Pomnik "Tym, co za polskość Gdańsk", autorstwa Wawrzyńca Sampa i Wiesława Pietronia, został odsłonięty odsłonięty 29 listopada 1969 roku
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Koszmar sześciu lat wojny
Uroczystość pod monumentem na Podwalu Staromiejskim rozpoczęła się od złożenia meldunku dowódcy Garnizonu Gdańsk pułkownikowi Piotrowi Jaremu przez dowódcę kompanii reprezentacyjnej Marynarki Wojennej. Następnie, odśpiewano hymn narodowy.
W wydarzeniu uczestniczyli m.in. prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, przewodnicząca Rady Miasta Gdańska Agnieszka Owczarczak oraz radni: Kamila Błaszczyk, Katarzyna Czerniewska, Andrzej Kowalczys i Łukasz Świacki.
- Spotykamy się tu co roku, aby uczcić pamięć ten wojny, która zaczęła się 1 września 1939 roku. Tu w Gdańsku hitlerowskie Niemcy zaatakowały polską placówkę wojskową na Westerplatte i Pocztę Polskę w Wolnym Mieście Gdańsku - powiedział Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. mobilności i bezpieczeństwa.
Podkreślił, że w ciągu “długich sześciu lat wojny” życie straciło ponad 70 milionów ludzi.
- 80 lat temu nasz kontynent odetchnął z ulgą. Pokonane przez aliantów hitlerowskie Niemcy 8 maja 1945 roku podpisały bezwarunkową kapitulację - mówił zastępca prezydenta Gdańska.
Za strażnikiem miejskim, stoją od lewej: Piotr Borawski - zastępca prezydenta Gdańska, Agnieszka Owczarczak - przewodnicząca Rady Miasta Gdańska, Aleksandra Dulkiewicz - prezydent Gdańska, Łukasz Świacki - radny miasta Gdańska, Katarzyna Czerniewska - radna miasta Gdańska
mat. Urząd Miejski
Przypomniał jednocześnie, że działania zbrojne trwały jeszcze w Azji, zakończone kapitulacją Japonii 2 września 1945 r.
- Dla Polek i Polaków nie była to radosna rocznica. Ludzie odetchnęli wprawdzie z ulgą, bo zakończyła się najtragiczniejsza z wojen, w której życie straciło prawie sześć milionów naszych obywateli, w tym ponad trzy miliony obywateli polskich narodowości żydowskiej. Ten dzień miał dla nas bardzo gorzki smak. Znaleźliśmy się w sowieckiej strefie wpływów. Wróciliśmy na mapę Europy jako państwo zależne - podkreślił Piotr Borawski.
Dodał, że ci, którzy sprzeciwiali się nowemu porządkowi byli “szykanowani, eliminowani oraz mordowani przez NKWD i funkcjonariuszy UB”. - Polscy żołnierze, którzy ramię w ramię walczyli na froncie zachodnim nie otrzymali zaproszenia na londyńską paradę zwycięstwa - zaznaczył.
Dziś też mamy wojnę w Europie
Podkreślił, że to już kolejne obchody rocznicy zwycięstwa wojsk alianckich nad III Rzeszą odbywające się “w cieniu rosyjskiej agresji na Ukrainę”.
- Nie zapominajmy, że za naszą wschodnią granicą mieszkańcy doświadczają całego zła, które przynosi wojna. Wielu z nas łudziło się, że prawda i pamięć o horrorze II wojny światowej to najlepsze zabezpieczenie przeciwko złu. Przed 2022 rokiem nie dopuszczaliśmy do siebie myśli, że wojna może powrócić do Europy, choć znaki ostrzegawcze w postaci rosyjskiej agresji na Gruzję i późniejsza aneksja Krymu zdawały się być oczywiste - powiedział zastępca prezydenta Gdańska.
Na tak ważnej uroczystości nie mogło zabraknąć kompanii reprezentacyjnej Marynarki Wojennej
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Dodał, że co roku żegnamy świadków II wojny światowej.
- Ich świadectwo jest dla nas wszystkich bezcennym darem. Niezależnie od tego kto je wypowiada: czy ocaleni z Holokaustu, czy żołnierze Armii Krajowej, czy uczestnicy frontu zachodniego czy wschodniego, łączy je wspólne przesłanie: nie możemy być obojętni na zło. Niech kłamstwo, nienawiść i pogarda spotkają się z natychmiastową reakcją. Nie bądźmy obojętni, bo to prosta droga do eskalacji przemocy. Niech ofiary wojny na zawsze będą w naszej pamięci - wezwał Piotr Borawski.
Wolność najwyższą wartością
W imieniu wojewody pomorskiej Beaty Rutkiewicz głos zabrał Krystian Kłos, jej pełnomocnik ds. współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego.
FOTOGALERIA Z OBCHODÓW 80. ROCZNICY ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ:
- Nasza wolność: pielęgnujmy ją, nie dajmy jej sobie zabrać, uciszyć, ani ograniczyć. To przesłanie powinniśmy powtarzać co roku w rocznicę wielkiej wojny, zawieruchy, która zabrała życie prawie sześciu milionom Polaków, która rękami Niemców zbudowała obozy zagłady i wydobyła z ludzi najgorsze cechy - powiedział pełnomocnik wojewody pomorskiej.
Obchody 83. rocznicy powołania AK. Ponad 600 zapalonych zniczy
Po przemówieniach odbyła się modlitwa międzywyznaniowa. Wzięli w niej udział:
- ks. kanonik Dariusz Ławik, proboszcz parafii rzymskokatolickiej św. Aniołów Stróżów
- ks. wikariusz Grzegorz Fryda z diecezji pomorsko-wielkopolskiej kościoła Ewangelicko-Augsburskiego
- ks. mitrat Dariusz Jóźwik, proboszcz prawosławnej parafii katedralnej św. Mikołaja w Gdańsku
- ks. dr Rafał Michalak, proboszcz parafii Kościoła Polskokatolickiego pw. Bożego Ciała w Gdańsku
- pastor Tomasz Ropiejko z Kościoła Zielonoświątkowego
- Michał Samet, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku
- Olgierd Chazbijewicz, przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gdańsku
- ks. prezbiter Sebastian Niedźwiedziński z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Gdańsku
ZOBACZ FILM Z UROCZYSTOŚCI POD POMNIKIEM "TYM, CO ZA POLSKOŚĆ GDAŃSKA":
Po tej religijnej części uroczystości porucznik Paweł Domeradzki z 7. Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej odczytał Apel Pamięci. Po nim kompania reprezentacyjna Marynarki Wojennej oddała w niebo trzy salwy honorowe.
Ceremonię zakończyło złożenie kwiatów i wieńców pod pomnikiem “Tym, co za polskość Gdańska”.
