Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na
stronie głównej gdansk.pl
Fasada Złotej Kamienicy ozdobiona jest licznymi płaskorzeźbami, herbami oraz złoceniami. To piękny budynek z bogatą historią
fot. Dominik Paszliński/ www.gdansk.pl
Co dalej z zabytkiem?
- Transakcja nie doszła do skutku, oferent wycofał się. Chroniąc interes uczelni, jesteśmy zmuszeni powstrzymać się od dalszych informacji - informuje w krótkim komunikacie dr Zuzanna Szwedek-Kwiecińska, rzecznik prasowy Uniwersytetu Morskiego w Gdyni (UMG). - Sprawa trafi na radę uczelni - dodaje.
Przypomnijmy, że otwarcie ofert w przetargu na sprzedaż Złotej Kamienicy odbyło się 16 czerwca tego roku. Cena wywoławcza wynosiła niespełna 19,7 milionów złotych. Zgłosił się jeden podmiot, który zaproponował kupno zabytku za 60 mln zł. Mimo, że postępowanie przetargowe miało charakter publiczny, to Uniwersytet Morski podlegający nadzorowi Ministerstwa Infrastruktury, nie ujawnił danych dotyczących oferenta.
Resztki gotyckiej bramy pod Złotą Bramą. Jak ważne jest to odkrycie?
Niesfinalizowanie transakcji oznacza stratę przez tajemniczą firmę wpłaconego wadium w wysokości 1,9 mln zł.
Skąd plany sprzedaży Złotej Kamienicy?
Plan sprzedaży okazałej nieruchomości ma ścisły związek z budową przez Uniwersytet Morski w Gdyni (UMG) w pobliżu Twierdzy Wisłoujście Centrum Offshore. Nowoczesny ośrodek naukowy zajmujący się morską energetyką wiatrową, został otwarty w lutym 2024 r. W placówce swoją główną siedzibę znalazł Instytut Morski w Gdańsku, który zgodnie z decyzją ministra nauki i szkolnictwa wyższego z sierpnia 2019 r. jest częścią UMG.
Decyzję o sprzedaży Złotej Kamienicy gdyńska uczelnia podjęła z uwagi na planowany rozwój i budowę nowego statku szkolnego, który zastąpiłby wysłużony „Dar Pomorza”.
Dzieje Złotej Kamienicy
Jak podaje
Gedanopedia, internetowa encyklopedia Gdańska, w miejscu dzisiejszej Złotej Kamienicy (nazywanej też Domem Steffensów i Domem Speimanna), najpewniej w końcu XV wieku wzniesiono jednopiętrową kamienicę. Jest ona widoczna na obrazie z 1601 r.
Antona Möllera “Grosz czynszowy”.
Pod koniec XVI w. kamienica kilkakrotnie wchodziła w skład pomieszczeń rezydencji króla polskiego Zygmunta III Wazy podczas jego wizyt w mieście.
W rękach burmistrza i kupca
Od 1601 r. budynek stał się własnością burmistrza Gdańska Johanna Speimanna. W 1609 r. polecił on wzniesienie nowej kamienicy, według projektu Abrahama van den Blocka, z kamienną manierystyczną fasadą o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej, ukończonej w 1618 r., fragmentarycznie przypisywanej Hansowi Voigtowi z Rostocku.
Złota Kamienica nazywana jest też Domem Steffensów i Domem Speimanna
fot. Dominik Paszliński/ www.gdansk.pl
Kamieniczka jeszcze za życia Johanna Speimanna pełniła funkcję muzeum osobliwości. Była tam kolekcja obrazów, rzeźb, wyrobów rzemiosła artystycznego, minizbrojownia z mediolańskimi zbrojami i biblioteką. Po kamieniczce - muzeum raz w tygodniu oprowadzał gości specjalnie wynajęty do tego celu kustosz.
W 1786 r. właścicielem kamienicy został kupiec Carl Gottlieb Steffens, w rękach tej rodziny pozostawała do 1918 r., następnie przeszła na własność miasta. W 1924 r. Złota Kamieniczka została przebudowana i połączona z sąsiednimi kamienicami nr 40 i 42.
W latach 1924-1925 kamienica została poddana konserwacji - wymieniono wówczas uszkodzone kamienie, ramy okienne oraz zastąpiono popiersie Regulusa kopią popiersia Katona. W 1938 r. na parter przeniesiono zbiory, głównie przyrodnicze i bursztynu, Państwowego Muzeum Przyrodniczego i Prehistorii, zaginione z końcem II wojny światowej.
Zniszczenia wojenne i odbudowa
Złota Kamienica została zniszczona w 1945 r. Ocalała jednak fasada. Zabytek został odbudowany według projektu Mariana Bajdo, a elementy rzeźbiarskie częściowo wykonał Alfons Łosowski. Przedproże udało się zrekonstruować z użyciem oryginalnych elementów.
Od 1952 r. w Złotej Kamienicy mieści się siedziba Instytutu Morskiego, placówki naukowo-badawczej służącej branży morskiej.
W latach 1999-2001 wykonano renowację fasady Złotej Kamienicy.
Bogaty wystrój fasady kamienicy
W gdańskiej kamienicy turystów zachwyca bogata, złocona dekoracja - stąd jej nazwa.
Na czterokondygnacyjnej elewacji dostrzec można m.in. kamienne rzeźby przedstawiające alegorie Wiary, Nadziei, Miłosierdzia oraz cnót Roztropności, Sprawiedliwości, Męstwa oraz Umiarkowania.
Gdańskie zabytki z dotacją na renowację - z budżetu województwa
Fasada przedstawia głowy władców i wodzów, sceny batalistyczne i herby fundatorów. Wśród postaci są m.in. Wawrzyniec Medyceusz, król Zygmunt III Waza, Juda Machabeusz, cesarz Otton III, król Władysław Jagiełło, Fabrycjusz, Solon, Temistokles oraz albański bohater narodowy Gjergj Skanderbeg (Jerzy Kastriota).
Szczyt kamienicy wieńczy posąg Fortuny.
Nad wejściem znajdują się napisy w języku łacińskim: ”Cnotę kochaj, to cię uszczęśliwi, zechcesz prześladować, to obali” oraz „Czyń słusznie, nikogo się nie lękaj”.
