- Chciałem całej rodzinie Pawła Adamowicza podziękować za waszą postawę - powiedział Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności witając obecną na sali rodzinę nieżyjącego prezydenta: rodziców - Teresę i Ryszarda, żonę - Magdalenę, córki Antoninę i Teresę oraz brata - Piotra Adamowicza. - Dawaliście nam dużo siły. Staraliście się łączyć Polaków, a nie dzielić, za co wam z całego serca dziękuję. To dzisiaj trudny dzień, ale chciałbym dostrzec piękno tego dnia. Po pierwsze jestem szczęśliwy, że jesteśmy w miejscu, które jest dziełem Pawła Adamowicza. Paweł jest cały czas z nami, ponieważ jego wizja polskości codziennie, nie tylko w Gdańsku, ale szczególnie w tym miejscu się urzeczywistnia.
A jaka to wizja? - Misja budowania otwartej wspólnoty opartej na uniwersalnych wartościach człowieka - mówił Kerski. - To była wizja Pawła, którą czerpał z doświadczenia Solidarności. I ta droga jest jeszcze przed nami.
![Autorka książki, Katarzyna Żelazek [po środku zdjęcia], po dziewięciu miesiącach od tragicznych wydarzeń w Gdańsku, rozmawiała z ludźmi, którzy w styczniu deklarowali przemianę](https://www.gdansk.pl/download/2020-01/141646.jpg "Autorka książki, Katarzyna Żelazek [po środku zdjęcia], po dziewięciu miesiącach od tragicznych wydarzeń w Gdańsku, rozmawiała z ludźmi, którzy w styczniu deklarowali przemianę")
Na widowni nie zabrakło byłego prezydenta RP - Lecha Wałęsy; przyjaciela - Jacka Karnowskiego, prezydenta Sopotu i wiceprezydent Gdyni - Katarzyny Gruszeckiej-Spychały oraz kilkuset gdańszczan i mieszkańców Trójmiasta, którzy w skupieniu słuchali fragmentów książki czytanych przez aktorów:
“Z powodu tej śmierci przez kilka tygodni byliśmy dla siebie lepsi”. “Nigdy wcześniej nie czułam się tak związana z Gdańskiem i innymi gdańszczanami, choć zawsze byłam dumna z tego, że tu się urodziłam”. “Byliśmy, jak poza czasem. Dopiero po wszystkim spostrzegłem że minęły trzy godziny”. “Z tamtych dni najbardziej zapamiętam ciszę.”
Refleksje 21 bohaterów książki przeplatały się tego wieczoru z refleksjami autorki - dziennikarki Katarzyny Żelazek, i współtwórców fotograficznej części dzieła - fotoreporterek i fotoreportera: Renaty Dąbrowskiej, Karoliny Misztal-Świderskiej i Maćka Kosycarza.
Renata Dąbrowska, wieloletnia fotoreporterka Gazety Wyborczej, to autorka fotografii, która zawisła na budynku Urzędu Miejskiego i stała przy katafalku prezydenta. Wspominając pracę nad sesją, z której zdjęcie pochodziło - Renata nie kryła łez. Spontaniczny, z odruchu serca, pomysł Karoliny Misztal-Świderskiej z “Dziennika Bałtyckiego” zaowocował rok temu wystawą kilkudziesięciu zdjęć prezydenta, którego na swojej zawodowej drodze spotykali trójmiejscy fotoreporterzy. Jak zapamiętali prezydenta?
- Cierpliwy, wyrozumiały, chętny do współpracy - mówił Maciej Kosycarz, właściciel agencji Kosycarz Foto Press. - Miał dystans i poczucie humoru.
- Czy były jakieś trudności w pracy z prezydentem?
- Był wysoki... I mrużył oczy - te wspomnienia wywołały śmiech zebranych.
Na scenie, której gospodynią była Agnieszka Michajłow, wieloletnia dziennikarka Radia Gdańsk, pojawiła się również prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz i socjolog, antropolog i historyk, wykładowca UG - prof. Cezary Obracht-Prondzyński.
- Każdego dnia spotykam na ulicy ludzi, widzę łzy w ich oczach, wielu chce się podzielić wspomnieniem - mówiła Aleksandra Dulkiewicz.
Prof. Obracht-Prondzyński przyznał, że przeczytał książkę na “jednym wdechu”.
Za największą wartość tych potwornych chwil, które stały się udziałem wszystkich rok temu, uważa zmianę. Zmianę, która może być nadzieją na lepszą przyszłość.
- Nie daliśmy się uwieść nienawiści - przekonywał naukowiec. - Chęci zemsty, choćby słownej, choćby w tej warstwie moralistycznej: “teraz oto jesteśmy lepsi, bo zostaliśmy skrzywdzeni”. Mam nadzieję, że to zabójstwo w świetle jupiterów stało się dla nas wszystkich szczepionką na nienawiść. Bo my już wiemy, do czego może doprowadzić. Nienawiść nie niszczy tylko tego, wobec kogo jest kierowana. Niszczy zwłaszcza tego, który się narzędziem nienawiści posługuje. Co nie oznacza, że nie powinniśmy być zdecydowani.
Galeria zdjęć z Wieczoru Prezydenta:
Książka “Śmierć Prezydenta. Czy zmienił nas tamten styczeń?” zawiera opowieści 21 osób. Są w różnym wieku, najmłodsza z nich ma 11 lat, uprawiają różne zawody, nie wszyscy znali prezydenta osobiście, ale wszystkie te historie są poruszające.
Dziewięć miesięcy po śmierci Pawła Adamowicza z Katarzyną Żelazek rozmawiali: Adriana Lisowska, Anna Dobiegała, Agnieszka Buczyńska, Grzegorz Szczuka, Przemysław Staroń, Renata Dąbrowska, Joanna Weyna, Jakub Zdybel, Karolina i Agata Sumiła, Liwia Blandzi, Daniel Różański, Tomasz Sobisz, Marek Bonisławski, Marianna Sławińska, Jacek Chabowski, Halina Kasjaniuk, Piotr Jankowski, Patrycja Krzymińska, Tadeusz Wojewódzki, Julia Borzyszkowska Aleksander Jurewicz.
Ich portrety na poczet książki wykonała Renata Dąbrowska. Portret Renaty Dąbrowskiej jest autorstwa Aliny Żemojdzin.
Relacje uzupełniają zdjęcia zrealizowane od 13 do 20 stycznia 2019 roku przez fotoreporterów: Anna Bobrowska / KFP, Renata Dąbrowska, Daniel Frymark / TESTIGO, Maciej Kosycarz / KFP, Grzegorz Mehring / www.gdansk.pl, Karolina Misztal-Świderska, Maciej Moskwa / TESTIGO, Krzysztof Mystkowski / KFP, Dominik Paszliński / www.gdansk.pl, Piotr Połoczański, Anna Rezulak / KFP, Wojciech Stróżyk / REPORTER, Rafał Wojczal.
Za projekt graficzny i skład odpowiadał Mirosław Miłogrodzki. Wydawcą książki jest Europejskie Centrum Solidarności.
Można ją kupić, w cenie 39 złotych, w Museum Store w ECS.
Zapis fragmentu spotkania:
