Odpady do spalania w PCE będą dostarczane z Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku (ponad 70 procent), Zakładu Utylizacji Odpadów Stałych w Tczewie oraz Zakładu Utylizacji Odpadów w Gilwie Małej k. Kwidzyna
Piotr Wittman / www.gdansk.pl
Spalarnia, która da ciepło i prąd
Instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych to kluczowy element domykający system gospodarowania odpadami komunalnymi w Gdańsku.
- Podstawowym zadaniem Portu Czystej Energii jest termiczne przekształcanie nienadających się do recyclingu odpadów, z których powstanie ciepło systemowe i energia elektryczna - informuje Marta Bańka, rzeczniczka prasowa PCE.
Spalaniu będą podlegać np. zużyte pieluchy jednorazowe, podpaski, patyczki i waciki kosmetyczne, styropian, zabrudzony papier, folie po słodyczach, nabiale itp. Mieszkańcy segregują je od wielu lat jako odpady mieszane. Śmieci te będą spalone w Porcie Czystej Energii w temperaturze od 850 do 1050 stopni Celsjusza.
Port Czystej Energii z nagrodą główną konkursu Ekoodpowiedzialni w biznesie
Roczna produkcja energii elektrycznej w Porcie Czystej Energii - 114 000 MWh - wystarczy na pokrycie zapotrzebowania 54 000 gospodarstw domowych.
Energia odzyskiwana z odpadów będzie energią zieloną, gdyż nie będzie pochodzić z tradycyjnych kopalnych źródeł takich jak węgiel, a nowoczesny system oczyszczania spalin pozwoli ograniczyć emisje do środowiska do minimum - stąd nazwa Port Czystej Energii
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Planowana roczna produkcja energii elektrycznej w zakładzie na Szadółkach posłuży też, dla przykładu, na potrzeby:
- 3,5 roku pracy gdańskiego taboru tramwajowego
- 11 lat oświetlenia drogowego w Gdańsku
Natomiast wyprodukowane w ciągu roku w PCE ciepło - 509 000 GJ - zaspokoi potrzeby 19 000 gospodarstw domowych w okresie zimowym, a 70 000 w miesiącach letnich (na podgrzanie wody).
Co zyskamy dzięki Portowi Czystej Energii?
Marta Bańka dodaje, że działalność Portu Czystej Energii przyniesie szereg korzyści, zarówno dla gdańszczan, jak i środowiska naturalnego.
- Są nimi przede wszystkim ograniczenie składowania odpadów i emisji gazów ze składowisk, a także mniejszy ślad węglowy związany z transportem odpadów. To także znacznie mniejsze emisje zanieczyszczeń do środowiska niż w przypadku spalania węgla kamiennego czy gazu ziemnego, stabilizacja opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi i budowanie samowystarczalności i bezpieczeństwa energetycznego miasta - tłumaczy.
Mieszkanki i mieszkańcy Gdańska pozytywnie oceniają powstanie Portu Czystej Energii, aż 91 procent respondentów jest zdania, że budowa PCE jest inwestycją potrzebną - wynika z badania PBS, przeprowadzonego w kwietniu i maju 2024 roku na grupie ponad tysiąca osób w wieku 18 lat i więcej
fot. Piotr Wittman/ gdansk.pl
Rzeczniczka prasowa PCE podkreśla też, że ciepło ze spalarni odpadów jest tańsze od pozyskiwanego z elektrociepłowni zasilanej paliwami kopalnymi.
Jak będzie działać gdańska instalacja?
W całej Europie jest obecnie blisko 500 spalarni odpadów. Instalacje te funkcjonują już od wielu lat i stanowią znaczące ogniwo w systemach energetycznych i gospodarki odpadami komunalnymi.
W Polsce tego typu zakładów jest wciąż zbyt mało. Działa osiem instalacji: w Białymstoku, Bydgoszczy, Koninie, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Warszawie.
Gdański zakład jako jedyny w kraju jest wyposażony w dwie instalacje do redukcji tlenków azotu: nieselektywną redukcję katalityczną SNCR (ang. Selective Non–Catalytic Reduction) oraz selektywną redukcję katalityczną SCR (ang. Selective Catalytic Reduction) z wtryskiem wody amoniakalnej przed reaktorem.
Działalność Portu Czystej Energii oznacza m.in. ograniczenie 1,84 mln m3 emisji gazu wysypiskowego rocznie
Piotr Wittman / www.gdansk.pl
Ponadto, instalacja w PCE wyposażona jest w filtr workowy, który pozwala na całkowite usunięcie zawartości pyłów (pozostałości popiołów lotnych) przez filtrację spalin. Emisja oczyszczonych spalin do powietrza nastąpi przez sięgający 65 metrów komin. Pozwoli to na najbardziej efektywne rozproszenie substancji pozostających w parze wodnej. Do atmosfery trafią niemal całkowicie oczyszczone spaliny.
W wyniku termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych w PCE powstaną tzw. odpady wtórne - żużle i popioły paleniskowe oraz odpady z oczyszczania spalin. Będą one zagospodarowywane i wykorzystywane m.in. do produkcji bloczków betonowych, kruszyw i mieszanek budowlanych.
Większość odpadów (ponad 70 procent) trafi do Portu Czystej Energii z pobliskiego Zakładu Utylizacyjnego w Gdańsku.
Poza tym, do PCE będą przywożone odpady komunalne z prawie 40 pomorskich gmin m.in. Kolbud, Żukowa, Pruszcza Gdańskiego, Kartuz, Tczewa, Stegny, Krynicy Morskiej, Sztumu, Sztutowa, Kwidzyna, Prabut i Dzierzgonia.
Historia spalarni śmieci
Idea budowy w Gdańsku zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych sięga 2006 roku. Wówczas to przedstawiciele GPEC i Zakładu Utylizacyjnego przedstawili marszałkowi województwa pomorskiego porozumienie o współpracy w zakresie efektywnego wykorzystania potencjału energetycznego gospodarki odpadami.
W 2014 r. wszczęto postępowanie na wybór wykonawcy w trybie dialogu konkurencyjnego. Kolejne lata to przygotowanie szeregu dokumentacji badawczej, analiz, studium wykonalności. Trwała również procedura przetargowa na wyłonienie wykonawcy. W 2016 r. powstała spółka celowa Port Czystej Energii sp. z o.o.
Przed oddaniem do użytku Portu Czystej Energii musiały być wykonane gorące rozruchy instalacji, czyli testowe spalanie nienadających się do recyklingu odpadów. W tej kilkumiesięcznej fazie prób i testów nie była jeszcze produkowana energia elektryczna i ciepło. Spalono w tym czasie 42 000 ton odpadów
Piotr Wittman / www.gdansk.pl
Prace ziemne w Porcie Czystej Energii rozpoczęły się w lipcu 2020 r., a uroczystość wmurowania kamienia węgielnego odbyła się 18 grudnia tego samego roku.
Wykonawca PCE i koszt inwestycji
Inwestycja realizowana jest w formule PPP (Partnerstwo Publiczno-Prywatne). Partnerem prywatnym, odpowiedzialnym za budowę PCE i 25-letnią eksploatację obiektu, jest włosko-francuskie konsorcjum firm Webuild, Termomeccanica Ecologia, i TIRU Paprec Energies, zaś partnerem publicznym spółka Port Czystej Energii.
Koszt budowy Portu Czystej Energii w Gdańsku to 756 154 049 zł netto, z czego 270 696 804 zł netto to bezzwrotna dotacja z budżetu Unii Europejskiej, a 329 752 244 zł netto stanowi pożyczkę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
