Sześć przystanków, trzy pakiety
Propozycje zostały przygotowane wspólnie przez ekspertów i przedstawicieli rad czterech dzielnic, przez które będzie wiodła trasa PKM Południe. Dołączono do nich krótkie uzasadnienia.
Poniższe propozycje połączono w 3 pakiety do głosowania (głosować można na 1 z nich). W pierwszym znalazły się dotychczasowe, robocze nazwy pochodzące od sąsiednich ulic - podobnie jak w metrze. W dwóch pozostałych zebrano propozycje nazw pochodzących od dzielnic i charakterystycznych punktów w okolicy, podzielone tak, aby żadne z nich się nie dublowały w jednym komplecie.
Czytaj także: PKM Południe. Umowa na projekt aglomeracyjnego odcinka ze Śródmieścia do Kowal
Zobacz propozycje nazw
PRZYSTANEK 1
- Gdańsk Trakt Św. Wojciecha
- Gdańsk Oruńskie Przedmieście
Jedyny przystanek, gdzie niemal wszyscy (poza jednym z ekspertów) zgodnie wskazali Oruńskie Przedmieście jako historyczną nazwę, w pełni pasującą do tej lokalizacji w kontekście całego układu komunikacyjnego.
PRZYSTANEK 2
- Gdańsk Madalińskiego
- Gdańsk Chełm
- Gdańsk Orunia Górna
Nową nazwę Gdańsk Chełm zaproponowali radni dzielnicowi i jeden z ekspertów, który dodatkowo zwrócił uwagę na fakt, że podobne przystanki zlokalizowane na skraju danej dzielnicy nie są w kraju niczym wyjątkowym, ani specjalnie uciążliwym dla korzystających z nich mieszkańców/pasażerów. Przykładem może być chociażby Gdańsk Jasień na pierwszej linii PKM, również zlokalizowany z dala od centrum dzielnicy o tej nazwie (praktycznie na jej granicy z Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym), czy funkcjonujące już kilkadziesiąt lat gdyńskie przystanki SKM Gdynia Leszczynki i Gdynia Grabówek.
Dla części ekspertów tej lokalizacji bliżej jednak do Oruni Górnej, więc i ta propozycja trafiła do ankiety.
PRZYSTANEK 3
- Gdańsk Łostowice-Świętokrzyska
- Gdańsk Orunia Górna
- Gdańsk Łostowice
W tym przypadku zarówno sami radni dzielnicowi, jak i część ekspertów zwracali uwagę na fakt, że istniejąca pętla tramwajowa Łostowice-Świętokrzyska znajduje się tak naprawdę w granicach dzielnicy Orunia Górna - Gdańsk Południe, a historyczna wieś Łostowice zaczynała się kilkaset metrów dalej, na wysokości dzisiejszej ul. 11 listopada. Nazwa Orunia Górna przywróciłaby zatem właściwą nazwę geograficzną dla tej lokalizacji oraz de facto usankcjonowałaby i tak stosowaną potocznie przez samych mieszkańców nazwę całej najbliższej okolicy. W przypadku ostatecznego wyboru takiej nazwy konieczne byłoby jednak - co podkreślili proponujący ją eksperci - ujednolicenie przez gdański ZTM nazewnictwa pobliskich przystanków autobusowych i tramwajowego.
Przez część ekspertów zasugerowana została też odmienna propozycja - pozostawienia nazwy Gdańsk Łostowice (już bez dodawania nazwy ul. Świętokrzyskiej), do której wielu mieszkańców się przyzwyczaiło w odniesieniu do pętli tramwajowej i wspólnego nazwania tak całego nowego węzła kolejowo-autobusowo-tramwajowego. Przy czym jednocześnie wskazywali, że musiałoby się to odbyć w „pakiecie” z nazwaniem przystanku 2 Gdańsk Orunia Górna.
PRZYSTANEK 4
- Gdańsk Niepołomicka
- Gdańsk Wzgórze Luizy
- Gdańsk Maćkowy
W przypadku tego przystanku wybór był najtrudniejszy, ale na szczęście zarówno wśród ekspertów, jak i wśród radnych dzielnicowych znalazły się osoby o szerokim spojrzeniu, które zgłosiły ciekawe propozycje:
Przy braku jakichkolwiek lokalnych odniesień i równocześnie chęci uniknięcia konstrukcji typu „Gdańsk Łostowice Południowe”, a także nazw od ulicznych, nazwa historyczna sąsiadującego z przystankiem Wzgórza Luizy (ok. 200 m) wydaje się rozsądnym rozwiązaniem. Dodatkowo nazwa ta nada charakteru okolicy „cierpiącej” na miks bezosobowych nazw od ulicznych oraz marketingowych nazw osiedli - proponuje Michał Tusk, wicedyrektor Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Czytaj także: Ujeścisko-Łostowice. Oś widokowa ze Wzgórza Luizy - warto tam się wybrać
Przystanek znajduje się w jednostce morfogenetycznej Łostowice, ok 150-200 m od jednostki morfogenetycznej Maćkowy, na granicy dzielnic Ujeścisko-Łostowice i Orunia Górna-Gdańsk Południe. Jednocześnie to właśnie ul. Niepołomicka będzie drogą dojazdową do przystanku dla mieszkańców z rejonów ul. Starogardzkiej, bezsprzecznie kojarzonej z Maćkowymi. Około 100-150 m od planowanej stacji kolejowej płynie także znany mieszkańcom pobliskich osiedli Potok Maćkowy. Dlatego naszą propozycją nazwy dla tego przystanku, która pozwoli go wyróżnić, a jednocześnie bezproblemowo zidentyfikować, jest nazwa Gdańsk Maćkowy - proponuje Wojciech Trzciński, przewodniczący Komisji Transportu Rady Dzielnicy Orunia Górna - Gdańsk Południe.
PRZYSTANEK 5
- Gdańsk Wielkopolska
- Gdańsk Łostowice
- Gdańsk Potok Maćkowy
Tutaj głosy ekspertów i radnych dzielnicowych rozłożyły się niemal dokładnie pół na pół pomiędzy dotychczasową propozycją pochodzącą od pobliskiej ul. Wielkopolskiej, a historyczną nazwą pobliskiej wsi Łostowice - geograficznie leżącej najbliżej projektowanego tu przystanku, chociaż zlokalizowanego na obrzeżach współczesnej dzielnicy Ujeścisko - Łostowice.
Pojawiła się także propozycja jednego z ekspertów, żeby ten właśnie przystanek nazwać Gdańsk Potok Maćkowy, od płynącego w pobliżu strumienia o tej nazwie.
PRZYSTANEK 6
- Gdańsk Kowale
- Gdańsk Węzeł Kowale
Tu również - podobnie jak przy pierwszym przystanku - niemal wszyscy jednomyślnie wskazali na nazwę Gdańsk Kowale, najbardziej pasującą do przystanku, który wraz z węzłem przesiadkowym zlokalizowany będzie dokładnie na granicy miasta Gdańska i wsi Kowale. Dyskutowaliśmy między sobą praktycznie jedynie nad tym, czy nie dodać jednak w środku słowa „Węzeł” dla podkreślenia przesiadkowego charakteru tej stacji? Ale tę decyzję można podjąć nawet na etapie późniejszym, w trakcie budowy przystanków, dlatego w głosowaniu postanowiliśmy pozostawić samo Gdańsk Kowale.
PKM zgodnie z obietnicą
- Bardzo zależy nam na jak największej akceptacji społecznej naszego projektu, dlatego od samego początku staramy się być jak najbliżej mieszkańców - mówi Grzegorz Mocarski, prezes samorządowej spółki PKM SA, przygotowującej projekt PKM Południe.
Dlatego właśnie trzy serie konsultacji społecznych odbyły się już na etapie STEŚ w 2022 roku. Wówczas też zapowiedziano, że tymczasowe, robocze nazwy proponowanych przystanków, będą zastąpione nazwami ostatecznymi. Miało się to stać etapie projektu budowlanego, który aktualnie jest realizowany.
- Zgodnie z tamtą obietnicą zapraszamy obecnie mieszkańców wypowiedzenia się na ten temat w specjalnej ankiecie - zachęca Grzegorz Mocarski.
Czytaj także: PKM Południe ma decyzję środowiskową. To jeden z trzech kamieni milowych tej inwestycji
Eksperci i radni dzielnic
Zanim przygotowana została ankieta, zebrano opinie i propozycje od ekspertów na co dzień zajmujących się koleją i transportem miejskim oraz historią kolei na Pomorzu, wśród których znaleźli się:
- Leszek Lewiński - ekspert kolejowy, wybitny znawca historii kolei na Pomorzu,
- Paweł Rydzyński - ekspert kolejowy, prezes Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu,
- Henryk Jursz - autor książek o historii kolei na Pomorzu,
- Michał Tusk - wicedyrektor Departamentu Infrastruktury UMWP (przedstawiciel organizatora przewozów kolejowych w regionie),
- Marcin Czapnik - zastępca kierownika Działu Przewozów ZTM w Gdańsku (przedstawiciel organizatora komunikacji miejskiej w Gdańsku).
Spotkaliśmy się także z przedstawicielami wszystkich 4 Rad Dzielnic, przez jakie przebiegać będzie linia PKM Południe, którzy również przygotowali własne propozycje nazw przystanków wraz z uzasadnieniem dla każdej z nich.
Standardy nazw dla kolei
Wytyczne PKP PLK, dotyczące nazewnictwa stacji kolejowych w Polsce wskazują, że jeżeli w danej miejscowości znajduje się kilka stacji lub przystanków osobowych, to w nazwie pierwszy człon powinien być tożsamy z nazwą miejscowości, a drugi człon powinien jednoznacznie wskazywać na usytuowanie obiektu, np. dzielnicę miasta (Gdańsk Wrzeszcz, Warszawa Ochota, itp.), kierunek świata (Żukowo Wschodnie, Warszawa Zachodnia, itp.) lub nazwę ogólnie znanego obiektu użyteczności publicznej, w pobliżu którego dana stacja jest zlokalizowana (Gdańsk Politechnika, Warszawa ZOO, itp.). Zgodnie z tymi wytycznymi, ustalając nazwę stacji lub przystanku osobowego należy unikać powiązań z nazwami ulic w danej miejscowości.
A może jak dla metra?
Odstępstwem od zasad dla kolei naziemniej są przystanki metra, gdzie poza nazwami pochodzącymi od dzielnic lub obiektów występują również nazwy od uliczne - jak przykładowo w warszawskim metrze: Kabaty, Świętokrzyska, Ratusz - Arsenał.
Biorąc pod uwagę przebieg linii PKM Południe przez gdańskie dzielnice, stwierdzić należy, że jedynie pierwszy z przystanków zlokalizowany jest wyraźnie tylko w jednej dzielnicy (Orunia – Św. Wojciech – Lipce), drugi i trzeci przystanek leżą na styku dzielnic (odpowiednio: Chełm i Orunia Górna - Gdańsk Południe oraz Orunia Górna - Gdańsk Południe, Gdańsk Chełm i Ujeścisko - Łostowice), natomiast pozostałe 3 przystanki położone są w granicach administracyjnych dzielnicy Ujeścisko - Łostowice.
Czytaj także: Możliwe nawet 70 proc. dofinansowania unijnego dla budowy PKM Południe
Jak to wszystko pogodzić
PKM zdecydowała się nałożyć na to wszystko jeszcze uwarunkowania historyczne oraz lokalne, w tym m.in. jak swoje najbliższe otoczenie nazywają sami mieszkańcy. W efekcie zarówno radni dzielnicowi, jak i eksperci, poproszeni o przedstawienie propozycji nazw, mieli wyjątkowo trudne zadanie - jak te wszystkie elementy pogodzić?
- Część z nich stwierdziła, że najlepszym rozwiązaniem byłoby pozostawić nazwy pochodzące od ulic, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że PKM Południe w dużej części będzie przypominać metro, gdyż na wielu odcinkach będzie biegła w wykopach lub pod ziemią.
- Inni zwracali uwagę na fakt, że jako przedłużenie istniejącej linii SKM od Śródmieścia do Kowal, nowa linia powinna jednak przyjąć zasady nazewnictwa tożsame z linią SKM - czyli od dzielnic lub znanych obiektów w sąsiedztwie, nawet jeśli to sąsiedztwo nie byłoby najbliższe.
Propozycje Rad Dzielnic i ekspertów
Konfrontując propozycje ekspertów z propozycjami Rad Dzielnic, zdołano wspólnie wypracować propozycje nowych nazw, które trafiły do przygotowanej przez PKM ankiety dla mieszkańców.
W przypadku każdego z 6 przystanków PKM Południe pozostawiono jako pierwszą dotychczasową, roboczą nazwę, w większości przypadków pochodzącą od sąsiedniej ulicy (czyli tak jak w przypadku linii metra) oraz dodano zaproponowane przez radnych dzielnicowych i ekspertów nowe nazwy, pochodzące od dzielnic lub innych charakterystycznych obiektów w sąsiedztwie.
Jakie terminy i kolejne kroki
Głosować w naszej ankiecie można będzie przez 10 dni, od 14 do 23 marca 2025 r.
Po zamknięciu głosowania, w ciągu 7 dni akcja będzie podsumowana. Nazwy wybrane przez mieszkańców w drodze głosowania zostaną zarekomendowane do przyjęcia samorządom, realizującym projekt PKM Południe: Gminie Miasta Gdańsk i Samorządowi Województwa Pomorskiego. Po akceptacji wyników głosowania, nazwy przystanków PKM Południe zostaną ostatecznie zatwierdzone przez zarząd spółki PKM SA w drodze uchwały.
Liderzy samorządu na tak
Do udziału w naszym głosowaniu zachęcają marszałkowie i prezydenci.
Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego:
Już podczas konsultacji społecznych projektu PKM Południe w 2022 r. słyszeliśmy od mieszkańców pytania nie o to, czy ta linia powstanie, tylko kiedy? Wszyscy mamy świadomość jak bardzo jest ona potrzebna nie tylko mieszkańcom południowych dzielnic Gdańska, ale również sąsiednich gmin, którzy będą mogli dojechać autobusem lub samochodem do Węzła Kowale i przesiąść się tam na szybszy i bardziej ekologiczny transport kolejowy. Od grudnia 2024 r. trwają już prace nad projektem budowlanym tej inwestycji. Chcemy aby znalazły się w nim już ostateczne nazwy przystanków, na które teraz każdy z mieszkańców może zagłosować.
Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska:
Jesteśmy na najlepszej drodze do zapewnienia naszym mieszkańcom nowoczesnej i efektywnej infrastruktury transportowej. Budowa PKM Południe to krok w przyszłość, który przyniesie korzyści całemu regionowi. Podpisaliśmy już umowę z projektantem, otrzymaliśmy także decyzję środowiskową dla tej inwestycji. To kroki milowe w kierunku jej realizacji. Teraz w ręce mieszkańców oddajemy decyzję o nazwach przystanków PKM. Gdańszczanki i Gdańszczanie, to Wy najlepiej znacie swoje miasto i jego historię. Dlatego zapraszamy do udziału w ankiecie, która dostępna będzie także poprzez Kartę Mieszkańca.
Czytaj także: 221,5 mln zł od Gdańska na budowę nowej trasy PKM Południe. Radni przegłosowali
Leszek Bonna, wicemarszałek województwa pomorskiego, odpowiadający za transport i infrastrukturę w regionie:
Zależy nam, aby tę inwestycję realizować nie tylko dla mieszkańców, ale razem z mieszkańcami, którzy będą przyszłymi pasażerami pociągów na tej trasie i użytkownikami poszczególnych przystanków. W podobny sposób wyłoniliśmy nazwy przystanków na pierwszej linii PKM. W zorganizowanym wówczas plebiscycie oddanych zostało blisko 50 tysięcy głosów! Możliwość współdecydowania o kształcie tak epokowej inwestycji przełożyła się na silniejszą identyfikację mieszkańców z całym projektem. Chcemy, aby przy projekcie PKM Południe, mieszkańcy również się z nim utożsamiali, bo to oni będą z niego w przyszłości korzystać.
Piotr Grzelak, zastępca prezydent Gdańska ds. zrównoważonego rozwoju i gospodarki:
Budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej to ogromne wyzwanie, wymagające uwzględnienia licznych aspektów planistycznych, transportowych, infrastrukturalnych oraz krajobrazowo-przyrodniczych. Naszym priorytetem jest, aby inwestycja jak najlepiej odpowiadała na potrzeby komunikacyjne mieszkańców. Chcemy również, aby Gdańszczanki i Gdańszczanie czuli się z nią związani, dlatego to oni zdecydują o nazwach nowych stacji. Głosowanie obejmuje dwie lub trzy propozycje nazw dla każdej lokalizacji, a te, które otrzymają największe poparcie, staną się oficjalnymi nazwami przystanków PKM Południe.
Na podstawie tekstu przygotowanego przez Tomasz Konopacki/PKM S.A.
