Dlaczego warto korzystać z badań profilaktycznych?
Profilaktyka to zapobieganie chorobom, ich wczesne wykrywanie i takie postępowanie w razie choroby, które pomoże złagodzić jej przebieg. Zapobiegać chorobom można poprzez sposób, w jaki żyjemy, ale też przez poddawanie się badaniom przesiewowym, które pozwolą wykryć groźne schorzenia na etapie dającym duże szanse wyleczenia i zredukowania ryzyka powikłań. Dobrym przykładem są tu nowotwory, choć nie tylko, bo tych chorób, których wczesne wykrycie pozwoli na ograniczenie dalszego rozwoju choroby, jest więcej: np. cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca.
Centrum Pediatryczne powstanie na Zaspie. To efekt współpracy Gdańska i województwa
- Regularne badania kontrolne dają szansę na wczesne wykrycie wielu chorób i ich wyleczenie - dodaje Monika Kierat, rzeczniczka pomorskiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w Gdańsku. - Na stronie internetowej Funduszu można sprawdzić i wybrać odpowiednie dla siebie badanie. Trzeba pamiętać, że mają one kryteria, które trzeba spełnić, jak na przykład wiek, stan zdrowia, wcześniej wykonywane badania. Informacje o badaniach są regularnie aktualizowane, osoby zainteresowane znajdą tu telefony i adresy placówek, do których im najbliżej.
Z jakich programów można skorzystać na NFZ?
Na stronie pomorskiego NFZ znajdziemy m.in. programy:
- profilaktyki raka piersi,
- raka szyjki macicy,
- badań przesiewowych raka jelita grubego,
- program profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK),
- program badań prenatalnych,
- program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP),
- program profilaktyki gruźlicy
- i pilotażowy program badania stóp dzieci i młodzieży.
Każdy z nich jest opisany - kto może z niego skorzystać, jakiego rodzaju badania mogą zostać wykonane, czy potrzebne jest skierowanie i w końcu - adresy i telefony do wybranych placówek. Jeśli jednak te informacje są niewystarczające, zawsze można skorzystać z pomocy konsultanta NFZ dzwoniąc na bezpłatną infolinię NFZ 24h/7: 800 190 590.
Gdańsk dołączył do sieci miast przyjaznych seniorom. Mamy certyfikat WHO
- Niestety od lat badania profilaktyczne są wykorzystane tylko w niewielkim procencie przez osoby do nich uprawnione - dodaje Monika Kierat. - Na przykład badania w kierunku raka szyjki macicy na Pomorzu w 2023 roku wykonało tylko 13,65 procent kobiet, co i tak jest wynikiem lepszym niż w całej Polsce - było to 11, 36 proc. Z mammografią jest trochę lepiej, na Pomorzu wykonało ją 32,38 procent upoważnionych kobiet, średnia w Polsce to 27 procent. A są to badania bezpłatne, nie ma na nie kolejek, świadczeniodawca poszerzył kryteria jak w przypadku mammografii i cytologii i obniżono wiek, od i do którego można wykonywać te badania profilaktyczne. Pieniądze przeznaczone na badania profilaktyczne nie przepadają, przesuwamy je na inne świadczenia, ale jest to przede wszystkim strata dla osób, które z nich nie skorzystały.
Program profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy
Od 1 listopada 2023 roku poszerzone zostały przedziały wiekowe pań, które korzystać mogą z profilaktycznej mammografii finansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Z mammografii na NFZ mogą korzystać panie w wieku od 45 do 74 lat. Na profilaktyczną mammografię nie trzeba skierowania, a badanie jest bezpłatne dla pacjentek. W ramach programu mammografię można wykonać co dwa lata w stacjonarnej pracowni mammograficznej lub mammobusie.
Więcej informacji o programie wykrywania raka piersi. Adresy placówek
Cytologia, czyli badanie w kierunku raka szyjki macicy, jest przeznaczone dla kobiet w wieku 25 - 64 lata, które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat i kobiet obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV - typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Program realizują poradnie położniczo-ginekologiczne i wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę z NFZ na świadczenia położnej POZ w programie profilaktyki raka szyjki macicy. Do udziału w programie nie potrzeba skierowania, wystarczy zgłosić się do poradni wykonującej takie badania.
Program wykrywania raka szyjki macicy - informacje i dane kontaktowe
Kolonoskopia czyli badania w kierunku jelita grubego
To program dla osób, które: nie mają objawów sugerujących nowotwór jelita grubego, nie miały wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat, spełniają kryterium wiekowe: 50-65 lat lub 40-49 lat - jeśli krewny pierwszego stopnia miał diagnozę nowotworu jelita grubego.
Ortopedia i chirurgia kręgosłupa na wysokim poziomie - nowy oddział w gdańskim szpitalu
Program realizowany jest w placówkach w całej Polsce. Do udziału w programie nie potrzebujemy skierowania. Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest kolonoskopia, w tym: pobranie wycinków z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy, usunięcie polipów wielkości do 15 mm, poddanie badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów; wskazanie konkretnych zaleceń dotyczących leczenia u osób, które wykonały kolonoskopię przesiewową.
Gdzie na Pomorzu wykonamy kolonoskopię
Profilaktyka chorób układu krążenia (CHUK)
To program dla osób, które spełniają wszystkie poniższe warunki: mają od 35 do 65 lat, złożyły deklarację wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, nie mają rozpoznanej: cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii, choroby układu krążenia (nie wszystkie choroby układu choroby krążenia wykluczają z udziału w programie - zapytaj swojego lekarza lub pielęgniarkę POZ), nie korzystały z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat.
Badania chorób układu krążenia. Informacje, adresy placówek
Program jest realizowany przez lekarza lub pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Wszystkie placówki POZ mają obowiązek realizacji programu. W ramach konsultacji możemy liczyć na badania: pomiar ciśnienia tętniczego krwi, określenie BMI, czyli indeks masy ciała, badania krwi pod kątem cholesterolu, trójglicerydów i glukozy.
Na podstawie wyników badań lekarz lub pielęgniarka POZ oceni ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz wskaże dalsze zalecenia.
Badania prenatalne dla kobiet w ciąży
Aby móc skorzystać z tych profilaktycznych badań prenatalnych, kobieta powinna spełniać co najmniej jedno z poniższych kryteriów: wiek powyżej 35 lat, wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka, stwierdzenie strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka, znacznie zwiększone ryzyko urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenetycznie lub wieloczynnikową, stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.
4,5 mln z miejskiego budżetu dla szpitali. Porozumienie między Pomorzem a Gdańskiem
Do udziału w programie potrzebne jest skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę. Wystarczy, że zgłosimy się do poradni ginekologiczno-położniczej, która realizuje program.
Program profilaktyki chorób odtytoniowych
Etap podstawowy adresowany jest do:
- osób powyżej 18. roku życia palących papierosy lub inne wyroby tytoniowe
- osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia, które: nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu profilaktyki POChP w ciągu ostatnich trzech lat, nie miały zdiagnozowanej wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.
Dla których absolwentów mieszkanie z dofinansowaniem najmu? MOPR w Gdańsku zachęca
Etap specjalistyczny adresowany jest do osób powyżej 18. roku życia uzależnionych od tytoniu, które zostały skierowane z etapu podstawowego lub z oddziału szpitalnego. Program realizują wybrane placówki POZ. Do udziału w programie nie potrzebujemy skierowania. Na pierwszej wizycie lekarz przedstawi założenia programu i przeprowadzi wywiad dotyczący palenia tytoniu i zdrowia pacjenta.
Jeżeli zajdzie potrzeba lekarz skieruje Cię na:
- badania przedmiotowe, tj.: pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi
- badania fizykalne.
Jeżeli jesteś palaczem i zostaniesz zakwalifikowany do świadczeń w zakresie profilaktyki POChP - dodatkowo przejdziesz badanie spirometryczne (osoby w wieku 40-65).
W zależności od wyników badań lekarz: poinformuje o skutkach palenia tytoniu, albo, jeśli zdecydujesz się rzucić palenie, skieruje Cię do placówki, w której weźmiesz udział w terapii grupowej lub skieruje Cię na dalszą diagnostykę (poza programem).
Więcej o badaniach, adresy placówek
Program profilaktyki gruźlicy
To program dla osób powyżej 18. roku życia, które nie miały w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, a w szczególności:
- miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą
- mają trudne warunki życiowe, mogące znacząco wpłynąć na wystąpienie choroby (osoby niepełnosprawne, obciążone długotrwałą chorobą, obciążone problemem alkoholowym i narkomanią, bezdomne, długotrwale bezrobotne).
Program profilaktyki gruźlicy realizowany jest przez wszystkie pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Do udziału w programie nie potrzebujemy skierowania, wystarczy zgłosić się do pielęgniarki POZ, do której złożyliśmy deklarację wyboru. Pielęgniarka POZ przeprowadzi wywiad zdrowotny, wypełni ankietę, a następnie przeprowadzi edukację zdrowotną.
informacja o wszystkich programach profilaktycznych realizowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia
