpośrednim sąsiedztwie stacji kolejowej i budynku dworca PKP, niedaleko zabudowy mieszkaniowej przy ul. Dmowskiego oraz istniejącej pętli autobusowej. Jest całodobowy, monitorowany, z punktem napraw “dwóch kółek”. Korzystanie z niego jest bezpłatne
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
 
18. Węzły integracyjne: Gdańsk Główny, Gdańsk Wrzeszcz oraz trasy dojazdowe do węzłów Pomorskiej Kolei Metropolitalnej i Szybkiej Kolei Miejskiej na terenie Gminy Miasta Gdańska 
 
wartość projektu: 101 994 784 zł, dofinansowanie z UE: 57 056 431
 
Przedmiotem tego będącego jeszcze w fazie realizacji projektu są głównie trasy dojazdowe dla rowerów oraz rozbudowa istniejących węzłów przesiadkowych. W ramach tej inwestycji udało się już m.in. wykonać trasy rowerowe w ul. Wały Jagiellońskie, Potokowej, Budowlanych, Nowatorów, Jaśkowa Dolina, Dmowskiego, al. Grunwaldzkiej, al. Legionów, al. Jana Pawła II i ul. Kołobrzeskiej. W marcu 2024 r. obok dworca PKP we Wrzeszczu oddano zaś do użytku zadaszony, dwukondygnacyjny parking mogący pomieścić 500 rowerów.
Na zdjęciu widać imponujący budynek wykonany z ciemnej cegły, o surowej, nowoczesnej architekturze. Charakterystyczną cechą budynku są wysokie, prostopadłościenne formy i ząbkowane zakończenia górne, które nadają konstrukcji dynamiczny i unikatowy wygląd. Budynek ma kilka poziomów, z których każdy jest wyraźnie zaznaczony poprzez ułożenie cegieł i metalową balustradę biegnącą wzdłuż jego krawędzi. Na parterze znajdują się duże, ciemne wejścia, które mogą być głównymi drzwiami lub przejściami. Widoczne są także małe, umieszczone wysoko okna. Na pierwszym planie widać utwardzony plac, a także kilka słupków, które mogą służyć jako barierki bezpieczeństwa. W tle przewija się jasna, chmurna niebo z przebłyskami błękitu.
Bryła Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego wrosła już na stałe w pejzaż architektoniczny zabytkowego centrum miasta. Teatr gości co roku międzynarodowy Festiwal Szekspirowski. GTS działa jako teatr impresaryjny - nie ma bez własnego zespołu aktorskiego. Teatr Szekspirowski powstał z inicjatywy anglisty prof. Jerzego Limona (1950-2021), który zaraził do tego pomysłu władze miasta i samorządu województwa pomorskiego
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
 
19. Budowa siedziby Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego
 
wartość projektu: 98 379 612 zł, dofinansowanie z UE:  51 091 552
 
Gdański Teatr Szekspirowski nawiązuje do historycznych tradycji Szkoły Fechtunku, w której już w XVII wieku wystawiane były sztuki wybitnego angielskiego dramaturga. Wielofunkcyjny budynek zaprojektował włoski architekt Renato Rizzi. Otwierany dach pozwala wystawiać, podobnie jak przed kilkoma wiekami, sztuki teatralne przy świetle dziennym. Budowę teatru zakończono w III kwartale 2014 roku. Otwarcie GTS nastąpiło we wrześniu 2014 r.
To zdjęcie pokazuje nowoczesną konstrukcję mostu zwodzonego. Most ma metalową konstrukcję, pomalowany jest na jasnoszaro z zielonymi elementami. Wyposażony jest w balustrady i barierki bezpieczeństwa. Prowadzi nad kanałem, który łączy dwie większe zbiorniki wodne. Z prawej strony mostu widać drogę dojazdową i fragment nabrzeża, a także zarośnięty brzeg przeciwległy. Na dole, po lewej stronie, znajduje się żółta zapora drogowa, a za nią widać czerwony samochód oraz kilka drzew. Pogoda wydaje się być pochmurna, co wskazuje na chłodniejszy klimat lub porę roku.
Przez zbudowany w 2012 r. most na śluzie w Przegalinie nad Martwą Wisłą przebiega druga (po moście sobieszewskim) droga dojazdowa na Wyspę Sobieszewską. Obiekt ma 50 m długości i 11 m szerokości. Jego nośność wynosi 50 ton. Czas zwodzenia to 2 minuty. Czynny przez cały rok most otwierany jest dla jednostek pływających, których maszty są wyższe niż 8 metrów
fot. gdansk.pl
 
20. Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I (projekt partnerski)
 
wartość projektu: 84 843 985 zł, dofinansowanie z UE:  49 035 110
 
To projekt, w który zaangażowany jest kilkanaście gmin z województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. W ramach tej inicjatywy miasto Gdańsk zbudowało ponad 50-metrowy most zwodzony nad śluzą w Przegalinie. Inwestycja ta umożliwiła wpływanie z Wisły na wody Martwej Wisły żaglówek o wysokich masztach. Budowa mostu otworzyła trasę Międzynarodowej Drogi Wodnej „E-70" od Amsterdamu do Kłajpedy.
W trzeciej dziesiątce rankingu uplasowało się kilka innych ważnych inwestycji dla miasta. 
 
To dla przykładu:
 
  • “Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków oświatowych oraz sportowych należących do Gminy Miasta Gdańska – w latach 2017-2020” (wartość projektu: 84 301 428 zł, dofinansowanie z UE: 40 672 855 zł): Przedsięwzięcie na remoncie 30 budynków w celu ograniczenia ich zapotrzebowania na energię cieplną i elektryczną. Inwestycję zrealizowano m.in. w Miejskiej Hali Sportowej (ul. Kołobrzeska 61, Przymorze Wielkie) oraz budynkach szkół podstawowych, średnich, przedszkoli oraz żłobków. 
  • “Gdańsk miastem zawodowców” (wartość 67 181 304 zł, dofinansowanie z UE: 35 388 082 zł) - to projekt, który odmienił dziewięć szkół  kształcących młodzież w różnorodnych zawodach: Zespół Szkół Morskich, Zespół Szkół Architektury Krajobrazu i Handlowo-Usługowych, Zespół Szkół Energetycznych, Zespół Szkół Samochodowych, Szkoły Okrętowe i Ogólnokształcące Conradinum, Zespół Szkół Łączności, Państwowe Szkoły Budownictwa, Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich oraz Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 2. Dofinansowywane były nie tylko prace remontowe, czy adaptacyjne na potrzeby nowych pracowni, ale także zakup nowoczesnego wyposażenia.
Do istotnych inwestycji, współfinansowanych z budżetu UE, należą też kosztowne rewitalizacje kilku dzielnic: Oruni, Nowego Portu z Twierdzą Wisłoujście, Biskupiej Górki i Starego Chełmu oraz Dolnego Miasta.

Unia Europejska szykuje ponad 8 miliardów zł dla pomorskich firm i inwestycji do 2027 roku

BILANS INWESTYCYJNY GDAŃSKA W 20-LETNIEJ OBECNOŚCI W UNII EUROPEJSKIEJ: 
 
  • Ogólna liczba inwestycji w Gdańsku, które udało się zrealizować od 2004 r. dzięki środkom z UE: 111
  • Wartość zrealizowanych inwestycji dzięki unijnym dotacjom: 8 774 859 128,92 zł
  • Pozyskane dofinansowanie z UE: 5 065 489 475,42 zł

TV

Otwarcie Biblioteki na Stogach. Zobacz wnętrza