Polskie Państwo Podziemne - fenomen w skali świata
Za datę powstania Polskiego Państwa Podziemnego uznaje się noc z 26 na 27 września 1939 roku, kiedy to w Warszawie utworzono Służbę Zwycięstwu Polski, która dwa miesiące później przekształcona została w Związek Walki Zbrojnej, a następnie - w lutym 1942 r. - w Armię Krajową (AK). Była to największa tego typu organizacja podziemna na obszarze Europy, zajętym przez reżimy totalitarne. Pod koniec 1942 roku AK liczyła około 200 tys. członków. Państwo miało tajne struktury - zarówno cywilne, jak i wojskowe. Funkcjonowało sądownictwo, system tajnej edukacji i polska kultura. Państwo podlegało Rządowi RP na uchodźstwie. Działało na terytorium państwa polskiego okupowanym przez III Rzeszę i ZSRR.
Światowy Dzień Sybiraka. Gdańsk oddał hołd ofiarom stalinowskiego terroru
Szare Szeregi to konspiracyjny kryptonim Związku Harcerstwa Polskiego, podczas okupacji niemieckiej. Powołano je 27 września 1939 r. w Warszawie. Szare Szeregi współpracowały z Delegaturą Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj oraz Komendą Główną AK. Szare Szeregi w połowie 1944 roku skupiały ponad 15 tys. członków, w tym 7 tys. harcerek.
Gdańskie uroczystości rocznicowe
Główne miejskie uroczystości upamiętniające utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego i Szarych Szeregów odbyły się przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego na Targu Rakowym. Obecni byli przedstawiciele władz Gdańska i województwa, pomorscy posłowie, miejscy radni. Przybyli również kombatanci wraz z rodzinami.wartę honorową pod pomnikiem pełniło wojsko, policja oraz harcerze.
Ppłk Marcin Łyskanowski odebrał w imieniu Dowódcy Garnizonu Gdańsk meldunek o gotowości pododdziałów do uroczystości. Następnie z akompaniamentem Orkiestry Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej odśpiewano Hymn Polski.
- Spotykamy się, żeby oddać hołd tym dzielnym kobietom i mężczyznom, dziewczynkom i chłopcom, którzy działali i walczyli w zakonspirowanych strukturach państwa podczas II wojny światowej - powiedziała w imieniu władz Gdańska Monika Chabior, zastępczyni prezydent Miasta ds. rozwoju społecznego i równego traktowania. - Szczególnie gorąco witam przybyłych na naszą uroczystość kombatantów. To wy niesiecie przez życie płomień pamięci o dawno minionych czasach. Jesteście łącznikami historii i teraźniejszości. Wydarzenia II wojny światowej i wyjątkowość państwa podziemnego żyją w nas dzięki nim. Dzięki pamięci kombatantów. Są żywą historią Polki i determinacją w walce o niepodległość państwa, bohaterstwa, walki i żmudnej pracy od podstaw, by ten cel urzeczywistnić.
Wspomnienia bohaterów
Swoim wspomnieniem tragicznego czasu wojny i walki podzielił się prezes Okręgu Pomorskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i zarazem prezes Oddziału Morskiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów prof. Jerzy Grzywacz. Miał w chwili ataku Niemiec na Polskę 10 lat. Był harcerzem, uczestniczył w Powstaniu Warszawskim.
Wrzesień 1939 roku i obecny wrzesień były tak samo pogodne z tym, że tamten wrzesień był dla nas tragiczny. Po przegranej kampanii wrześniowej, w broniącej się Warszawie 27 września powstały pierwsze tajne organizacje - mówił w swoim wspomnieniowym wystąpieniu prof. Jerzy Grzywacz. - W narodzie polskim w całej jego historii bardzo mocno zakorzenione i cenione było poczucie wolności. Tym poczuciem wolności obdarzył nas Bóg.
Modlitwę za bohaterów i poległych poprowadził proboszcz Bazyliki Mariackiej ks. Ireneusz Bradtke. Po modlitwie odczytano apel pamięci, po którym salwę honorową oddała Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej. Na zakończenie uczestnicy uroczystości złożyli wieńce i wiązanki kwiatów pod Pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego.
