Położony za Wyższą Szkołą Turystyki i Hotelarstwa gmach Szkoły Podstawowej nr 17 wygląda na wciśnięty między torami kolejowymi, a ulicą Grunwaldzką. Na szczęście, od tej ruchliwej arterii obiekt szkolny oddzielony jest rzędem kamienic z podwórkami
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Wśród gości ceremonii w SP 17 byli m.in. Grzegorz Kryger, Pomorski Wojewódzki Kurator Oświaty oraz Justyna Dmitruk, dyrektor Wydziału Edukacji Urzędu Miejskiego w Gdańsku.
W uroczystości szkolnej uczestniczyła też kilkuosobowa delegacja Rady Miasta Gdańska na czele z jej przewodniczącą Agnieszką Owczarczak. Obecni byli radni: Wojciech Błaszkowski, Krystian Kłos i Andrzej Kowalczys.
SP 17 częścią historii Wrzeszcza
Na zewnątrz budynek Szkoły Podstawowej nr 17 przy ul. Stefana Czarnieckiego 2, budzi bardzo przyjazne wrażenie. To wszystko przez obrastający część fasady gęsty bluszcz. To z kolei przywołuje kolejne skojarzenie tj. osiem najlepszych uniwersytetów amerykańskich tworzących Ivy League (Liga bluszczowa). A więc Szkoła Podstawowa nr 17 to, wzorem uczelni zza oceanu - prestiż, tradycja i dobrze pojęta elitarność.
Jej początki sięgają I połowy lat 50. ubiegłego wieku.
Dziewięć miesięcy i jest szkoła
Do odgruzowanego i częściowo odbudowanego Wrzeszcza wróciło już wtedy w miarę normalne życie, ale sytuacja w szkołach była nadal bardzo trudna. Dość powiedzieć, że w placówkach otwartych w tej dzielnicy po zakończeniu II wojny światowej na jedną klasę przypadało aż od 63 do 83 uczniów. Poza tym, liczba dzieci we Wrzeszczu stale rosła. Dlatego zapadła decyzja o budowie nowej placówki: Szkoły Podstawowej nr 17.
Szkoła Podstawowa nr 17 powstała w 1954 r. na miejscu byłego ogrodnictwa prywatnego
mat. SP 17
Ówczesny Wydział Oświaty już w 1952 r. zapewnił finansowanie budowy obiektu. Roboty wykonało Zjednoczenie Budownictwa Miejskiego w Gdańsku. Prace rozpoczęto 31 października 1953 r. Solidny gmach z cegły udało się postawić w niecały rok. Budynek ukończono 31 lipca 1954 r.
We wrześniu 1954 r. próg szkoły przekroczyli pierwsi uczniowie. Było ich wtedy 721 w 16 klasach. Kształceniem zajęło się 15 nauczycieli. Nauka odbywała się na dwie zmiany. Szkoła miała 14 izb lekcyjnych, gabinety biologiczny i fizyczny, świetlicę, kuchnię oraz salę gimnastyczną. Ta ostatnia, jak na dzisiejsze warunki mała i niewymiarowa, służy zresztą SP 17 do dziś.
Pierwsze zajęcia w SP 17 po otwarciu szkoły
mat. SP 17
Na początku nie było jeszcze boiska, bo teren przyszkolny zajmowały magazyny.
Po czterech latach patron
20 października 1959 r. odbyła się uroczystość nadania szkole imienia Stefana Czarnieckiego i przekazania sztandaru ufundowanego przez Komitet Rodzicielski. W tym roku do szkoły uczęszczało już ponad 1000 uczniów.
Pierwsi absolwenci, czerwiec 1955 r.
mat. SP 17
W tym miejscu trzeba wspomnieć, że SP 17 miała trochę szczęścia, bo jej patronem mógł zostać z powodzeniem jeden z komunistycznych działaczy. Niedaleko szkoły, przy kortach tenisowych przez wiele lat PRL istniała przecież ulica Hanki Sawickiej, dziś Jana Uphagena.
Koło fotograficzne i tańce w balecie
Chlubnie w historii SP 17 zapisało się wyjątkowo aktywne koło fotograficzne o nazwie „Szpaczki”. Pierwsze wzmianki o nim pojawiają się w zapiskach z roku 1960.
27 września 1959 r. Uroczyste przekazanie szkole sztandaru
mat. SP 17
W latach 60. ub. wieku działał nie tylko chór szkolny, ale nawet balet. Powstała muzyczna szkółka, która - jak donosił w tamtych latach „Dziennik Bałtycki” - przygotowywała narybek dla gdańskiej Młodzieżowej Orkiestry Symfonicznej. Dzieci miały w tygodniu dwie godziny nauki gry na skrzypcach i wiolonczeli, a od klasy piątej uczyły się także grać na instrumentach dętych. W 1968 r. powstała pierwsza klasa o profilu muzycznym.
Co uczniowie obiecali zrobić na 20-lecie PRL?
Na stronicach szkolnej kroniki znajdujemy też wzmianki dotyczące ważnych wydarzeń dziejących się wówczas w Polsce, mających też wpływ na życie placówki.
Przemawia przedstawiciel Prezydium Wojskowej Rady Narodowej
mat. SP 17
I tak na przełomie lat 50. i 60. społeczność szkolna uczestniczyła w zbiórce pieniędzy na odbudowę stolicy i kraju. W nagrodę za przodujące miejsce w tej akcji SP 17 otrzymała w 1961 r. od władz telewizor marki „Klejnot”, jeszcze oczywiście czarno-biały.
W 1965 r. upamiętniono przybycie partyjno-rządowej delegacji Mongolskiej Republiki Ludowej.
20 października 1959 r. Uroczystość nadania szkole imienia Stefana Czarnieckiego
mat. SP 17
Z okazji 20-lecia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej do kroniki wklejono listę zobowiązań. Każda klasa miała uczcić tę rocznicę jakimś czynem na rzecz szkoły. Dla przykładu, VIII d postanowiła wywiórkować i wypastować podłogi, VIIa wyprać firanki, a IIIc uszyć worki na lekcje wychowania fizycznego.
Zbiórki na Zamek Królewski i Centrum Zdrowia Dziecka
Podobną listą zadań uczniowie uczcili VI zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w 1971 r. Zdecydowano wówczas m.in. zebrać 200 kilogramów kasztanów i 150 kg żołędzi i przekazać je do koła łowieckiego “Sokół – kolejarz”.
Poczet sztandarowy, rok 1959
mat. SP 17
W tym samym roku SP 17 zebrała okrągłe 1500 złotych na odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie, a potem dołożyła swoje cegiełki do budowy pomnika-szpitala Centrum Zdrowia Dziecka.
1964. Prace z udziałem rodziców, nauczycieli i uczniów przy budowie boiska szkolnego
mat. SP 17
Do zaskakujących, jak na dzisiejsze czasy, inicjatyw należał też udział dzieci i młodzieży z SP 17 w uroczystościach związanych z 50-leciem pożycia małżeńskiego, które odbywały się raz w miesiącu w Pałacu Ślubów we Wrzeszczu. Wzmiankę o tym można przeczytać w kronice szkolnej pod datą rok 1979.
Patronem hetman, nie jakiś Czarniecki
W 2002 r. uzupełniono imię szkoły o słowo hetman. Uznano bowiem, że niejeden był Stefan Czarniecki w polskiej historii i nie każda postać o tym imieniu i nazwisku równie chlubną rolę odegrała. Należy zatem uściślić, o którego bohatera chodzi, żeby nie było co do tego już żadnych wątpliwości.
Prace społeczne przy budowie boiska trwały trzy lata, także w dni wolne
mat. SP 17
Z tej okazji, w szkolnym ceremoniale pojawiła się replika buławy hetmańskiej. Jej kopię SP 17 otrzymała z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Czepce Czarnieckiego nie zdały egzaminu
Od tego czasu repliką buławy hetmańskiej Stefana Czarnieckiego w Szkole Podstawowej nr 17 pasuje się na uczniów dzieci pierwszych klas.
Ostatni etap prac związanych z budową boiska. Uczniowie będą sadzić drzewa
mat. SP 17
Ponadto, podczas uroczystych apeli, wraz ze sztandarem szkoły, występuje strażnik koronny.
Uczniowie niosący sztandar i strażnik koronny otrzymali pasy szlacheckie oraz nakrycia głowy nawiązujące do tych, które noszono w Polsce w XVII wieku, w czasach Stefana Czarnieckiego, który, jak brzmi Mazurek Dąbrowskiego “do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania” wrócił się przez morze.
1976. Wręczenie odznaki wzorowego ucznia. Dziś najlepsi uczniowie SP 17 dostają Srebrną Buławkę
mat. SP 17
Tradycję tę jednak zarzucono po kilku latach, a miejsce sarmackich czapek zajęły bardziej współczesne i eleganckie birety.
- O mój Boże, jak te dzieci się wtedy męczyły z tymi futrzanymi czepcami. Ileż potu z nich spływało.. To było coś okropnego - wspomina z uśmiechem Barbara Sławińska, dyrektorka SP 17 od 2009 r.
Nadal natomiast najlepsi absolwenci SP 17 w nauce i zachowaniu dostają w nagrodę odznakę w postaci Srebrnej Buławki, przypominającą broszkę.
Pierwsze ślubowanie, 1973 r.
mat. SP 17
Od 2010 r. SP17 zaczęto nazywać “Hetmanką”. Nazwa ta upowszechniła się na tyle, że znajduje się nawet oficjalnych dokumentach i papierach szkoły. Pojawiła się też w najnowszym logo szkoły. A uczniowie szkoły to prostu “Hetmańczycy”.
Ja, ich spreche Deutsch
W codziennym życiu szkoły hetman Stefan Czarniecki uosabia uczniom podstawowy zestaw patriotycznych cech takich, jak umiłowanie ojczyzny, męstwo i waleczność.
Absolwenci SP 17. Rok 1970
mat. SP 17
Szkoła Podstawowa nr 17 jest też jednak na wskroś nowoczesna i dostosowująca się do wymagań, jakie stawia dziś współczesny świat.
Morska szkoła z charakterem. SP 67 na Żabim Kruku świętowała 60 urodzin
- Dumna jestem z tego, że od klasy IV nasi uczniowie uczą się języka niemieckiego. W klasach VII i VIII nauka ta odbywa się w wymiarze czterech godzin w tygodniu. Najzdolniejszym uczniom proponujemy wymianę międzynarodową ze szkołą w Lubece, ale też przygotowujemy do egzaminu państwowego DSD1. W ubiegłym roku dziewięciu uczniów taki certyfikat ze znajomości języka niemieckiego uzyskało. Absolwenci naszej szkoły potrafią posługiwać się dwoma językami obcymi: angielskim, który, jak w innych szkołach nauczany jest od I klasy, oraz niemieckim - podkreśla Barbara Sławińska.
Patyczaki i ślimak na lekcji
SP 17 nie stroni też od oryginalnych sposobów kształcenia i kontaktów z dziećmi. Okazuje się bowiem, że jedna z nauczycielek w klasach I-III w proces edukacyjny i wychowawczy wprzęgła … zwierzęta. Ściślej rzecz biorąc chodzi o patyczaki (owady) oraz dość sporego ślimaka afrykańskiego.
Absolwenci szkoły w roku 1983
mat. SP 17
- Patyczaki w czasie przerwy są dokarmiane przez dzieci. Uczniowie się też nimi bawią, kładą sobie na ubraniach. Wcale się ich nie brzydzą. Z kolei, w nagrodę za dobre zachowanie można otrzymać do osobistej opieki ślimaka, którego stawia się w akwarium na ławce. Dziecko może na przykład go pogłaskać i dać mu jeść - wyjaśnia dyrektorka szkoły.
Lekcje historii na żywo
Zajęcia w SP 17 nie ograniczają się tylko do murów szkolnych. Jedna z nauczycielek w nauczaniu początkowym I-III prowadzi lekcje dotyczące Gdańska. Raz w tygodniu dzieci mają wycieczki, podczas których poznają zabytki i historię miasta.
Teatr Miniatura, 2009. Pasowanie na ucznia repliką buławy hetmańskiej
mat. SP 17
- I proszę sobie wyobrazić, że w ubiegłym roku nasze dziewczynki z III klasy wygrały konkurs wiedzy o Gdańsku, a rywalizowały w nim z licealistami - mówi Barbara Sławińska.
Pochylamy się z troską nad każdym uczniem
Dziś do Szkoły Podstawowej nr 17 uczęszcza 387 uczniów, a ich edukacją zajmuje się 54 nauczycieli. Obie liczby mówią o tym, że szkoła z ulicy Czarnieckiego, jest na tyle nieduża, że można w niej zadbać o bliskie relacje z dziećmi, znając nawet ich osobiste problemy.
Noszenie szlacheckiej czapki wymagało od uczniów dużego poświęcenia
mat. SP 17
- U nas uczeń na pewno nie jest anonimowy. Nasza kadra nauczycielska to grupa pasjonatów, którym naprawdę chce się pracować i swoich obowiązków nie ograniczają do kartkowania podręcznika. Cały czas przyświeca nam hasło: szkoła z pomysłem - zapewnia Barbara Sławińska.
Kto ukończył SP 17?
W 70-letniej historii szkoły z Wrzeszcza nie brakuje znanych absolwentów.
Szkoła Podstawowa nr 46 fetowała swoje 65-lecie
Jest wśród nich np. Giedymin Jabłoński (ur. 1946 r.), uznany gdański twórca biżuterii ze złota i bursztynu oraz Alicja Stasiewicz, aktorka, występująca m.in. w filmie “Bodo” oraz serialu “Na Wspólnej”, która ukończyła SP 17 w 1992 r.
Hetmańskie nakrycie głowy zastąpiły zgrabnie uszyte birety, zdjęcie z 2022 r.
mat. SP 17
O rok wcześniej mury “Hetmanki” opuściła Marta Łagownik, która w czerwcu 2024 r. została mistrzynią Europy na dystansie średnim w triathlonie.
Absolwentem SP 17 jest też Patryk Woziński, ps. Kizo, raper i autor tekstów.
Szkoła z Przymorza Wielkiego wkracza w dojrzały wiek. SP nr 44 ma już 50 lat
Do grona “Hetmańczyków” zalicza się również Franciszek Bielak, gdański rysownik, mający kilkanaście milionów fanów na TikToku. "Fredziownik", bo pod takim pseudonimem działa młody artysta, ukończył SP 17 w 2015 r.
Gabinet dyrektora SP 17 zdobi olbrzymi portret olejny Stefana Czarnieckiego. Autor i data powstania obrazu nie jest znana
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
O tym, jak dobrze wspominają naukę w SP 17 jej absolwenci świadczy najlepiej to, że kilkuosobowa grupa z rocznika 1954-1961 ufundowała w tym roku pamiątkową tablicę dla uczczenia 70-lecia szkoły. Wykonana z granitu wisi na ścianie, zaraz za drzwiami wejściowymi.
Dzieci z innych dzielnic i państw
Połowę stanu uczniowskiego SP 17 stanowią dzieci spoza Wrzeszcza, który jest dziś starzejącą się częścią Gdańska. Dojeżdżają one z takich dzielnic jak Chełm, Morena i Jasień.
8 listopada 2017 r. to ważna data w historii SP 17. Tego dnia otwarto nowoczesne, wielofunkcyjne boisko
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Sporo - bo ponad 50 - jest też uczniów, których rodzice są cudzoziemcami. Większość z nich pochodzi z Ukrainy, ale jest też spora grupa młodych Białorusinów. Wśród dzieci z zagranicy są też Kazachowie i Azerzy. W tym tygodniu w szkole pojawiła się mała dziewczynka z Konga, państwa położonego w środkowej Afryce. Jej rodzice studiują obecnie na Politechnice Gdańskiej.
SP nr 8 na Chełmie skończyła 30 lat! Jej uczniowie dbają o planetę i kochają WOŚP
Do SP 17 uczęszczają też dzieci Polaków, którzy zdecydowali się wrócić do kraju po emigracji spędzonej w Niemczech i Wielkiej Brytanii.
Kiedy obchody jubileuszu?
70 lat istnienia wrzeszczańska szkoła będzie obchodzić w piątek, 11 października. Początek uroczystości w sali gimnastycznej o godz. 10.00.
Przecięcie wstęgi podczas inauguracji boiska w 2017 r. Od lewej: Grzegorz Kryger - Wydział Rozwoju Społecznego Urzędu Miejskiego, Barbara Sławińska - dyrektorka SP 17, Wojciech Błaszkowski -wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdańska, Andrzej Kowalczys - radny miasta
fot. Grzegorz Mehring/ gdansk.pl
Co życzyć Szkole Podstawowej nr 17 z okazji 70. urodzin?
- Ach, żeby się, po prostu, dobrze miała … 70 lat to dużo, ale to jest tylko budynek. A wnętrze ma duszę. I ta “dusza” szkoły musi być wciąż młoda - odpowiada Barbara Sławińska, która pracę w SP 17 jako nauczycielka zaczęła już w latach 80.
Jubileusz Szkoły Podstawowej nr 9. Od 70 lat uczy i podnosi na duchu chore dzieci w szpitalu
LISTA DYREKTORÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 17 IM. HETMANA STEFANA CZARNIECKIEGO:
Sabina Doczkałowa 1954-1959
Felicja Niewiarowska 1959-1968
Krzysztof Wojkiewicz 1968-1970
Zuzanna Piekut 1970-1977
Beata Szczęsna 1977-1979
Maria Linowska 1979-1981
Jadwiga Nowecka 1981-2009
Barbara Sławińska od 2009
ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ Z OBCHODÓW JUBILEUSZU 70-LECIA "HETMANKI":