• Start
  • Wiadomości
  • Gdańsk miastem dostępnym dla osób ze szczególnymi potrzebami

Gdańsk miastem dostępnym dla osób ze szczególnymi potrzebami

W Polsce żyje kilka milionów osób z niepełnosprawnościami. W dużych miastach, takich jak Gdańsk, zakres dostępności z roku na rok poprawia się. W czerwcu 2024 roku minęło 30 lat od dnia, w którym na ulice wyjechały pierwsze autobusy dostosowane do osób niepełnosprawnych ruchowo. 15 lat później z ruchu wycofany został ostatni autobus wysokopodłogowy. Gorzej jest w mniejszych miejscowościach.
04.01.2025
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
grupa osób w tym młody człowiek na wózku znajdują się na wystawie zdjęć
Gdańsk, Galeria Bałtycka. Gala III edycji Biennale Fotograficzneg „Fot.ON - nasz świat”, w którym uczestniczyły osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz opiekunowie z placówek wsparcia osób niepełnosprawnych
fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Komunikacja na plus

W grudniu 2023 r. w Polsce było 4 006 400 osób, które posiadały ważne orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. W Gdańsku, zgodnie z danymi z 2021 roku było niespełna 63 000 osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. W dużych miastach, takich jak Gdańsk, dostępność z roku na rok poprawia się. Gorzej jest w mniejszych miejscowościach i na wsiach.

Gdańsk był także pierwszym dużym miastem, które mogło pochwalić się stuprocentową niskopodłogową flotą autobusową. W czerwcu 2024 roku minęło 30 lat od dnia, w którym na ulice wyjechały pierwsze autobusy dostosowane do osób niepełnosprawnych ruchowo. 15 lat później z ruchu wycofany został ostatni autobus wysokopodłogowy.

- Komunikacja jest coraz bardziej dostępna, a kierowcy wyedukowani - mówi pani Ewa, aktywna gdańszczanka, osoba poruszając się na wózku.

15. rocznica w pełni niskopodłogowej floty autobusów w Gdańsku. Przejedź się zabytkowym “Ogórkiem”, Ikarusem, Mercedesem...

autobusy w zajezdni autobusowej, kilka pojazdów koloru czerwonego
Gdańsk jako pierwsze miasto całkowicie wycofał autobusy wysokoprogowe
Fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Coraz lepsza dostępność budynków 

Nowe obiekty użyteczności publicznej są budowane bez barier, ale w starszych osoby niepełnosprawne napotykają na zbyt wąskie drzwi, brak wind albo awarie dźwigów. Tak było w gdańskim MZON na ul. Dyrekcyjnej. Dlatego władze Gdańska podjęły decyzję o przeniesieniu części działalności zespołu do przystosowanego budynku. W trakcie budowy jest nowa siedziba. Wszystko jednak wymaga czasu i ogromnych nakładów finansowych. 
 
- Sytuacja dostępności poprawia się, ale jest jeszcze sporo do zrobienia - dodaje pani Ewa, aktywna gdańszczanka, osoba poruszająca się na wózku. - Dobrym rozwiązaniem są przejścia naziemne, których jest coraz więcej. Denerwuje mnie krytyka zasadności ich powstawania, bo one są też dla nas, dla matek z dziećmi i osób starszych. Coraz więcej instytucji kultury zwraca uwagę na dostępność. Ale bolą bardzo mandaty dla osób niepełnosprawnych w strefie płatnego parkowania. Mobilne kontrole nie czytają kart niepełnosprawnych użytkowników. I trzeba pisać odwołania. To trzeba poprawić.

Czy chcesz być na moim miejscu?

Słabo wypadamy w kwestii użytkowania niebieskich kopert, czyli miejsc do parkowania wyłącznie dla osób niepełnosprawnych. Nieuprawnione samochody nadal są na nich parkowane.

Prowadzone kampanie społeczne i happeningi aktywistów zadających fundamentalne pytanie "czy chciałbyś być na moim miejscu?" zmieniają świadomość społeczną, ale akurat w tej kwestii dosyć wolno. Jeśli stawiamy pojazd na miejscu dla niepełnosprawnych bez zezwolenia, musimy liczyć się z mandatem co najmniej w wysokości 500 zł i 5 punktami karnymi, nasz pojazd może też być odholowany na parking policyjny. Jeżeli nie działa empatia, może zadziałają kary. Tu nie ma miejsca na "ale". 

Gdańsk Miastem Równości – kampania społeczna

 
przyciski guziki wózek dla osób niepełnosprawnych, naklejki ze znaczkami wózek dziecięcy i rower oraz wózek dla osób niepełnosprawnych
Przycisk i oznaczenia dla osób niepełnosprawnych w gdańskim autobusie
fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Gdańsk miastem równości

Gdańsk od wielu lat likwiduje bariery nie tylko fizyczne, ale też te powstałe w naszych głowach. Przez lata tworzy środowisko przyjazne osobom niepełnosprawnym. W Gdańsku budowane są kolejne mieszkania wspomagane i ze wsparciem, warsztaty zajęciowe dla osób niepełnosprawnych, obecnie dla ponad 220 osób.

Jeszcze kilka lat temu plaże były całkowicie niedostępne dla samodzielnie funkcjonującej osoby z niepełnosprawnością. Dzisiaj specjalne kładki dla osób poruszających się na wózkach znajdują się przy wielu wejściach, a bezpłatne specjalistyczne wózki-amfibie udostępniane są w sezonie letnim na kąpieliskach Stogi i Brzeźno. 24 lutego zarządzeniem prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz została powołana na szóstą kadencję Gdańska Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych. To ważne ciało doradcze dla władz Gdańska. 

ekran na nim wyświetla się sesja rady miasta, duża sala, na której siedzą ludzie, w tle mężczyzna ruszający rękoma
Tłumacz języka migowego podczas sesji Rady Miasta Gdańska
fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Miasto inkluzywne to miasto dla wszystkich

Agnieszka Haponiuk, specjalistka od dostępności mówi, że instytucje publiczne powinny być dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, ponieważ gwarantuje to równość szans i dostęp do usług publicznych dla wszystkich obywateli, zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej.

Brak dostępności wyklucza osoby z niepełnosprawnościami z pełnoprawnego uczestnictwa w życiu społecznym, kulturalnym czy zawodowym, co narusza ich podstawowe prawa. Dostosowanie przestrzeni publicznych wspiera integrację społeczną i budowanie bardziej inkluzywnego społeczeństwa.

Rodzinnie i tanecznie w “Reju”. Niepełnosprawni gdańszczanie bawili się na festynie

osoba na wózku w bibliotece, siedzi przy stole, wokół regały z książkami
Udogodnienia dla niepełnosprawnych w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Gdańskiego. Na zdjęciu Anna Kierbedź, studentka filologii angielskiej na UG
Fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Czym jest dostępność?

Dostępność to właściwość środowiska, przestrzeni publicznej, rzeczywistości cyfrowej, systemów informacyjno-komunikacyjnych, produktów czy usług, która pozwala osobom z trudnościami funkcjonalnymi zarówno fizycznymi, jak i poznawczymi na korzystanie z niego na zasadzie równości z innymi.

Dostępność cyfrowa to jedna z najważniejszych cech stron internetowych, aplikacji mobilnych i innych rozwiązań cyfrowych. Dzięki niej mogą z tych rozwiązań wygodnie korzystać także osoby o różnym zakresie słuchu, ruchu, wzroku czy zdolności poznawczych. Internet został stworzony w taki sposób, aby mógł z niego korzystać praktycznie każdy, niezależnie od sprzętu, oprogramowania, języka, lokalizacji, umiejętności. 

osoba na wózku znajduje się na platformie pokonującej bariery - schody, to tak zwany schodo - łaz
Europejski Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych w 2010 roku. Tego dnia po Gdańsku przeszły trzy grupy, które przekonały się, jak osoba niepełnosprawna zostanie obsłużona w urzędach, sklepach, bankach, szpitalach. W skład grup weszli dwaj zastępcy Prezydenta Miasta Gdańska: Wiesław Bielawski i Maciej Lisicki.
fot. Jerzy Pinkas / www.gdansk.pl

Dostępność dla każdego 

Nawet zwykły użytkownik mediów społecznościowych może przekazywać treści dostępne dla osób niedosłyszących lub niedowidzących. Tworząc tekst alternatywny do zamieszczanych zdjęć czy napisy do nagranych wypowiedzi, sprawiamy, że nasze treści są dostępne dla ludzi ze specjalnymi potrzebami.

W wielu sklepach wprowadza się godziny ciszy specjalnie dla osób wrażliwych na dźwięki. Powinniśmy również się do tego stosować. Większe i mniejsze wydarzenia obsługiwane są przez tłumaczy Polskiego Języka Migowego. Dzięki funduszom Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych osoba ze specjalnymi potrzebami może pozyskać środki na dostosowanie mieszkania do swoich potrzeb lub zakup odpowiedniego laptopa ze specjalistycznym oprogramowaniem dla osób o szczególnych potrzebach.

Tak świętuje Strzyża! Z okazji 25-lecia Rady Dzielnicy mieszkańcy przyszli... "na kwadrat"

kobieta w pomarańczowym dresie pokazuje złote medale
Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy. Powitanie Mistrzyni Olimpijskiej Natalii Partyki – dwukrotnej złotej medalistki paraolimpijskiej z Rio de Janeiro
fot. Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl

Odnoszą sukcesy 

W 2024 roku gdańszczanka Natalia Partyka otrzymała od Rady Miasta Gdańska medal Księcia Mściwoja II za wybitne osiągnięcia sportowe rozsławiające Gdańsk w kraju i na świecie. To światowej sławy polska tenisistka stołowa, wielkokrotna mistrzyni świata. Pomimo swej niepełnosprawności rywalizuje w zawodach z zawodniczkami pełnosprawnym.

Katarzyna Heba jest niewidomą adwokatką, ma własną kancelarię w Gdańsku. Jest Ambasadorką Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, przewodniczącą Społecznej Wojewódzkiej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych przy Marszałku Województwa Pomorskiego oraz Koordynatorką Dostępności przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.

Dariusz Majorek jest radnym dzielnicy Strzyża, dyrektorem gdańskiego "pefronu". Jest człowiekiem wielu pasji, ale przede wszystkim potrafi pomagać drugiemu człowiekowi jak nikt inny. Z jednej strony doświadczenie, sam jest osobą niepełnosprawną, z drugiej empatia. O Majorku mówi się, że ma serce na dłoni.

Ich sposób na sukces jest prosty, nie poddają się. Ale też bardzo ważne jest dla nich, by traktować ich tak jak wszystkich innych ludzi, mówić o błędach, chwalić sukcesy i nie stawiać barier. Z resztą poradzą sobie sami.  

TV

Zabawa na miejskim Sylwestrze w Jarze Wilanowskim