Kościół Św. Mikołaja w Gdańsku został zamknięty 31 października 2018 r. w obawie przed grożącą mu katastrofą budowlaną. Na sklepieniu w nawie południowej, a także na filarach pojawiły się pęknięcia, które powiększały się. Jesteśmy już po pierwszym etapie ekspertyz eksperckich, a także po żmudnej pracy stolarzy, którzy wykonali w nawie południowej rusztowanie wsporcze, którego zadaniem jest ochronienie sklepienia przed zawaleniem.
Przy okazji prac w kościele światło dzienne ujrzało umbraculum, czyli papieskie regalium, które przetrwało w naszym kościele czas II wojny światowej. Cóż to takiego?
Umbraculum, jest formą liturgicznego parasola będącego symbolem władzy papieskiej. Podczas sede vacante na stolicy Piotrowej umbraculum znajduje się w godle Stolicy Apostolskiej. Za datę powstania zabytku należy przyjąć rok 1928, kiedy to papież Pius XI nadał kościołowi pw. Świętego Mikołaja tytuł Bazyliki Mniejszej, jako jedynemu w gdańskim śródmieściu kościołowi katolickiemu.
Umbaculum było przeznaczone wyłącznie do procesji, w których uczestniczył następca św. Piotra, jego posiadanie było przywilejem bazylik mniejszych. Pierwszym papieżem używającym umbraculum był Aleksander VI, od 1989 roku przepisy liturgiczne nie wspominają o takim wyposażeniu bazylik.
Przeznaczenie umbraculum do gdańskiej Bazyliki potwierdzają archiwalne fotografie oraz herb Bazyliki z charakterystycznym zwieńczeniem. Rozpiętość tkaniny ma aż 235 cm, wysokość wraz z drzewcem 389 cm. Umbraculum z Gdańska jest prawdopodobnie jednym z nielicznych oryginalnych sprzętów liturgicznych tego typu.
Gdańscy dominikanie o niecodziennym odkryciu poinformowali na swoim facebookowym:
Jak piszą gdańscy dominikanie mechanizm odnalezionego umbraculum zachował się w niezmienionej technice, materiał (zgodnie z przepisami powinien być to jedwab) został miejscami zniszczony przez grzyby i pleśnie.
Na wniosek klasztoru Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał umbraculum do rejestru zabytków województwa pomorskiego.
Klasztor podejmie starania, aby jak najszybciej zabezpieczyć zabytek oraz uzyskać dotacje na prace konserwatorskie.
Czytaj też: Kościół Św. Mikołaja. Rusztowanie podpierające pęknięte sklepienie gotowe
