Europejski Komitet Regionów przyjął w czwartek jednogłośnie rezolucję w sprawie Zwalczania nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści. "Za" głosowało jednomyślnie ponad 300 przedstawicieli europejskich podmiotów samorządowych, skupionych w EKR. W rezolucji podkreślono, że została ona przyjęty w związku z "zabójstwem prezydenta Gdańska i członka KR-u Pawła Adamowicza, prawdziwego Europejczyka i orędownika wolności, solidarności, demokracji, włączenia społecznego i godności".
Jednym z inicjatorów rezolucji był marszałek województwa wielkopolskiego, Marek Woźniak.
Obecni w sali plenarnej Aleksandra Dulkiewicz, pełniąca obowiązki prezydenta Gdańska i Piotr Adamowicz, brat zamordowanego prezydenta, otrzymali - jako honorowi goście - brawa od uczestników głosowania.
Nasze miasto było w Bruseli reprezentowane przez Aleksandrę Dulkiewicz, Agnieszkę Owczarczak, przewodniczacą Rady Miasta oraz radną Katarzynę Czerniewską. Towarzyszyli im prezydenci Warszawy (Rafał Trzaskowski) i Białegostoku (Tadeusz Truskolaski). Wizyta w Brukseli trwała dwa dni (środa, czwartek 8-7 lutego) i odbyła się na zaproszenie Donalda Tuska oraz Komitetu Regionów UE
W środę, w czasie pierwszego dnia obrad sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów pamięć zamordowanego prezydenta Gdańska, Pawła Adamowicza uczczono minutą ciszy. Wyłożono też księgę kondolencyjną, do której wpisywali się samorządowcy z całej UE.
Paweł Adamowicz jako prezydent Gdańska był aktywnym członkiem Europejskiego Komitetu Regionów. Instytucja ta jest zgromadzeniem przedstawicieli samorządów lokalnych i regionalnych Unii Europejskiej (UE). Wypowiada się w imieniu władz działających na szczeblu niższym niż krajowy (tj. regionów, hrabstw, prowincji, gmin i miast) w ramach struktury instytucjonalnej UE. Jest kolegialnym organem pomocniczym Rady Unii Europejskiej oraz Komisji Europejskiej. W jej skład wchodzi 350 podmiotów samorządowych UE.
Przed środową sesją plenarną Europejskiego Komitetu Regionów delegacja gdańskich samorządowców miała spotkanie z Marc'em Lemaitre, dyrektorem generalnym ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej (DG Regio).
Aleksandra Dulkiewicz oraz prezydenci Warszawy (Rafał Trzaskowski) i Białegostoku (Tadeusz Truskolaski) rozmawiali również z Donaldem Tuskiem, przewodniczącym Rady Europejskiej. Spotkanie dotyczyło organizacji i planowanego przebiegu obchodów 30-lecia wyborów z czerwca 1989 r., a także pozycji polskich metropolii miejskich w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej.
Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów - Zwalczanie nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
- głęboko wstrząśnięty i zasmucony zabójstwem prezydenta Gdańska i członka KR-u Pawła Adamowicza, prawdziwego Europejczyka i orędownika wolności, solidarności, demokracji, włączenia społecznego i godności,
- uwzględniając europejską konwencję praw człowieka,
- uwzględniając Kartę praw podstawowych UE,
- uwzględniając swoją opinię z 6 lutego 2019 r. „Zwalczanie dezinformacji w internecie: podejście europejskie”,
- uwzględniając swoją opinię z 15 czerwca 2016 r. „Przeciwdziałanie radykalizacji postaw i brutalnemu ekstremizmowi: mechanizmy zapobiegania na poziomie lokalnym i regionalnym”,
- uwzględniając debatę Parlamentu Europejskiego z 30 stycznia 2019 r. „Zwalczanie atmosfery nienawiści oraz przemocy wobec demokratycznie wybranych osób upoważnionych”,
- uwzględniając prace Unijnej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji,
- uwzględniając potrzebę pogłębienia dialogu z obywatelami, w tym w kontekście obecnych i przyszłych wyborów na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim,
1.
Jest głęboko zaniepokojony nasilaniem się mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz wypaczeniem dyskursu publicznego, co prowadzi do wszelkiego rodzaju przemocy, ekstremizmu, propagandy i nietolerancji w Unii Europejskiej (UE) oraz stanowi zagrożenie dla samych podstaw projektu integracji europejskiej. Jest niepokojące, że pochodzący z wyboru przedstawiciele są w różnych krajach w niedopuszczalny sposób atakowani podczas wykonywania przez siebie demokratycznego mandatu. Populizm i siły niedemokratyczne stanowią wyzwanie dla demokracji i mogą w konsekwencji osłabić jej funkcjonowanie.
2.
Zwraca uwagę, że UE opiera się na wspólnym zbiorze podstawowych wartości, które obejmują godność ludzką i niedyskryminację, jak określono w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, a także wolność wypowiedzi przewidzianą w art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka i w art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
3.
Oczekuje, że administracja na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, media, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, podmioty gospodarcze i obywatele będą przestrzegać tych wartości, ponieważ stanowią one podstawę wzajemnego zaufania i zrozumienia oraz są fundamentem otwartych i demokratycznych społeczeństw.
4.
Zwraca uwagę, że nienawistna retoryka dzieli nasze społeczeństwo, wywołuje lęk i prowadzi do radykalizacji, zniesławia i dehumanizuje osoby, co może doprowadzić do tragedii. Niszczy nasz wspólny cel, jakim jest silna Europa, zjednoczona w różnorodności, dążąca do pokoju i oparta na wspólnych wartościach.
5.
Wzywa wszystkie szczeble sprawowania rządów do przyjęcia środków mających na celu zapobieganie przemocy, nękaniu, mowie nienawiści i przestępstwom z nienawiści oraz ochronę obywateli przed takimi sytuacjami. Ponadto domaga się, by wszystkie partie polityczne – jako fundament skutecznej demokracji – powstrzymywały się od stosowania mowy nienawiści i propagandy jako metody odnoszenia korzyści politycznych.
6.
Zwraca uwagę, że ze względu na bliskie kontakty z obywatelami politycy regionalni i lokalni, zwłaszcza burmistrzowie i radni lokalni, częściej padają ofiarami nienawiści i przemocy fizycznej. Znajdują się, wraz z licznymi lokalnymi i regionalnymi inicjatywami i podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, na pierwszej linii walki z nietolerancją, a jednocześnie spoczywa na nich odpowiedzialność i obowiązek przeciwdziałania agresywnym zachowaniom i mowie nienawiści.
7.
Wzywa wszystkie państwa członkowskie UE i wszystkie szczeble sprawowania rządów do inwestowania w edukację oraz do podnoszenia świadomości obywateli na temat potrzeby wzajemnego szacunku i poważnych zagrożeń, jakie dla obywateli, społeczeństwa i demokracji niosą ze sobą mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści.
8.
Wzywa do promowania odpowiedzialnego korzystania z internetu oraz umiejętności korzystania z mediów w celu zapewnienia obywatelom, zwłaszcza młodym ludziom, wiedzy i zdolności do rozpoznawania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz przeciwdziałania im w internecie i poza nim.
9.
Wzywa wszystkie media społecznościowe i platformy internetowe do przejęcia zbiorowej odpowiedzialności za promowanie i ułatwianie wolności wypowiedzi, a jednocześnie do zwalczania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści zgodnie z kodeksem postępowania dotyczącym zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, uzgodnionym przez Facebook, Twitter, Microsoft i YouTube z Komisją Europejską w maju 2016 r. Apeluje również o skuteczne narzędzia mające na celu położenie kresu anonimowości i fałszywym kontom, jak również monitorowanie ciemnej sieci, która jest często wykorzystywana do rozpowszechniania radykalnych treści.
10.
Odnotowuje czwartą ocenę unijnego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, przedstawioną przez Komisję Europejską 4 lutego 2019 r. Zauważa, że w 72 % przypadków uczestniczące firmy komputerowe reagowały na złożone zawiadomienia o mowie nienawiści poprzez usunięcie treści. Jednocześnie ubolewa, że wskaźnik informacji zwrotnej dostarczanej użytkownikom spadł do 65,4 %. W związku z tym zaleca, by rozważyć uzupełnienie opartego na dobrowolności podejścia stosowanego w kodeksie działaniami regulacyjnymi na poziomie UE.
11.
Zachęca do lepszego współdziałania i komunikacji opartej na współpracy między wszystkimi szczeblami sprawowania rządów, policją, prokuraturą i organami sądowymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, tak aby zawczasu zidentyfikować przypadki mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, wdrożyć odpowiednie środki w celu zapobiegania tym zjawiskom i ich zwalczania oraz zapewnić właściwe prowadzenie dochodzeń, odpowiednie ściganie, skazywanie i wydawanie wyroków.
12.
Uważa, że zasadnicze znaczenie ma utworzenie w każdym państwie członkowskim, we współpracy z UE oraz władzami regionalnymi i lokalnymi, systemu ostrzegania w celu zapewnienia wsparcia i wytycznych, tak aby znajomi czy rodzina mogli szybko i łatwo szukać pomocy, jeżeli dana osoba zacznie wykazywać skłonności do brutalnego ekstremizmu i przestępstw z nienawiści.
13.
Apeluje o wsparcie i solidarność ze wszystkimi ofiarami i świadkami mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz zachęca je do zgłaszania takich zachowań odpowiednim organom, które muszą zapewnić ofiarom i świadkom ochronę. Wzywa do wprowadzenia środków i mechanizmów ułatwiających organom wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych skuteczniejsze kontaktowanie się z ofiarami, społeczeństwem obywatelskim i organizacjami środowiskowymi w celu rozwiązania tej kwestii.
14.
Zwraca uwagę, że istniejące instrumenty nie zapewniły pełnej ochrony praw człowieka i godności ludzkiej, w związku z czym wzywa państwa członkowskie do współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz z UE w celu opracowania skutecznych przepisów i instrumentów służących zwalczaniu mowy nienawiści i podżegania do przestępstw z nienawiści zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności.
15.
Zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji Europejskiej, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie UE, przewodniczącemu Rady Europejskiej, prezydencji rumuńskiej w Radzie UE oraz partiom politycznym UE.
Bruksela, 7 lutego, 2019 r.
