O badaniu informuje Marta Bańka, rzeczniczka Portu Czystej Energii. Jak pisze, badanie zostało przeprowadzone w kwietniu i maju 2024 roku wśród mieszkańców Gdańska na grupie ponad tysiąca osób w wieku 18 lat i więcej. Próba była reprezentatywna ze względu na płeć, wiek, wykształcenie oraz obszar zamieszkania. Metodą badawczą był wywiad bezpośredni wspomagany komputerowo (CAPI) realizowany w domu respondentów.
Wyniki badania są jednoznaczne – budowa Portu Czystej Energii to potrzebna i wyczekiwana inwestycja, a mieszkanki i mieszkańcy Gdańska w zdecydowanej większości pozytywnie oceniają wpływ PCE na środowisko.
Z badania wynika, że aż 91 procent respondentów jest zdania, że budowa Portu Czystej Energii jest inwestycją potrzebną. Dla porównania w badaniu z 2022 roku budowę PCE za zasadną uznało 74 procent ankietowanych, a aż 25 procent nie miało w tym zakresie wyrobionego zdania.
- Od początku budowy Portu Czystej Energii dużą uwagę przywiązujemy do komunikacji z mieszkankami i mieszkańcami Gdańska. Pierwsze dyskusje dotyczące powstania instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w tej części Pomorza toczyły się już blisko 18 lat temu. Za nami wiele lat opowiadania o tym czym są i jak działają ITPOK-i (instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych) i jakie niosą za sobą korzyści, odczuwalne zarówno bezpośrednio w naszych domach, jak i dla środowiska – mówi Sławomir Kiszkurno, prezes zarządu Portu Czystej Energii. - Wraz z Zakładem Utylizacyjnym, od 2014 roku, prowadzimy i czynnie uczestniczymy w obradach tzw. Rady Interesariuszy, która jest społeczną platformą wymiany bieżących informacji i doświadczeń w zakresie planowania, koordynacji i realizacji działań inwestycyjnych związanych z gospodarką odpadami w naszych spółkach – dodaje Kiszkurno.
Korzyści dla mieszkańców i dla środowiska
Aż 87 proc. badanych zgodziło się z tym, że Port Czystej Energii przyczyni się do zmniejszenia ilości odpadów trafiających na składowisko. To ważna informacja, ponieważ ograniczenie składowania odpadów to jeden z priorytetów krajowych i całej Unii Europejskiej. Zgodnie z obowiązującym prawem, w roku 2035 na składowiska będzie mogło trafić nie więcej niż 10 proc. ogółu zebranych w gminach odpadów komunalnych. Port Czystej Energii jest kluczowym krokiem ku ograniczeniu, a następnie wyeliminowaniu składowania odpadów komunalnych poprzez działalność polegającą na termicznym przekształcaniu nienadających się do recyklingu odpadów.
Zdecydowana większość badanych (75 proc.) zgadza się także ze stwierdzeniami dotyczącymi tego, że gdańska instalacja przyczyni się do zmniejszenia zużycia węgla do produkcji energii oraz zmniejszenia emisji zanieczyszczeń do powietrza (pyłów, tlenków siarki, tlenku azotu oraz metanu). Także w tej kwestii mieszkańcy mają rację. Port został dostosowany do najnowszych wytycznych BAT (Best Available Techniques) dla spalania odpadów, które zawarte są w decyzji wykonawczej Komisji UE 2019/2010 z 12 listopada 2019 r. Port Czystej Energii to nowoczesna elektrociepłownia wyposażona w wysokosprawny i wieloetapowy system oczyszczania spalin, spełniający najwyższe środowiskowe standardy.
Trwa testowe spalanie odpadów w Porcie Czystej Energii. To gorący rozruch
Wpływ na środowisko w codziennych działaniach
O wysokiej samoświadomości mieszkanek i mieszkańców Gdańska świadczą także inne odpowiedzi badanych. Ich zdecydowana większość (92 proc.) jest przekonana o swoim wpływie na środowisko, poprzez wytwarzanie codziennych odpadów, a swoimi działaniami potwierdzają to, że wiedzą co robić, by ten wpływ był minimalny.
Aż 88 proc. respondentów deklaruje segregowanie odpadów „u źródła”, czyli we własnych domach. Oszczędzanie wody deklaruje 75 proc. badanych, 70 proc. rozsądne gospodarowanie ciepłem w domu (np. nieprzegrzewanie pomieszczeń czy zakręcanie ogrzewania przy wietrzeniu mieszkania), a 68 proc. rozsądne gospodarowanie prądem w domu (np. wyłączanie urządzeń z funkcji StandBy, używanie oświetlenia LED czy nowoczesnego AGD). Są także działania do poprawy, gdzie świadomość rozmija się z praktyką – jedynie nieco połowa badanych (52 proc.) przyznała, że stara się produkować jak najmniej odpadów (np. nie używa jednorazowych naczyń, świadomie rezygnuje z niepotrzebnych opakowań, unika marnowania żywności).
Wyniki badania wskazują również, że niewystarczająca jest świadomość gdańszczan w zakresie ilości odpadów produkowanych przez jedną mieszkankę lub jednego mieszkańca w ciągu roku. Jedynie co trzecia badana osoba potrafiła poprawnie wskazać przedział, w którym znajduje się faktyczna ilość – czyli 424 kg odpadów (dane za rok 2023). To zdecydowanie więcej niż średnia w Polsce, i najlepszy dowód na to, że system gospodarowania odpadami w Gdańsku potrzebował takiej inwestycji, jaką jest budowa Portu Czystej Energii. Instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych będzie jednocześnie elektrociepłownią produkującą energię elektryczną i ciepło systemowe. Energia ta zostanie „zawrócona” do mieszkańców zgodnie z zasadami gospodarki cyrkularnej.
Badanie wskazuje na czym warto skupić się w kolejnych miesiącach i latach, aby sukcesywnie zwiększać świadomość mieszkanek i mieszkańców Gdańska na temat roli Portu Czystej Energii w gminnym systemie gospodarowania odpadami oraz wpływie Instalacji na samowystarczalność i bezpieczeństwo energetyczne Gdańska oraz regionu. Należy również pamiętać o prospołecznej i proekologicznej formie funkcjonowania zakładu.
Pełen raport badawczy dostępny jest online.
