Organizatorzy Gdańskiego Tygodnia Demokracji - Miasto Gdańsk, Europejskie Centrum Solidarności, Kreatywna Pedagogika i Uniwersytet Gdański - wierzą, że demokracji, budowania i poszanowania jej struktur można się nauczyć. Stąd pomysł na włączenie najmłodszych obywateli naszego miasta w proces jej tworzenia.
Jak się uczyć? Podczas Gdańskich Lekcji Obywatelskich - miejskiego projektu, które są częścią Tygodnia Demokracji, rozpoczynającego się 11 października w Europejskim Centrum Solidarności.
Swój akces i zaangażowanie w pilotażowy projekt pod nazwą Gdańskie Lekcje Obywatelskie - zgłosiło 65 gdańskich placówek: przedszkoli i szkół, co stanowi niemal 40 proc. gdańskiej bazy.
- Odpowiedzialności ze demokrację nie można porzucić, zbyć, komuś przekazać – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Chcemy dyskutować, słuchać ekspertów, znajdować rozwiązania dla aktualnych problemów. Szczególnie zależy mi na młodych, bo to oni od nas przejmą pałeczkę w sztafecie pokoleń oraz nauczycielach, którzy na co dzień troszczą się o ten nasz największy narodowy skarb.
W każdej z placówek, które przystąpiły do projektu, w najbliższym roku szkolnym zrealizowanych zostanie sześć lekcji przygotowujących dzieci i młodzież do aktywnego życia obywatelskiego. Ich scenariusz przygotowali eksperci - nauczyciele należący do sieci Kreatywna Pedagogika. To również innowacyjny projekt mający na celu doskonalenie zawodowe gdańskich nauczycieli. Prowadzony jest przez miejski samorząd już od siedmiu lat, w ramach Wydziału Rozwoju Społecznego UM.
Wybory samorządów uczniowskich
Zanim uczniowie zasiądą w ławach szkolnych, przećwiczą podstawowy mechanizm demokracji - wybory - w sposób praktyczny, wybierając swoich przedstawicieli i budżet. Wybory samorządów uczniowskich odbędą się we wszystkich zaangażowanych gdańskich placówkach, które przystąpiły do programu Gdańskich Lekcji Obywatelskich, tego samego dnia - w poniedziałek, 11 października - o tej samej porze, w godz. 9 do 12.
Poprzedzone mają być kampanią wyborczą na wzór tej dorosłej, znanej nam z wyborów parlamentarnych czy samorządowych, z debatami kandydatów, naradami uczniowskimi i… ciszą wyborczą.
Pierwsza lekcja obywatelska
Pierwszą lekcję obywatelską zaplanowano na następny dzień, 12 października. Rozpocznie się o godz. 9, jej temat to: „Ja obywatel: moje, twoje, nasze…”. Jak lekcja będzie wyglądać w szczegółach, zależy od inwencji szkoły. Niektóre placówki zapraszają gości: samorządowców, radnych czy ekspertów. W innych szkołach starsi uczniowie poprowadzą lekcje w młodszych klasach.
- Takie działania owocują zaangażowaniem uczniów w sprawy szkoły - przekonuje dr Agnieszka Tomasik, koordynatorka Kreatywnej Pedagogiki i dyrektorka Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 8 w Gdańsku. - Dają praktyczną wiedzę i umiejętności, a także poczucie sprawstwa i przekonanie, że zmiana jest możliwa. A w skali całego miasta czynią z nas, wszystkich uczniów i nauczycieli, wspólnotę na wzór tej dużej, narodowej wspólnoty.
Zagadnienia, które będą poruszane na kolejnych lekcjach to 2. Prawo – od Konwencji Praw Dziecka po prawa obywatelskie, 3. Przedsiębiorczość i sprawczość, 4. W świecie narracji i manipulacji, 5. Mam prawo mówić NIE! Od asertywności do nieposłuszeństwa obywatelskiego, 6. Razem dla dobra innych.
Program pilotażowy lekcji obywatelskich zakończy się wielkim finałem - 4 czerwca.
Wykłady i warszataty w ECS
Również we wtorek, 12 października, nauczyciele i nowo powołani członkowie samorządów szkolnych wezmą udział w specjalnie do nich adresowanych wykładach i warsztatach, podczas których usłyszą nie tylko ekspertów, ale i swoich zaangażowanych obywatelsko rówieśników.
- To prawdziwa radość, że będziemy gościć młodych ludzi w Europejskim Centrum Solidarności, edukacja do demokracji to jedna z misji naszej instytucji - tłumaczy Patrycja Medowska, zastępczyni dyrektora ECS ds. kultury obywatelskiej. - Mamy bardzo wiele tematów do omówienia. Od dobra wspólnego, przez zagrożenia, które czyhają na nasze wolności, aż po prawa do nieposłuszeństwa obywatelskiego.
GDAŃSKI TYDZIEŃ DEMOKRACJI - PROGRAM
“NASZE PRAWA I WOLNOŚCI”
11–15 października 2021
11/10/2021 PONIEDZIAŁEK
9.00–12.00 WYBORY DO SAMORZĄDÓW UCZNIOWSKICH
I GŁOSOWANIE NA BUDŻETY OBYWATELSKIE
miejsce: gdańskie placówki edukacyjne
15.30–16.30 PRAWA CZŁOWIEKA. GŁOS MAJĄ BURMISTRZOWIE MIAST
konferencja Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej
wystąpienie: Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska
online: www.gdansk.pl
17.00–18.30 NASZE PRAWA I WOLNOŚCI
otwarcie Gdańskiego Tygodnia Demokracji i debata
- Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska
- Patrycja Medowska, zastępczyni dyrektora Europejskiego Centrum Solidarności
- dr Agnieszka Tomasik, koordynatorka Kreatywnej Pedagogiki
DEBATA:
- Pola Biblis – studentka polonistyki-komparatystyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, działalnością społeczną zainteresowała się dzięki pracy nad Forum Młodych w ECS, a w 2019 roku razem ze znajomymi założyła nieformalną grupę aktywistyczną Młoda Zaraza
- Kaja Kędzioł – studentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, przygodę z aktywizmem rozpoczęła w 2019 roku od zorganizowania manifestacji solidarnościowej ze strajkiem nauczycielskim, tuż po niej, wraz z nowo poznanymi przyjaciółmi, założyła Młodą Zarazę
- prof. dr hab. Tomasz Szkudlarek – pedagog, autor licznych publikacji z zakresu filozofii wychowania, pedagogiki krytycznej i problematyki mediów, kierownik Zakładu Filozofii Wychowania i Studiów Kulturowych w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego
- moderacja: dr Miłosz Wojtyna – anglista, wykładowca akademicki, tłumacz, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego, pomysłodawca integracyjnego projektu „Sztuka mówienia”
miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, audytorium
online: www.gdansk.pl
wstęp wolny do wyczerpania miejsc
12/10/2021 WTOREK
9.00–10.00 LEKCJA OBYWATELSKA NR 1
Ja obywatel: moje, twoje, nasze…
miejsce: gdańskie placówki edukacyjne
11.00–12.30 LEKCJE OBYWATELSKIE
część 1 / miniwykłady adresowane są do uczniów i nauczyciel
- powitanie: Monika Chabior, zastępczyni prezydenta Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania
- wystąpienie wprowadzające: prof. Joanna Muszkowska-Penson – lekarka, więźniarka Ravensbrück, działaczka opozycji demokratycznej w PRL, współpracowniczka Lecha Wałęsy, honorowa obywatelka Gdańska, aktywna demokratka, która 25 października będzie świętować setne urodziny
- przesłanie na podstawie zapisu ze zbiorów ECS
JA OBYWATEL: MOJE, TWOJE, NASZE…
Lekcja 1
Jan Suchanek – adwokat, specjalista w zakresie kompleksowej obsługi prawnej przedsiębiorców, prelegent, konsultant i negocjator, autor szkoleń dla kadr menadżerskich i nauczycielskich, Pomorska Izba Adwokacka
PRAWO. OD KONWENCJI PRAW DZIECKA PO PRAWA OBYWATELSKIE
Lekcja 2
Michał Janczura – z wykształcenia politolog i prawnik bez aplikacji, z zawodu dziennikarz, autor serialu dokumentalnego „Piecza” o systemie pieczy zastępczej i losie podopiecznych, komentuje zawody sportowe dla niewidomych, rozmawia ze słuchaczami na antenie TOK FM
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I SPRAWCZOŚĆ
Lekcja 3
Michał Kanarkiewicz – uczy myślenia strategicznego, budowania strategii i podejmowania decyzji poprzez grę w szachy, szachista, wykładowca MBA, mówca inspiracyjny, autor książek, zremisował w partii szachów z dwunastym szachowym mistrzem świata Anatolijem Karpowem (2020), Kanarkiewicz Strategy Consulting
W ŚWIECIE NARRACJI I MANIPULACJI
Lekcja 4
Agnieszka Lichnerowicz – absolwentka Szkoły Głównej Handlowej, dziennikarka Radia TOK FM, gdzie prowadzi program „Światopodgląd”, reporterka – relacjonowała wybory, konflikty i międzynarodowe spotkania w Polsce i poza granicami, prowadzi warsztaty dziennikarskie i zajęcia, obecnie w Collegium Civitas
MAM PRAWO MÓWIĆ NIE! OD ASERTYWNOŚCI DO NIEPOSŁUSZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO
Lekcja 5
Aleksandra Łoboda – studentka kierunku Prawa człowieka i pomoc humanitarna w Instytucie Nauk Politycznych Sciences Po w Paryżu, absolwentka studiów translatorycznych na University of Westminster w Londynie, współorganizatorka protestu przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego „Zajmijcie się pandemią”, współzałożycielka fundacji „Widzialne – Zmiana jest Kobietą”
RAZEM DLA DOBRA INNYCH
Lekcja 6
Julia Monkiewicz – licealistka, uczennica klasy trzeciej w Akademickim Liceum Ogólnokształcącym „Lingwista”, współzałożycielka ruchu Animalia, aktywizującego młodych ludzi do ochrony jakości życia zwierząt, propagującego zdrowy tryb życia i mądrą politykę klimatyczną, radna Młodzieżowej Rady Miasta Gdańska
moderacja: Igor Dorawa – uczeń trzeciej klasy XIV Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku, przewodniczący samorządu uczniowskiego w swojej szkole, społecznik i wolontariusz, laureat nagrody „Aktywni w mieście 2019” w kategorii Wolontariusz Roku, Młodzieżowa Rada Miasta
- miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, audytorium
- online: www.gdansk.pl
- rezerwacja miejsc: Kreatywna Pedagogika
12.30–13.00 przerwa
13.00–15.00 LEKCJE OBYWATELSKIE W PRAKTYCE
część 2 / warsztaty adresowane do uczniów i nauczycieli
PRAWA CZŁOWIEKA, PRAWA OBYWATELA
prowadzenie: Małgorzata Głódkowska – adwokatka, przewodnicząca Komisji Edukacji Prawnej przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Gdańsku, koordynatorka programu edukacyjnego dla uczniów i nauczycieli ,,Adwokat przydaje się w życiu”, realizowanego przez Pomorską Izbę Adwokacką, autorka publikacji naukowych z zakresu ochrony własności intelektualnej, wykłada na Uniwersytecie Morskim w Gdyni
MEDIACJE RÓWIEŚNICZE
prowadzenie: Katarzyna Stryjek – mediatorka, pedagożka i wykładowczyni akademicka, prezeska Polskiego Centrum Mediacji oddział Trójmiasto (członkini-założycielka wcześniejszego Zespołu ds. Wprowadzania Mediacji w Polsce), propagatorka i trenerka mediacji rówieśniczej i szkolnej w Polsce oraz za granicą, współtwórczyni Centrum Mediacji Szkolnej i Rówieśniczej
NARZĘDZIOWNIK ŚWIADOMEGO DEMOKRATY
prowadzenie: Sylwia Betlej – dyrektorka Biura ds. Rad Dzielnic i Współpracy z Mieszkańcami, które współpracuje z lokalnymi społecznościami oraz koordynuje i prowadzi sprawy związane z Budżetem Obywatelskim, od 2006 roku pracuje w Urzędzie Miejskim w Gdańsku
GRANICE MOJEGO JĘZYKA SĄ GRANICAMI MOJEGO ŚWIATA
Komunikacja i manipulacja a ich rola w społeczeństwie
prowadzenie: Jarosław Marek Spychała – filozof, kulturoznawca, twórca metody Lego-Logos, wykładowca akademicki, specjalizuje się w filozofii, marketingu, antropologii filozoficznej, kulturoznawstwie, kulturze popularnej, filmie, komiksie, edukacji, naukowo interesuje się historią filozofii i religii, w Collegium Civitas prowadzi seminarium „Justin Bieber, Mojżesz i Coca-Cola? Archetypiczna siła marketingu”
- miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, audytorium, sale warsztatowe nr 4 i 5, sala wystaw czasowych
- rezerwacja miejsc: Kreatywna Pedagogika
18.00–19.30 EDUKACJA I DEMOKRACJA. JAK MOGĄ SIĘ UZUPEŁNIAĆ?
DEBATA
- Monika Chabior – socjolożka, zastępczyni prezydenta Gdańska ds. rozwoju społecznego i równego traktowania, działaczka społeczna, od wielu lat zaangażowana w działalność organizacjach samorządowych i pozarządowych
- prof. Marta Figlerowicz – profesor anglistyki, komparatystyki i filmoznawstwa Uniwersytetu Yale, przez pryzmat literatury i mediów pisze i wykłada o rozumieniu indywidualności oraz samoświadomości
- Agnieszka Holland – reżyserka, scenarzystka, przewodnicząca Europejskiej Akademii Filmowej, pierwsza kobieta w 46-letniej historii Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, która zdobyła Platynowe Lwy za całokształt twórczości
moderacja: Jacek Żakowski – dziennikarz, publicysta, nauczyciel akademicki, inicjator Concilium Civitas i Michał Tomasik, dziennikarz i wydawca radia TOK FM, członek Concilium Civitas i student Collegium Civitas
online: www.gdansk.pl
13/10/2021 ŚRODA
10.00–12.30 NA ULICACH I NA EKRANACH MONITORÓW – O RÓŻNYCH FORMACH UCZESTNICZENIA W DEMOKRACJI
DEBATA:
wstęp: dr Grzegorz Piotrowski – doktor nauk społecznych i politycznych, magister etnologii i antropologii kulturowej, badawczo przygląda się aktywizmowi, pracuje na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego i w Europejskim Centrum Solidarności
moderacja: dr Miłosz Wojtyna – anglista, wykładowca akademicki, tłumacz, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Gdańskiego, pomysłodawca integracyjnego projektu „Sztuka mówienia”
- miejsce: Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny, sala 1.43
- online: www.gdansk.pl
wstęp wolny do wyczerpania miejsc
17.00–19.00 POSZERZANIE POLA WOLNOŚCI
o roli wydawcy w budowaniu demokracji porozmawiamy z Henrykiem Woźniakowskim, publicystą, wydawcą i tłumaczem, przez 30 lat prezesem Społecznego Instytutu Wydawniczego Znak oraz z dr Dominiką Kozłowską, publicystką, filozofką i działaczką społeczną, która w tym roku przejęła stery wydawnictwa
wstęp do rozmowy: dr hab. Aleksander Hall – historyk, polityk, działacz opozycji demokratycznej w PRL
moderacja: Basil Kerski – dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności
- miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, biblioteka
- online: www.gdansk.pl
wstęp wolny do wyczerpania miejsc
podczas spotkania będzie możliwy zakup książki
14/10/2021 CZWARTEK
15.00–16.30 MARAZM JUŻ BYŁ. CZAS NA ZAANGAŻOWANIE
debata trójmiejskich pracodawców i ekspertów rynku pracy
- miejsce: Uniwersytet Gdański, Wydział Historyczny, sala 1.43
- online: www.gdansk.pl
wstęp wolny do wyczerpania miejsc
17.00–18.30 POWRÓĆMY JAK ZA DAWNYCH LAT... MELODIE LAT 20. I 30.
Koncert Weterana
wystąpią: Big Band pod dyrekcją Sylwii Janiak-Kobylińskiej oraz soliści – Magdalena Chmielecka, Barbara Lewicka, Szymon Kobyliński i Grzegorz Piotr Kołodziej
- miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, audytorium
- online: www.gdansk.pl
obowiązują zaproszenia
15/10/2021 PIĄTEK
18.00–19.30 JAK WYCHOWAĆ RAPERA. BEZRADNIK
wieczór autorski wokół książki „Jak wychować rapera. Bezradnik” (Znak, 2021) prof. dr hab. Marcina Matczaka – radcy prawnego, profesora nauk społecznych, specjalisty w zakresie prawa publicznego, interpretacji prawniczej i sądowego stosowania prawa, a prywatnie taty Maty
moderacja: dr Agnieszka Tomasik – koordynatorka Kreatywnej Pedagogiki
i Jan Suchanek – adwokat, Pomorska Izba Adwokacka
- miejsce: Europejskie Centrum Solidarności, audytorium
- online: www.gdansk.pl
wstęp wolny do wyczerpania miejsc
podczas wieczoru autorskiego będzie możliwy zakup książki.
