Mieszkańcy pomorskich miast w pierwszej kolejności będą musieli podłączyć się do sieci ciepłowniczej lub gazowej, jeżeli istnieje taka możliwość. Mieszkańców wsi natomiast obowiązywać będzie m.in. wymiana pieców i kotłów na nowoczesne. Radni przyjęli uchwały prawie jednogłośnie. Był tylko jeden głos wstrzymujący.
Zasady dla mieszkańców miast
Projekty uchwał koordynował i przedstawił wicemarszałek województwa pomorskiego Józef Sarnowski. Odbywał on liczne konsultacje zarówno z samorządowcami, jak i organizacjami ekologicznymi. Zgodnie z założeniem uchwał antysmogowych mieszkańcy miast, którzy ogrzewają domy kotłami CO lub piecami na paliwa stałe, w pierwszej kolejności mają obowiązek podłączenia się do miejskiej sieci ciepłowniczej lub gazowej. Jeśli nie ma możliwości podłączenia się do miejskiego ogrzewania, uchwały zezwalają na stosowanie gazu lub lekkiego oleju opałowego. Oczywiście, warto zainwestować w odnawialne źródła energii w celu ogrzewania budynku i wody (np. panele fotowoltaiczne czy solary).
- Skala problemu jest gigantyczna. W województwie pomorskim mamy ok. 100 tys. kotłowni i emitorów wysokoemisyjnych zanieczyszczających powietrze - mówił podczas sesji marszałek województwa Mieczysław Struk. - Warto wspomnieć o powiązaniu zanieczyszczenia środowiska z chorobami cywilizacyjnymi. Pyły w powietrzu wpływaj choćby na choroby układu oddechowo-krążeniowego.
Łagodniejsze przepisy na wsiach
Na wsiach priorytet mają sieci ciepłownicze. Nie ma obowiązku korzystania z gminnych sieci gazowych. Tutaj też obowiązuje wymiana źródeł ciepła na nowoczesne. Zgodnie z uchwałą zabrania się spalania węgla brunatnego, węgla kamiennego o uziarnieniu mniejszym niż 3mm, mułów i flotokoncentratów oraz biomasy o wilgotności powyżej 20%.
- Nie można zamieniać paliwa stałego na paliwo stałe – mówił Mieczysław Struk. - Wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość podłączenia się do sieci ciepłowniczej lub do odnawialnej energii, to jak najbardziej takie działania będą przez samorząd wspierane - dodał marszałek.
Do kiedy wymienić piec i co z kominkami?
Zarówno na wsiach, jak i w miastach z kotłów CO oraz pieców na paliwa stałe można korzystać najpóźniej do lipca 2035 roku (klasa 5 – najwyższa). Piece i kotły o niższej klasie (3 i 4) należy wymienić do września 2026 roku. Te, które nie mają określonej klasy albo są 1 lub 2 kategorii, należy wymienić już do września 2024 r.
Co ważne, jeżeli w domu mamy kominek, który nie jest głównym źródłem ogrzewania, nie trzeba z niego rezygnować. Przestarzałe wkłady warto wymienić na nowoczesne, ekologiczne. Dym z kominka nie może być uciążliwy dla sąsiedztwa. Do spalania w kominku należy używać specjalnego drewna lub olejów (w przypadku biokominków). Trzeba też pamiętać, by rozpalanie w kominku było okazjonalne.
Decyzję radnych z zadowoleniem przyjął Piotr Borawski, zastępca prezydenta Gdańska ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu.
Gdzie szukać wsparcia?
Podstawowym źródłem finansowania wymiany źródeł ciepła jest rządowy program priorytetowy Czyste Powietrze. Więcej informacji o programie znajduje się na stronie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.
Gminy województwa pomorskiego, na terenie których obowiązywać będzie uchwała, będą mogły przystąpić do rządowego programu STOP SMOG, w którym można uzyskać dofinansowanie w wysokości 70% kosztów dla inwestycji polegających na wykonaniu termomodernizacji i wymianie źródła ogrzewania w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych, szczególnie należących do osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.
- Spośród tych 100 tys. emitorów ciepła jest wiele, które dzisiaj nie spełniają żadnych norm, a są użytkowane przez najbiedniejszych mieszkańców naszego województwa - mówił marszałek Struk. - Nie stać ich na to, aby w krótkim czasie osiągnąć efekt, o który zabiegamy. Dlatego przyjęliśmy rozwiązanie rozciągnięte w czasie. Do 1 września 2024 r. wszystkie pozaklasowe kotłownie muszą zostać zlikwidowane. Wydłużyliśmy ten czas o jeden rok wierząc, że do tego czasu mieszkańcy będą mogli skorzystać z unijnego dofinansowania.
Samorząd województwa pomorskiego będzie dążyć do tego, aby w kolejnej perspektywie finansowej (RPO WP 2021-2027) wesprzeć finansowanie inwestycji dotyczących realizacji uchwały w zakresie, który nie został objęty programem Czyste Powietrze i STOP SMOG – tj. w zabudowie wielorodzinnej (zwłaszcza w sytuacji, gdy nie pojawią się rządowe programy w tym zakresie).
Autor: Natalia Kłopotek-Główczewska/pomorskie.eu
