Prace przy budowie hermetycznej kompostowni ruszą jeszcze w maju, a 25 kwietnia podpisano umowę na dofinansowanie unijne dla spalarni odpadów w Szadółkach.
- Czekają nas dwie duże inwestycje, których efektem będzie to, że wokół Szadółek będzie lepszy klimat, nie mówiąc już o zapachu - mówi Michał Dzioba, prezes zarządu Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku. - Nową kompostownię oddamy do użytku już w pierwszej połowie przyszłego roku. Jestem przekonany, że ta inwestycja dzięki zastosowaniu technologii nastawionej na ograniczanie uciążliwości zapachowych wpłynie pozytywnie na odczucia mieszkańców naszego sąsiedztwa. Od kilku lat już idziemy w kierunku zmiany samego zakładu, który z zakładu wyłącznie utylizującego odpady przekształca się w nowoczesne centrum odzysku i recyklingu.
Hermetycznie od A do Z
Nowa kompostownia przetwarzać ma 40 tys. ton odpadów biodegradowalnych rocznie i powstanie w miejscu, w którym jeszcze rok temu na 100 ha funkcjonował otwarty plac dojrzewania i składowania kompostu.
- Nowa instalacja będzie całkowicie hermetyczna. Kompost będzie się mieścił w szczelnie zamkniętych obiektach od pierwszej do ostatniej fazy trwającej osiem tygodni produkcji - podkreśla Maciej Jakubek, członek zarządu ds. technicznych Zakładu Utylizacyjnego. - Działające obecnie w Polsce tego typu zakłady pracują w oparciu o obowiązujące w naszym kraju prawo, ale nasz projekt wybiega dalej. Technologia została opracowana w taki sposób, by maksymalnie ograniczyć uciążliwości odorowe. Dlatego każda część procesu, od przejęcia odpadu aż po zagospodarowanie gazów procesowych odbywać się będzie w sposób zoptymalizowany właśnie pod kątem niwelacji tych uciążliwości.
Cała przestrzeń składającego się z czterech części obiektu wyposażona będzie w wentylację mechaniczną z wielostopniowym systemem oczyszczania gazów powstających w trakcie produkcji. Wymiana powietrza w kompostowni odbywać się będzie z co najmniej siedmiokrotną częstotliwością na godzinę. Zanim trafi ono do atmosfery będzie odpylane, oczyszczane za pomocą płuczek wodnych i chemicznych i dezodoryzowane, a rekuperatory odzyskają ciepło powstające w trakcie produkcji kompostu. Ostatnim punktem procesu będzie przepuszczenie gazów przez biofiltr o blisko 100 proc. skuteczności. Emisja będzie się odbywała za pomocą kominów wysokości 10 m.
- Wysokość kominów wynika z modelowania numerycznego rozprzestrzeniania zanieczyszczeń. Wyprowadzając je w wyższe warstwy atmosfery spowodujemy, że nie będą odczuwalne w otoczeniu - tłumaczy Maciej Jakubek. - Dzięki ujęciu emisji w kominy, można będzie jeszcze na tym etapie w razie potrzeby dodatkowo stosować środki utleniające lub dezodoryzujące.
Jak działać będzie kompostownia?
- Odpady z sortowni ZU i bezpośrednio przywożone z zewnątrz będą odbierane w hali przyjęć. Załadunek odbywać się będzie za pomocą taśmociągu w hali przyjęć sortowni. Na taśmociągu odpady będą mieszane automatycznie z materiałem strukturalnym (zmielone gałęzie, których dodatek pozwala na lepsze napowietrzenie zbitej masy odpadów kuchennych).
- Tak przygotowany materiał trafi do łącznika operacyjnego, w którym zlokalizowane będą wrota do 16 żelbetowych komór/tuneli intensywnego kompostowania. Tutaj odbywa się główna część procesu produkcji kompostu (trwa pięć tygodni). Podłoga każdego z tuneli wyposażona jest w rzędy dysz do napowietrzania pryzmy, przy suficie znajdują się wyloty wentylacji oraz system nawadniający kompostowane odpady. Przy podłodze zamontowany będzie system pomiaru wilgotności w złożu. W zależności od wyników pomiarów materiał będzie albo podsuszany, albo nawadniany, tak żeby proces przebiegał w optymalnych warunkach.
- Na zakończenie kompost trafia do hali ostatecznego dojrzewania, gdzie będzie dodatkowo napowietrzany z pomocą przerzucarki. Po trzech tygodniach kompost jest doczyszczany przy pomocy sita (zbyt duże cząstki materii przechodzą proces ponownie). Bezpośrednio stąd gotowy produkt trafi do sprzedaży.
Wszystkie etapy powstawania kompostu przebiegają w warunkach hermetycznych.
Co istotne, wydzielenie 16 komór umożliwi zakładowi prowadzenie kompostowania selektywnego. Dzięki temu uzyskiwać będzie nie tylko produkowany dotąd kompost/polepszacz gleby z odpadów kuchennych, który nie nadaje się do uprawy roślin jadalnych, ale także pełnowartościowy kompost do wykorzystania w rolnictwie i ogrodnictwie.
Co na to sąsiedzi?
- Z końcem czerwca ubiegłego roku zakończyliśmy kompostowanie odpadów na otwartym placu. Kilkakrotnie w ciągu minionych lat rozbudowaliśmy i zmodernizowaliśmy system odgazowywania kwater. Chcieliśmy sprawdzić efekty naszych działań, a tylko mieszkańcy najbliższego otoczenia zakładu mogli wydać obiektywną opinię w tej sprawie - zaznacza Michał Dzioba. - Dlatego zleciliśmy badanie opinii publicznej wśród naszych sąsiadów Pracowni Badań Socjologicznych Uniwersytetu Gdańskiego.
Badanie przeprowadzono między 17 a 25 marca 2018 r. w najbliższym i nieco dalszym sąsiedztwie ZU (patrz tabelka) na reprezentatywnej grupie 500 osób. Wyniki zestawiono z danymi z ankiet przeprowadzonych w 2017, a częściowo także w 2013 r.
Wynika z tego, że liczba osób, które odczuwają nieprzyjemne zapachy spadła w porównaniu z zeszłym rokiem z blisko 83 do 64 proc. (przy czym blisko 48 proc. ankietowanych deklarowało, że odczuwa je sporadycznie), ponad ⅓ respondentów w ogóle nie odczuwała nieprzyjemnych zapachów.
Szczegółowe wyniki w prezentacji i więcej na temat kompostowni - w prezentacji pod tekstem.
Zaprojektowaniem i budową hermetycznej kompostowni zajmuje się konsorcjum firm: EKONOVA, AQUACOMS oraz EKO TECH. Próby końcowe instalacji będą zakończone w I kwartale 2019 r., w drugim - obiekt zostanie oddany do użytku.
