Dekady kreowane pięknem. ASP ma 80 lat!

ASP świętowała jubileusz 80-lecia uroczystą galą i widowiskowym balem maskowym

fot. A. Kozłowski/ASP Gdańsk

Hasłem przewodnim tego dostojnego jubileuszu ASP było: „Akademia to my” - podkreślało ono, iż największą wartością tej uczelni są ludzie, relacje i twórczość. Do hasła nawiązywał także rektor uczelni w otwierającym przemówieniu.

- Każdy i każda z nas ma swój zestaw wspomnień z uczelni. Niesamowite nerwy przed pierwszą wystawą, pierwszy projekt zrealizowany w męczarniach i na ostatnią chwilę, ekscytację po ożywionej dyskusji. Bo akademia nie jest tylko zestawem dat i nazwisk. To my, nasze chwile tutaj, emocje, które uruchamiają wyobraźnię, spotkania i rozmowy, które kształtują naszą rzeczywistość. Akademia staje się tu i teraz, wydarza się razem z nami, jest ciągłą zmianą. I niezależnie od rocznic, upływającego czasu, jest nieskończona, włączająca i otwarta - mówił prof. ASP, dr hab. Adam Świerżewski. 

Uroczystość uświetniła oprawa artystyczna przygotowana przez zaprzyjaźnioną Akademię Muzyczną, ale nie tylko. Profesor Henryk Cześnik tworzył rysunki na żywo, a profesor Robert Florczak wraz z grupą teatralną przygotował specjalny performance. Podczas gali wręczono także nagrody i wyróżnienia przyznane przez rektora oraz przewodniczącego Komisji Kultury w Radzie Miasta Gdańska Maximiliana Kieturakisa (w imieniu prezydent Aleksandry Dulkiewicz). 

Szkoła z morskim charakterem. SP 40 ma już 80 lat!

Maximilian Kieturakis wręczył rektorowi Adamowi Świerżewskiemu pamiątkowego lwa Heweliona

fot. A. Kozłowski/ASP Gdańsk

Medale Prezydenta Miasta Gdańska otrzymali:

prof. Kiejstut Bereźnicki
prof. Maciej Świeszewski

Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury otrzymali:

prof. ASP dr hab. Anna Leśniak
prof. dr hab. Sławomir Fijałkowski
prof. ASP dr hab. Małgorzata Kręcka-Rozenkranz
prof. ASP dr hab. Jarosław Czarnecki (Elvin Flamingo)
prof. ASP dr hab. Sylwia Jakubowska-Szycik
dr Piotr Wyrzykowski
dr Daniel Cybulski
prof. ASP dr hab. Anna Bem-Borucka
prof. dr hab. Beata Szymańska
prof. dr hab. Jarosław Szymański

Nagrody Rektora – pracownicy dydaktyczni

I stopnia:
prof. Janusz Akermann, prof. Anna Bem-Borucka, prof. Sławomir Fijałkowski, prof. Jan Szczypka

II stopnia:
dr Agnieszka Babińska, dr Mariusz Burdek, mgr Sylwia Chojnacka, mgr Rafał Fedusio, prof. ASP dr hab. Aleksandra Jadczuk, prof. ASP dr hab. Katarzyna Jóźwiak-Moskal, prof. ASP dr hab. Przemysław Łopaciński, prof. ASP dr hab. Grzegorz Protasiuk, prof. ASP dr hab. Marcin Zawicki, dr Anita Wasik, prof. ASP dr hab. Marek Wrzesiński

III stopnia:
Joanna Czaplewska, dr Paweł Czarzasty, mgr Agata Dojlitko, mgr Weronika Dziurdziewicz, mgr Karolina Futyma, dr Filip Ignatowicz, dr Patrycja Kruk, dr Anna Polańska, prof. ASP dr hab. Michał Pszczółkowski, mgr Vasyl Savchenko, mgr Beniamin Straszewski, prof. ASP dr hab. Monika Zawadzka, dr Dominik Włodarek, dr Anna Włodarska-Zamiara, mgr Mateusz Żywicki

Nagrody Zespołowe Rektora

Zespół 1
mgr Magdalena Czupryńska, prof. ASP dr hab. Maciej Dojlitko, dr Jacek Ryń, prof. Jarosław Szymański.

Zespół 2:
dr Patrycja Kruk, prof. ASP dr hab. Piotr Mikołajczak, mgr Agata Dojlitko, prof. Sławomir Fijałkowski, dr Jakub Gołębiewski, prof. ASP dr hab. Bogumiła Jóźwicka, prof. Jarosław Szymański, dr Anna Wachowicz.

Zespół 3:
dr Filip Ludka, mgr Sonia Jarczyk.

Zespół 4:
prof. ASP dr hab. Marta Branicka, mgr Małgorzata Knobloch, dr Arkadiusz Staniszewski, dr Marta Urbańska.

Nagrody Rektora – administracja

I stopnia:
Aleksandra Paciorkiewicz, Sławomir Kłos

II stopnia:
Paweł Linda, Joanna Rzeczkowska, Beata Giejsztowt

III stopnia:
Marta Chełmińska, Anna Maciąga, Piotr Giziński, Ewa Jaworska-Siewruk, Hanna Świętnicka, Marzena Świniarska, Anna Burdyńska, Wojciech Jocz, Jarosław Rogowski, Aleksandra Polonis, Mirosław Maszota, Piotr Banaśkiewicz

Stypendia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymali:

Kamila Kmiecik – Wydział Rzeźby i Intermediów
Laura Omernik – Wydział Rzeźby i Intermediów
Julia Mazur – Wydział Rzeźby i Intermediów
Mateusz Pawela – Wydział Wzornictwa

Wręczono również dyplomy jubileuszowe dla kilkudziesięciu pracowników i pracownic świętujących 10, 15, 20, 25, 30, 40, 45 i 50 lat pracy.

Dwa miasta, cztery nazwy 

Dzisiejsza ASP powstała przed 80 laty z potrzeby serc, ale także z potrzeby wdrażania w życie pozytywistycznej idei pracy u podstaw. Z potrzeby kształtowania i integrowania środowiska artystycznego, ale także edukowania kolejnych jego pokoleń. Pierwotnie był to Państwowy Instytut Plastyczny. Inicjatorami powstania tej instytucji byli zaprzyjaźnieni ze sobą artyści: Janusz Strzałecki, Krystyna i Juliusz Studniccy, Hanna i Jacek Żuławscy, a także Józefa i Marian Wnukowie. Od samego początku tworzyli prężny i aktywny ośrodek twórczy. 

Pierwszy rok akademicki w Instytucie zainaugurowano 15 października 1945 roku. Studia rozpoczęło zaledwie 22 studentów. Z końcem tego samego roku zmieniono nazwę uczelni na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych (przemianowaną później na Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych w Gdańsku) z siedzibą w Sopocie. 

Program oparto na ścisłej współpracy sztuk plastycznych: malarstwa i rzeźby ze sztukami użytkowymi: architekturą wnętrz, meblarstwem, tkactwem, ceramiką i grafiką użytkową. Z czasem Szkoła Sopocka, bo tak zwano środowisko tworzące PWSSP, była prężnym ośrodkiem twórczym - od początku także zaangażowanym w odbudowę powojennego Gdańska. W 1952 roku artyści sopockiej PWSSP dołączyli do gdańskich architektów (niektórzy też związani byli z PWSSP) i stali się zespołem ds. odbudowy miasta.

Od tego momentu projekty malarskie i rzeźbiarskie przygotowywane dla wnętrz miejskich stały się głównym tematem historii gdańskiej szkoły sztuki. To nauczyciele i absolwenci przyczynili się do rewitalizacji ulicy Długiej i Długiego Targu. Zresztą idea odnawiania nie tylko Głównego Miasta towarzyszyła akademickiej braci przez kolejne dekady. Dzięki projektowi “OdNowa” w 2018 roku nowe fasady zyskały kamienice przy ul. Ogarnej i Szerokiej. Na jednej z nich znalazła się mozaika w formie barwnej muszli przy ul. Szerokiej 29, zamkniętej w malarskim ciągu Fibonacciego. 

Finał projektu “Gdańskie Fasady OdNowa” 2018

Wrastając w miasto

Wracając do historii: w 1954 roku siedzibę uczelni przeniesiono do Gdańska, do odbudowanej po wojennych zniszczeniach Wielkiej Zbrojowni. Częścią uczelni została też stojąca nieopodal XV-wieczna, malownicza Baszta Słomiana. Rosnąca szybko liczba studentów skłoniła z czasem władze uczelni do rozbudowy siedziby. W 1968 roku zostało otwarte nowe skrzydło - wzniesione wzdłuż ulicy Tkackiej, według projektu znakomitego profesora uczelni Ryszarda Semki. 

Bal maskowy i performance w jednym, czyli urodziny ASP z pompą

fot. A. Kozłowski/ASP Gdańsk

PWSSP nadal rosła w siłę i rozprzestrzeniała się po mieście. W latach 60. działała także na zrujnowanej Wyspie Spichrzów: znajdowały się tam zamknięte dla publiczności baraki miejskich Pracowni Konserwacji Zabytków. Obok nich, w latach 60., prowadzone były prace rzeźbiarskie, m.in. z blokami Pomnika Obrońców Wybrzeża, który w 1966 roku stanął na Westerplatte. PWSSP wyprowadziła się z Wyspy w latach 90. W zamian otrzymała Małą Zbrojownię, gdzie do dziś znajduje się Wydział Rzeźby. W 1970 roku wprowadziła się do Domu Angielskiego. Zajęła też sąsiadujące kamienice przy ul. Chlebnickiej. Tam powstał dom studentów, a w 2007 roku w tych przestrzeniach także Wydział Grafiki. W 1996 roku uczelnia uzyskała status Akademii Sztuk Pięknych. 

W 2022 roku Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku została oceniona najwyższym stopniem A+ w kategorii naukowej przez Ministra Edukacji Narodowej.

SP 70 czyli Gdańskiej Szkole Szermierki stuknęło 60 lat!

Artystyczne serce miasta

Kulturotwórczy aspekt uczelni opierał się nie tylko na aspekcie edukacji, a właściwie przede wszystkim na imponującej działalności studenckiej. Studenci PWSSP i wydziału architektury Politechniki Gdańskiej powołując BIM-BOM - teatr symbolu i metafory (1955) zdefiniowali charakter całego ruchu. Jak można przeczytać na stronie uczelni: „Bimbomowcy głosili, że w każdym człowieku jest coś z koguta - uosobienia pychy, biurokracji, zła - i kataryniarza, który na swoim sercu-katarynie wygrywa najpiękniejsze melodie. Opowiadali się za tymi ostatnimi”. Romantyczna postać tak rozumianego kataryniarza dała nazwę całemu pokoleniu: narodziło się pokolenie kataryniarzy. Po pięciu latach BIM-BOM rozwiązał się, ale z niego narodziły się kolejne teatry, w tym teatr pantomimy Cyrk rodziny Afanasjew (1959) występujący w publicznych przestrzeniach miasta, Teatr Rozmów i Kabaret Żartu i Piosenki TO-TU (1960), teatr GALERIA (1961). Obok BIM-BOM-u, i znacznie dłużej niż on, działał kameralny teatr rąk CO TO. To studenci także tworzyli artystyczne życie Klubu Żak - wówczas mieszczącego się w budynku dzisiejszej Rady Miasta Gdańska. 

Uczelnia wypuściła wybitne osobistości, jak twórcy pomnika na Westerplatte: Franciszka Duszeńko i Henryka Kitowskiego, Jacka Fedorowicza, współtwórcę Teatru BIM-BOM, Magdalenę Abakanowicz - patronkę Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni i Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, Jerzego Afanasjewa, Henryka Cześnika, Kiejstuta Brzeźnickiego, Zbigniewa Jujkę czy Grzegorza Klamana. I właśnie rozpoczęła kolejną dekadę składającą się na co najmniej kolejne 80 lat kształcenia wyjątkowych artystów.