Przejdź do sekcji menu główne Przejdź do sekcji menu boczne Przejdź do sekcji treść strony Przejdź do sekcji stopka strony
  • Start
  • Wiadomości
  • Album "Dwie gdańskie katedry", na 100-lecie diecezji gdańskiej

Album "Dwie gdańskie katedry", na 100-lecie diecezji gdańskiej

To wyjątkowa publikacja, która ucieszy wszystkich miłośników historii Gdańska. W ramach obchodów 100-lecia diecezji gdańskiej ukazał się album poświęcony dwóm najważniejszym kościołom w mieście. Na kartach prawie 300-stronicowego wydawnictwa zobaczymy zdjęcia pokazujące panoramę i detale Bazyliki Mariackiej oraz Katedry Oliwskiej. Ich autorem jest uznany gdański fotograf Dariusz Kula. W naszym artykule pokazujemy kilka zdjęć z albumu.
06.03.2025
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Na zdjęciu widzimy grupę mężczyzn pozujących do wspólnej fotografii podczas wydarzenia związanego z Archidiecezją Gdańską. Stoją oni na tle ścianki z nazwą i herbem archidiecezji oraz informacjami o jej stronie internetowej i mediach społecznościowych. Osoby na zdjęciu to zarówno duchowni, jak i świeccy, a każdy z nich trzyma w rękach egzemplarz książki z okładką przedstawiającą kościół. Uroczysta atmosfera, eleganckie stroje oraz historyczny wystrój wnętrza sugerują, że wydarzenie odbywa się w kościelnym lub zabytkowym budynku.
Album "Dwie gdańskie katedry" zaprezentowano na konferencji prasowej
fot. Gość Niedzielny/ Wioleta Żurawska

Co zawiera album?

Album "Dwie gdańskie katedry" powstał z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Bazyliki Mariackiej we współpracy z ks. Ireneuszem Bradtkem, proboszczem Bazyliki Mariackiej oraz ks. Krystianem Kletkiewiczem, proboszczem Archikatedry Oliwskiej. 
 
Publikacja ukazuje nie tylko imponującą architekturę obu zabytkowych obiektów, ale także przedstawia ich rolę w kształtowaniu tożsamości Gdańska i całego Pomorza.
Autorem tekstu w albumie jest dr Janusz Trupinda, historyk specjalizujący się w czasach średniowiecza, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku. Mediewista wprowadza czytelnika w burzliwe dzieje, które niejednokrotnie wpływały na losy zarówno budowli, jak i lokalnej społeczności. Dzięki temu, można zrozumieć, jak historia, sztuka i religia splatają się tworząc unikalne dziedzictwo regionu.

Jak powstały zdjęcia do albumu?

Album liczy niemal 300 stron. Autorem zdjęć jest Dariusz Kula, ceniony gdański fotograf, którego kadry ukazują zarówno panoramę świątyń, jak i ich detale. Fotografie lotnicze, ujęcia wnętrz oraz precyzyjne detale architektoniczne pozwalają zobaczyć zachowane przez wieki obiekty.
Zdjęcie przedstawia malowniczy widok na zabytkowy kościół z dwiema smukłymi wieżami, otoczony zielenią i nowoczesną zabudową. Fotograf uchwycił tę scenę z perspektywy ukrytej wśród liści, co dodaje kompozycji naturalnej ramy i głębi. W tle widać delikatnie rozświetlone niebo o zachodzie słońca, nadające ciepły, złocisty odcień całej scenerii. Po lewej stronie widać oświetlone latarnie i ścieżkę prowadzącą w stronę kościoła, a po prawej – współczesne budynki, kontrastujące z historycznym charakterem świątyni. Zdjęcie ma spokojny, sielski klimat, podkreślony przez grę światła i cieni oraz bogactwo zieleni.
Katedra w Oliwie słynie z XVIII-wiecznych organów, których budowa trwała 25 lat. Instrument posiada 110 głosów i należy do najpiękniejszych w Europie
fot. Dariusz Kula Images
 
 
W trakcie realizacji zdjęć fotograf zmagał się z wyzwaniami związanymi z dostępem do trudno osiągalnych detali, co wymagało zastosowania wysokich, kilkumetrowych statywów oraz nietypowych rozwiązań technicznych.
Zdjęcie przedstawia piękne, zabytkowe wnętrze o gotyckiej architekturze. Znajduje się w nim bogato zdobiony sufit z zielonymi sklepieniami pokrytymi misternymi wzorami roślinnymi. Całość wspierają eleganckie filary ozdobione złoconymi detalami. Centralnym punktem pomieszczenia jest dekoracyjne krzesło ustawione na czerwonym, wzorzystym dywanie, co nadaje przestrzeni dostojnego i ceremonialnego charakteru. W tle, na osi kompozycji, znajduje się okrągłe okno wpuszczające światło, pod którym widnieje ołtarzyk z krzyżem. Po bokach pomieszczenia ustawione są drewniane szafy i zdobione szafki o bogatej ornamentyce, wskazujące na historyczne i sakralne przeznaczenie wnętrza. Posadzka jest udekorowana geometrycznymi wzorami, które harmonijnie komponują się z całością wystroju.
Wnętrze Katedry w Oliwie
fot. Dariusz Kula Images
 
Szczególną uwagę zwraca sesja fotograficzna przeprowadzona w Archikatedrze Oliwskiej. Przy udziale konserwatorów zabytków i proboszczów obu katedr udało się uwiecznić historyczne freski na ścianach prezbiterium, które na co dzień pozostają zakryte przez malowidła autorstwa Hermanna Hana. Takie ujęcia podkreślają nie tylko walory artystyczne budowli, ale również ich historyczne znaczenie.

Z Dolnego Śląska nad Bałtyk 

Dariusz Kul to fotograf urodzony w Świdnicy (Dolnośląskie), ale gdańszczanin z wyboru. Z Trójmiastem jest związany od 1979 r. Uczył się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Gdyni-Orłowie. Potem studiował architekturę na Politechnice Gdańskiej.
Zdjęcie przedstawia niezwykle bogato zdobione wnętrze barokowej kaplicy lub ołtarza, pełne dynamiki i teatralnego efektu charakterystycznego dla tego stylu. Centralnym punktem jest ołtarz z malowidłem religijnym, otoczony monumentalnymi, czarnymi kolumnami ze złotymi kapitelami, które nadają całości dostojny i majestatyczny wygląd. Najbardziej imponującym elementem kompozycji jest iluzjonistyczna dekoracja nad ołtarzem, przedstawiająca niebiańską scenę. Białe, rzeźbione chmury wypełniają przestrzeń, a wśród nich widać liczne anioły i postaci świętych. Całość sprawia wrażenie, jakby sklepienie świątyni otwierało się na niebo, co potęguje efekt mistycyzmu. W centrum znajduje się okrągłe, witrażowe okno, przez które wpada światło, rozjaśniając scenę i dodając jej boskiego blasku.
Ołtarz w Katedrze Oliwskiej
fot. Dariusz Kula Images

Pracował jako fotograf w tygodniku "Wybrzeże" oraz fotoreporter w pierwszej edycji codziennej "Gazety Gdańskiej". Publikował w wielu czasopismach w kraju i zagranicą.
 
Od lat współpracuje z instytucjami kultury, wydawnictwami, muzeami, kościołami i uczelniami. W 1992 r. założył w Gdańsku własne studio fotograficzne.
Zdjęcie przedstawia imponującą ścienną kompozycję nagrobno-memorialną, prawdopodobnie związaną z ważnymi postaciami historycznymi lub fundatorami klasztoru czy kościoła. Struktura łączy malowidła, rzeźbione elementy oraz ciemne, bogato zdobione drewniane obramowania, które nadają całości monumentalny charakter. Centralnym elementem jest duże malowidło przedstawiające dwie postaci w ceremonialnych strojach – jedna w białych szatach, druga w czerwonych. Obie trzymają insygnia władzy, co może sugerować, że są to królowie lub dostojnicy kościelni. Obok, w czarnych obramowaniach, znajdują się portrety innych ważnych osób, prawdopodobnie związanych z fundacją tego miejsca. Powyżej widnieją inskrypcje w języku łacińskim, upamiętniające ich zasługi.
Wnętrze Katedry Oliwskiej pełne jest imponujących zabytków
fot. Dariusz Kula Images
 
Jest autorem wielu Zdjęć Rodzinnych - czyli bardzo dużych grup ludzi liczących 10 tysięcy i więcej osób. W tym, od wielu lat Rodzinnych Zdjęć Gdańszczan, jak i zdjęć rodzinnych realizowanych w Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada.

Murowane filary chrześcijaństwa

Publikacja albumu "Dwie gdańskie katedry" wpisuje się w obchody jubileuszu 100-lecia diecezji gdańskiej, przypadające na 2025 rok.
Zdjęcie ukazuje majestatyczną sylwetkę gotyckiej świątyni na tle złocistego zachodu słońca. Mroczne kontury masywnej wieży oraz smukłych, strzelistych wieżyczek tworzą efektowną kompozycję kontrastującą z ciepłym, rozświetlonym niebem. Atmosfera zdjęcia jest pełna tajemniczości i nostalgii – ciemne sylwetki budowli wyraźnie odcinają się od tła, a delikatna mgła unosząca się nad horyzontem dodaje głębi i nastrojowości. W oddali można dostrzec elementy współczesnej zabudowy, a także charakterystyczny kształt diabelskiego młyna, co subtelnie łączy historyczną architekturę z nowoczesnym krajobrazem miejskim.
Bazylika Mariacka może pomieścić nawet 20 tysięcy wiernych
fot. Dariusz Kula Images
 
Metropolita gdański abp Tadeusz Wojda w słowie wstępnym do albumu określa obie gdańskie świątynie jako "murowane filary chrześcijaństwa na Pomorzu - symbole trwałości wiary, dziedzictwa kulturowego i dumy regionu".
Zdjęcie ukazuje monumentalne wnętrze gotyckiej świątyni, prawdopodobnie katedry lub bazyliki, o majestatycznej i surowej architekturze. Wysokie, strzeliste sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz smukłe, białe kolumny nadają wnętrzu lekkości i potęgują wrażenie przestrzeni. W centralnej części obrazu widoczna jest zawieszona belka tęczowa z realistycznymi rzeźbami Chrystusa na krzyżu oraz towarzyszących mu postaci, co jest charakterystycznym elementem wystroju gotyckich kościołów. W tle dostrzec można ołtarz główny, bogato zdobiony i podświetlony, który kontrastuje z surowością kamiennych ścian. Posadzka świątyni pokryta jest płytami nagrobnymi, co wskazuje na historyczne znaczenie tego miejsca oraz tradycję pochówków wewnątrz kościoła. Przy filarach umieszczone są barokowe epitafia i rzeźby aniołów, które dodają wnętrzu sakralnego charakteru.
Monumentalne wnętrze Bazyliki Mariackiego uwiecznione aparatem fotograficznym Dariusza Kuli
fot. Dariusz Kula Images
 
Album będzie wkrótce dostępny w sprzedaży w Archikatedrze Oliwskiej i Bazylice Mariackiej. 

O dwóch gdańskich świątyniach

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny zwany często „Koroną Gdańska” jest największą w Europie świątynią wybudowaną z cegły. Jego budowa rozpoczęła się w 1343 r. i trwała etapami przez 159 lat. Ostatnia cegła sklepienia położona została 28 lipca 1502 r. Bazylika ma długość 105,2 m, a szerokość w transepcie 66,2 m. 
Zdjęcie przedstawia fragment fasady zabytkowego budynku z cegły, ozdobionego bogato rzeźbionymi elementami kamiennymi. Centralnym punktem jest dekoracyjny herb umieszczony w ozdobnej ramie, przedstawiający dwa stylizowane statki z roku 1518 , co może sugerować związek budynku z handlem morskim lub gildia kupiecką. Powyżej herbu znajduje się półokrągła nisza z inskrypcją, otoczona dekoracją z motywami roślinnymi, charakterystyczną dla renesansowej lub manierystycznej stylistyki. Poniżej herbu umieszczony jest marmurowy panel z łacińskim napisem: ET FIA DECUS MVNIFICENTIAE FERBERIANAE , co można przetłumaczyć jako odniesienie do hojności i zasług rodu Ferberów – wpływowej gdańskiej rodziny patrycjuszy.
"Trzy głowy dzika" - herb słynnego gdańskiego rodu Ferberów nad wejściem do ich domu w zaułku przy Bazylice Mariackim. Ta patrycjuszowska rodzina od połowy XV wieku wydała pięciu gdańskich burmistrzów i jednego biskupa warmińskiego
fot. Dariusz Kula Images
 
Jej wnętrze kryje wiele cennych dzieł, takich jak dębowy, późnogotycki główny ołtarz z początku XVI wieku, unikatowe belki oraz monumentalny krzyż.

Zegar astronomiczny w Bazylice Mariackiej spełnia życzenia? Ponoć tak, 29 lutego przychodzą tłumy

Z kolei, Archikatedra Oliwska to świadek historii Pomorza od XII wieku. W przylegającym do świątyni klasztorze cystersów doszło do zawarcia pokoju oliwskiego po wojnie szwedzkiej 3 maja 1660 r. Kościół jest miejscem pochówku książąt pomorskich, mnichów, opatów i przedstawicieli szlachty pomorskiej. Do najstarszych zabytków świątyni należy, ufundowany przez Rafała Kosa w 1606 r. trzykondygnacyjny ołtarz św. Trójcy z drewna dębowego, będący dawniej ołtarzem głównym, obecnie znajduje się w północnej części transeptu. 

Historia gdańskiego Kościoła

Diecezja gdańska została erygowana na terenie administracji apostolskiej Wolnego Miasta Gdańska 30 grudnia 1925 roku. Od 25 marca 1992 r. jest archidiecezją i siedzibą metropolii gdańskiej. Należą do niej diecezje pelplińska i toruńska.

Pełen program obchodów 100-lecia gdańskiego Kościoła znajdziesz na specjalnej stronie internetowej. 

Wirtualna wystawa: zobacz średniowieczne dekoracje pod sklepieniem Bazyliki Mariackiej

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA 100-LECIA DIECEZJI GDAŃSKIEJ:
 
  • 30.12.1925 - erygowanie diecezji gdańskiej
  • 03.01.1926 - ustanowienie pocysterskiego kościoła Trójcy Świętej katedrą biskupa gdańskiego
  • 25.04.1928 - nadanie kościołowi św. Mikołaja w Gdańsku tytułu bazyliki mniejszej
  • 10-12.12.1935 - Pierwszy Synod Gdański w Katedrze Oliwskiej
  • 13.06.1938 - rezygnacja biskupa Edwarda O'Rourke
  • 1939-1945 - rządy biskupa Karola Marii Spletta, przypadające w większości na czasy II wojny światowej, podczas której zamordowanych zostało 11 kapłanów gdańskich, w tym 7 księży polskich, a zniszczeniu uległa większość gdańskich świątyń
  • 1946 - proces pokazowy biskupa Karola Spletta, w wyniku którego został skazany na 8 lat więzienia
  • 15.08.1945 - ustanowienie ks. infułata Andrzeja Wronki administratorem apostolskim diecezji chełmińskiej i gdańskiej
  • 26.01.1951 - usunięcie administratora apostolskiego z Gdańska i wybór wikariusz kapitulnego w osobie ks. Jana Cymanowskiego
  • 1956 - przywrócenie do kultu części kościoła NMP w Gdańsku
  • 08.01.1956 - przyjęcie diecezji gdańskiej przez biskupa Edmunda Nowickiego 
  • 1957 - poświęcenie kościoła NMP w Gdańsku i przywrócenie w całości do kultu
  • 27.10.1957 - utworzenie biskupiego Seminarium Duchownego w Gdańsku-Oliwie, obecnie Gdańskiego Seminarium Duchownego
  • 1960 - pierwsze nawiedzenie diecezji gdańskiej przez Cudowny Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej
  • 07.03.1964 - mianowanie biskupa Edmunda Nowickiego biskupem gdańskim (po śmierci biskupa Karola Marii Spletta 05.03.1964r.)
  • 20.11.1965 - nadanie kościołowi NMP w Gdańsku tytułu bazyliki mniejszej
  • 1976 - nadanie Katedrze Oliwskiej tytułu bazyliki mniejszej
  • 19.09.1978 - ustanowienie Kapituły Katedralnej Gdańskiej

na podstawie Gość Niedzielny Gdański

oprac. RP redakcja@gdansk.pl

TV

“Chciałbym ‘mówić’ coraz mniej”
banner_350_260gdanskPL
Wieczorne zdjęcie przy latarniach miejskich budynku przed którym powiewa baner Rady Dzielnicy.
Francja-elegancja. Nowa siedziba Rady Dzielnicy Wrzeszcz Górny
na zdjęciu kobieta w średnim wieku z dwójką dzieci kuca przy rozświetlonej choince
Świąteczne drzewka dzielnicowe rozbłysły na Aniołkach i Stogach
Sportowy Gdańsk. Unihokeistki z Gdańska jadą na MŚ
Sportowy Gdańsk. Unihokeistki z Gdańska jadą na MŚ
banery-itd-i-poradnik-A5-poziom
Więcej
odpalamy swieta w gdansku
© Gdańskie Centrum Multimedialne
Gdańskie Centrum Kontaktu 58 52 44 500
Logo Biuletynu Informcji Publicznej