Koncert na cztery instrumenty, upamiętniający 82. rocznicę nocy kryształowej w Gdańsku odbył się w czwartek, 12 listopada. Nieprzypadkowo właśnie tego dnia - 12 listopada 1938 roku, trzy dni po tragicznych wydarzeniach w Niemczech, kiedy w przeciągu jednej nocy zamordowano 91 osób narodowości żydowskiej, spalono 171 synagog, zniszczono 7500 sklepów należących do Żydów, zdemolowano 171 domów mieszkalnych i zbezczeszczono prawie wszystkie cmentarze żydowskie, niemieccy naziści rozpoczęli prześladowania gdańskiej społeczności żydowskiej
- Dlaczego w Wolnym Mieście Gdańsku antysemicki tumult przeprowadzono kilkadziesiąt godzin później niż na terytorium III Rzeszy? Zobacz: „Noc kryształowa” po 80. latach. Wolne Miasto Gdańsk i zagadka spóźnionego pogromu
Głównym celem stał symbol obecności gminy żydowskiej w mieście - nieistniejąca dziś Wielka Synagoga, znajdująca się w miejscu obecnego Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Nie spalono jej wyłącznie dzięki postawie grupy weteranów ze 128. pułku piechoty gdańskiej, dowodzonej przez emerytowanego kapitana żydowskiego pochodzenia Dawida Lissauera. Budynku również nie zburzono - naziści nakazali jednak gminie jego rozebranie. Tak Wielka Synagoga zniknęła z Gdańska w maju 1939 roku.
Chcąc uczcić pamięć o ofiarach tamtych wydarzeń i oddać hołd ich rodzinom, miasto Gdańsk i Muzeum Gdańska zorganizowały specjalny koncert carillonowy z wieży Kościoła św. Katarzyny. Utwory gdańskich kompozytorów wykonali carillonistka miejska Monika Kaźmierczak z Muzeum Gdańska, trębacze Paweł Hulisz i Emil Miszk z Tubicinatores Gedanenses oraz waltornista Michał Szczerba. W repertuarze znalazł się między innymi skomponowany na tę okazję utwór Katarzyny Kwiecień-Długosz, który zabrzmiał tego dnia premierowo.
- Wykonany repertuar refleksyjno-żałobny oparty jest częściowo na melodiach kadiszu. Dziś utożsamiany jest z modlitwą za zmarłych, choć pierwotną intencją była prośba o błogosławieństwo i pokój - tłumaczy Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - Melodie kadiszu oddają istotę upamiętnienia dawnych gdańszczan, którym odmówiono prawa do współtworzenia wspólnoty. Są jednocześnie prośbą o pokój, ale też i przestrogą.
- „Wielka Synagoga była jedną z największych synagog Europie i jedną z najpiękniejszych ówczesnych świątyń w Gdańsku”. Zobacz: Wielka Synagoga powróciła do Gdańska. Tym razem nie z cegły a z brązu
W programie: Paweł Hulisz (ur. 1975) - „Kaddish for All” (premiera), Henry Purcell (1659-1695) - „Funeral Music”, Emil Miszk (ur. 1990) - „Forgetfulness”, Katarzyna Kwiecień-Długosz (ur. 1978) - „Lullaby for…”, Marek Czerniewicz (ur. 1974) - „Naara” (fragmenty, opr. Paweł Hulisz), Emil Miszk „Legenda”, Henry Purcell „Musick for a while”, Henry Purcell „Lament Dydony” z opery „Dydona i Eneasz” oraz Katarzyna Kwiecień-Długosz - „Kaddish yatom” (premiera).
Koncert z wieży kościoła św. Katarzyny w Gdańsku rozpoczął się o godzinie 19:00 i trwał około 40 minut. Tło historyczne przypomniał dr Janusz Marszalec. Utworów można było wysłuchać na żywo: w pobliżu kościoła św. Katarzyny, na Placu Heweliusza i przy Skwerze Ruchu Młodej Polski oraz poprzez transmisję online na Facebooku: Muzeum Gdańska i Carillony gdańskie - Muzeum Gdańska i na www.gdansk.pl.
