O tym, jak górale w Gdańsku zamieszkali. Historię ich rodzin poznasz dzięki wystawie

W dość nietypowym miejscu, bo na kościelnym ogrodzeniu, i dość nietypowi gdańszczanie, bo pochodzący z Podhala - uroczyście odsłonili fotograficzną wystawę plenerową pod hasłem: “Podzielmy się historią jasieńskich rodzin”, przedstawiającą losy ich przodków. Górale mieszkają na Jasieniu już od przeszło 70 lat.
18.10.2022
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Mirosław Adamczyk, prezes Gdańskiego Związku Podhalan w Polsce, zaznacza, że górale zaczęli przyjeżdżać, i osiedlać się, w Gdańsku jeszcze przed wybuchem II wojny światowej
Mirosław Adamczyk, prezes Gdańskiego Związku Podhalan w Polsce, zaznacza, że górale zaczęli osiedlać się w Gdańsku jeszcze przed wybuchem II wojny światowej
Fot. Dominik Paszliński / www.gdansk.pl

Wystawę można oglądać każdego dnia, praktycznie przez całą dobę, do końca roku - na ogrodzeniu jasieńskiego kościoła: parafii pw. Błogosławionej Doroty z Mątew, która znajduje się u zbiegu ulic Kartuskiej i Pólnicy.

Składa się na nią 20 plansz przedstawiających, stylizowane na sepię, rodzinne zdjęcia. Pod nimi znajduje się krótki opis danej rodziny, a także informacja o tym, w którym roku się przeprowadzili z południa kraju w okolice Gdańska. Część przygotowanych zdjęć wykonano w czasach wojny, pozostałe już po jej zakończeniu. Najmłodsze są prawdopodobnie z lat 60. XX wieku, kiedy Jasień nie był jeszcze tak zabudowany jak obecnie.

Gdański dron. Jak prezentuje się dzielnica Jasień z lotu ptaka? Zobaczcie!

Inicjatywa, by taką wystawę stworzyć, wyszła od Przewodniczącej Zarządu Dzielnicy Jasień, pani Magdaleny Nowickiej. Członków Gdańskiego Związku Podhalan Oddział w Jasieniu nie trzeba było długo do tego przekonywać. Zdjęcia, które wykorzystano do przygotowania wystawy, pochodzą z rodzinnych albumów właśnie członków Związku Podhalan - wyłącznie tych mieszkających na Jasieniu.

Plenerową wystawę poświęconą góralskim przodkom dzisiejszych mieszkańców Jasienia można obejrzeć na ogrodzeniu jasieńskiego kościoła: parafii pw. Błogosławionej Doroty z Mątew, która znajduje się u zbiegu ulic Kartuskiej i Pólnicy
Plenerową wystawę poświęconą góralskim przodkom dzisiejszych mieszkańców Jasienia można obejrzeć na ogrodzeniu jasieńskiego kościoła: parafii pw. Błogosławionej Doroty z Mątew, która znajduje się u zbiegu ulic Kartuskiej i Pólnicy
Fot. Dominik Paszliński / www.gdansk.pl

Ilu górali mieszka obecnie w dzielnicy Jasień?

- Trudno powiedzieć. Tylko w gdańskim oddziale naszego Związku są 42 osoby, ale mieszka zdecydowanie więcej, myślę, że około 200 osób - szacuje pan Mirosław Adamczyk, prezes Gdańskiego Związku Podhalan w Polsce. - Mieszkają nie tylko w tej dzielnicy, ale też na Szadółkach i w Kiełpinie Górnym, a pewnie i też w innych dzielnicach. Do Gdańska przyjechało dużo naszych tuż po wojnie. Z tego, co mówili mi jeszcze moi rodzice, to w latach 1945-1950 tutaj, w Jasieniu, było nawet więcej górali niż Kaszubów - dodaje.

Pan Adamczyk zaznacza, że w górach często dużo rodzin z tej samej, bądź sąsiednich, miejscowości jest ze sobą spokrewnionych.

- Gdzie się nie spojrzeć tam stryj, stryjenka albo wujek, ciocia - śmieje się pan Mirosław. - Więc można powiedzieć, że my wszyscy mieszkający w tej gdańskiej dzielnicy, jesteśmy ze sobą w jakiś sposób powiązani. Osoby, które tutaj przybyły przed 70 laty, pochodziły m.in. z takich miejscowości jak Lubomierz, Mszana Dolna i Mszana Górna. Wszyscy obok siebie mieszkali. No i jak wyjechał jeden, to pojechał kolejny. Tak jeden drugiego "ciągnął" za sobą. A co ciekawe, pierwsi górale przybyli do Gdańska jeszcze przed II wojną światową. W 1938 roku przyjechał tu mój pradziadek. Przybył tu za pracą i chlebem, bo w górach ciężko było o pracę. I tak to się zaczęło - jeden zaczął tu ściągać następnych.

W sobotę sprzątanie południowych dzielnic miasta

Rzadki widok w Gdańsku - góralski strój

Podczas uroczystego odsłonięcia wystawy mieszkańcy Jasienia mogli zobaczyć swoich sąsiadów - górali w tradycyjnych podhalańskich strojach. Trudno jednak o taki widok np. na oficjalnych uroczystościach w mieście. Pan Mirosław przyznaje skromnie, że choć są dumni ze swojego pochodzenia, to nie chcą się z tym wszędzie afiszować. Bywają jednak w nich podczas wydarzeń, na które są zapraszani m.in. przez Zrzeszenie Kaszubsko - Pomorskie, z którego oddziałami w Gdańsku i Pruszczu Gdańskim są w stałym kontakcie.

Wystawa cieszyła się w niedzielę dużym zainteresowaniem okolicznych mieszkańców
Wystawa cieszyła się w niedzielę dużym zainteresowaniem okolicznych mieszkańców
Fot. Dominik Paszliński / www.gdansk.pl

Bacówka na Jasieniu?

Od pewnego czasu wśród mieszkańców Gdańska krąży informacja o tym, że przy ul. Źródlanej górale wybudowali bacówkę, do której zapraszają chętnie także wszystkich zainteresowanych, nie tylko z Jasienia.

- To nie jest bacówka, to raczej gazdówka. Baca to ten co owce pasie, a gazda to gospodarz - prostuje pan Adamczyk. - Faktycznie, powoli, własnymi siłami budujemy sobie takie miejsce. To drewniana konstrukcja, która powstała z naszych własnych funduszy. Ma około 70 metrów kw. powierzchni, a w środku zmieści się co najmniej 70 osób. Gazdówka to miejsce, w którym się spotykamy. Mamy tam zebrania Związku, ale organizujemy też festyny, na które zapraszamy wszystkich mieszkańców Jasienia, czasem ogniska. W ubiegłym roku np. zorganizowaliśmy zimą kulig dla wszystkich chętnych. W ten weekend mamy kolejne wydarzenie: kończy się kadencja zarządu naszego związku, więc w sobotę będziemy mieć wybory nowego zarządu - wylicza.

Jasień. Pierwszy w tym roku dzielnicowy spacer z udziałem władz Gdańska za nami. Co ustalono?

Jak góralom żyje się w Gdańsku?

- Dobrze. Wszyscy mamy tu swoje domy. Mamy dobre kontakty z sąsiadami, choć niektórzy początkowo patrzyli na nas jak na jakąś "egzotykę". Bo to w sumie nietypowe - górale mieszkający nad morzem. No, ale chyba już się do nas przyzwyczaili - ocenia pan Mirosław Adamczyk.

ZOBACZ FOTOGALERIĘ Z UROCZYSTEGO OTWARCIA WYSTAWY POŚWIĘCONEJ GDAŃSKIM GÓRALOM

 

Przygotowana wystawa to efekt współpracy Rady Dzielnicy Jasień z Gdańskim Związkiem Podhalan Oddział w Jasieniu (wybór zdjęć, zbieranie informacji do podpisów pod nimi). Finansowana jest przez Gdański Archipelag Kultury Winda w ramach działań budżetowych Rady Dzielnicy Jasień: “Organizacja otwartych działań z zakresu kultury i edukacji w dzielnicy - warsztaty, wystawy.”

TV

Czwarty mikrolas już rośnie - zobacz, jak powstawał na Oruni Górnej