Miasto planuje odtworzyć park leśny na Aniołkach, przy Uniwersyteckim Centrum Klinicznym. Park istniał w tym miejscu już w latach 40. XX wieku. Jego powstanie wiąże się z powołaniem Akademii Medycznej. Park podnosił prestiż uczelni, był miejscem wytchnienia dla studentów oraz pacjentów szpitala. O jego unikatowym charakterze świadczy skomplikowany układ wodny dwóch stawów, połączonych ze sobą groblami, zasilanymi grawitacyjnie wodą i powiązanych ze zbiornikiem wody czystej, wybudowanym dla potrzeb szpitala. To wyjątkowy w skali Gdańska układ bazujący na twórczym wykorzystaniu nadmiaru wody na potrzeby rekreacji.
Początek poniższej animacji przedstawia dokładną lokalizację parku leśnego na Aniołkach:
Obecnie jedna część terenu to zabytkowy park, druga jest lasem. Objęcie tego terenu miejscowym planem zagospodarowania, z przeznaczeniem na park leśny to gwarancja, że będzie on chroniony i zagospodarowany tak, by najlepiej służył mieszkańcom. Zgodnie z głównymi kierunkami w zagospodarowaniu lasów w mieście, ograniczona będzie ingerencja w środowisko naturalne, nacisk zaś położony będzie na zachowanie w dobrym stanie istniejących ścieżek, gwarantujący bezpieczne ich użytkowanie. Tylko niewielka część z nich zostanie oświetlona, a teren parku zostanie objęty monitoringiem, aby był miejscem w pełni bezpiecznej rekreacji.
Zmiany przeznaczenia terenów leśnych na parki leśne zgodne są z polityką zrównoważonego rozwoju miasta, która określona została w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska (2018/2019). Szczegóły projektu planu dostępne są na stronie internetowej Biura Rozwoju Gdańska.
Spacery w cieniu gdańskich drzew
Historia gdańskich parków jest długa. W 1803 roku bogaty gdański kupiec Jan Labes przekształcił rozległy teren nieopodal swej rezydencji w Jaśkowej Dolinie w park i udostępnił go mieszkańcom; nazywany był Górą Jana. Śmierć Labesa i oblężenie Gdańska doprowadziły do dewastacji parku, ale nie zakończyły jego historii… Władze miasta w 1832 roku podjęły decyzję o utworzeniu na tym terenie rozległego parku miejskiego. Zlikwidowano wówczas umocnienia wojenne, uzupełniono drzewostan, utworzono parkowe polany i ścieżki. Zbudowano także taras widokowy, place zabaw, estradę i restaurację. W 1837 roku park udostępniono mieszkańcom. Kolejne lata to ciągły jego rozwój: powstają m.in. altana z popiersiem Gutenberga, teatr leśny, leśniczówka w stylu szwajcarskim. Również w XIX wieku, w dzielnicy Lipce, powstał Park Ferberów. Dawni gdańszczanie, spacerując po wygodnych ścieżkach, mogli dojść na kwiatową polanę, na której stała drewniana wieża widokowa.
W mieście powstają też inne parki leśne
Współcześnie w Gdańsku powstają także parki leśne w mniejszej skali, np. Wronia Górka w dzielnicy Aniołki (około 10 ha), gdzie właśnie trwają prace, m.in. montaż krawężników, ławek i tablic informacyjnych. Kolejnym przykładem jest park leśny Kozacza Góra w dzielnicy Ujeścisko o powierzchni około 13 ha. Jego główną atrakcją jest wysoka na 17 metrów wieża widokowa, skąd podziwiać można morenowe pagórki oraz płaskie tereny Żuław Wiślanych. Warto także wspomnieć o parku leśnym przy ulicy Niedziałkowskiego w dzielnicy Osowa.
Po co w mieście las?
Park leśny (wg dr inż. Emilii Janeczko nazw park leśny i las miejski używa się w Polsce zamiennie) to najtańszy i najłatwiejszy w utrzymaniu rodzaj zieleni miejskiej. Co istotne - najbardziej wydajny funkcyjnie - produkuje dużo tlenu, ujemnie jonizuje powietrze i zwiększa jego wilgotność, wytwarza olejki eteryczne i fitoncydy; obniża temperaturę otoczenia - nawet o 11°C; jeden jego hektar przerabia w ciągu godziny 8 kg dwutlenku węgla - tyle w tym czasie wydycha 100 osób.
Tereny leśne w miastach powinny być objęte szczególną ochroną i ograniczeniami w zakresie użytkowania gospodarczego i wykorzystania rekreacyjno-sportowego. Gospodarka leśna na tych obszarach powinna być prowadzona inaczej niż na pozostałych terenach leśnych. W lasach komunalnych Gdańska w związku z tym nie prowadzi się wycinki drzew w celu pozyskania drewna.
Najlepszą formą zachowania lasów w mieście, przy jednoczesnym ich udostępnieniu na potrzeby mieszkańców, jest przeznaczanie ich na odpowiednio zagospodarowane parki leśne. Zrównoważone zagospodarowania parków leśnych, określone zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pozwala chronić las, przede wszystkim przed wycinką drzew określoną w planie urządzenia lasów. W parku leśnym wycinka drzewa każdorazowo podlega przepisom ustawy o ochronie przyrody.
Stara zieleń nie rdzewieje
Najstarsze informacje o lasach miejskich pochodzą z 1429 roku i dotyczą Zielonej Góry. Wówczas to książę Henryk IX sprzedał Las Odrzański miastu. Więcej lasów miejskich pojawiło się w Europie w XVIII wieku. W 1766 roku cesarz Józef II udostępnił mieszkańcom Wiednia dawne tereny łowieckie Habsburgów; Prater - ogromny obszar z licznymi jeziorami i długą na 5 km Główną Aleją stał się niebawem ulubionym miejscem rekreacji wiedeńczyków. Podobną historię ma Lasek Vesneński - niegdyś popularne miejsce spędzania wolnego przez paryskie elity, teren polowań i dworskich zabaw, w XVIII wieku, decyzją Ludwika XV, został udostępniony szerokiej publiczności.
Rozwój przemysłowego społeczeństwa miejskiego, wyraźny od II połowy XIX wieku sprawił, że rola lasów miejskich zaczęła wzrastać. Stawały się coraz częściej terenami spacerów, przejażdżek, gier i zabaw. Dodatkowo wtedy właśnie w Wielkiej Brytanii modne stawały się ogrody naturalistyczne, a w ślad za tym - powstawały pierwsze ogrody leśne.
